Οι ανεμοφράκτες είναι μεμονωμένες ή πολλαπλές σειρές δέντρων, θάμνων ή γρασιδιού (περίφραγμα) που φυτεύονται για την επίλυση περιβαλλοντικών και οικονομικών προβλημάτων. Συνήθως, ο κύριος στόχος είναι η μείωση της ταχύτητας του αέρα και η αλλαγή της διεύθυνσή του.

Η τοποθεσία και ο τρόπος φύτευσης που επιλέγεται για την προστατευτική ζώνη σχετίζεται με σκοπό για τον οποίο επιλέγεται. Για παράδειγμα, ο στόχος μπορεί να είναι η προστασία της καλλιέργειας από τον άνεμο ή από τον ήλιο ή/και η βελτίωση του οικοτόπου της άγριας πανίδας. Για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος , οι ανεμοφράκτες πρέπει να έχουν φυτευτεί σε ορθή γωνία με τους ανέμους από τους οποίους απαιτείται προστασία. 

Τα προβλήματα που οδηγούν συχνά τους παραγωγούς στην επιλογή των ανεμοφρακτών ως λύση είναι ότι οι καλλιέργειες συχνά επηρεάζονται από τους ζεστούς ανέμους, ενώ  τα ζώα κινδυνεύουν περισσότερο από τους κρύους ανέμους και τη βροχή, που προέρχονται από το νότο ή νοτιοδυτικά. Οι αέριες μάζες προσκρούονται πάνω στον ανεμοφράκτη και συνεπώς η πίεση του αέρα αυξάνει σταδιακά την προσήνεμη πλευρά (η πλευρά από την οποία έρχεται ο άνεμος) του ανεμοφράκτη, οπότε μεγαλύτερες αέριες μάζες κινούνται πάνω ή πλάγια από τις πλευρές του ανεμοφράκτη.

Τα πλεονεκτήματα της επιλογής τοποθέτησης ανεμοφρακτών είναι τα εξής:

  • Η διάβρωση του εδάφους μειώνεται καθώς όταν ένα ανεκμετάλλευτο χωράφι δεν προστατεύεται βάλλεται από όλες τις πλευρές με αποτέλεσμα να διαβρώνεται. Οι ανεμοφράκτες μπορεί να μειώσουν την  διάβρωσή του έως και 50%. Ωστόσο, αυτό εξαρτάται από την ταχύτητα του ανέμου. Για παράδειγμα, σε απόσταση από τον ανεμοφράχτη που ισοδυναμεί με 12 φορές το ύψος του,η ταχύτητα από 50 km/h (zone of competition) που ήταν πέφτει στα 15 km/h (zone of increased yield crop) για να ακολουθήσει μετέπειτα μια ταχύτητα ανέμου 25 km/h (zone average crop yield).
  • Η καλλιέργεια προστατεύεται από αβιοτικούς παράγοντες και ενισχύεται η ανάπτυξή τους.
  • Συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση του χιονιού καθώς μειώνεται το κόστος καθαρισμού και απομάκρυνσης χιονιού,ο ανεμοφράκτης κρατάει τον μεγαλύτερο όγκο χιονιού από την προσήνεμη πλευρά του οπότε υπάρχει καλύτερη δυνατότητα "συγκέντρωσης" νερού μέσω βελτιωμένης διαχείρισης χιονιού και, τέλος, η συγκέντρωση πάγου μειώνεται.
  • Μειώνονται οι ενεργειακές ανάγκες.
  • Ποιοτική και ποσοτική αύξηση της καλλιέργειας. Η απόδοση μπορεί να αυξηθεί από 6 έως 44% αναλόγως την καλλιέργεια.
  • Βελτιώνεται ο οικότοπος της άγριας χλωρίδας και πανίδας.
  • Μειώνεται ο θόρυβος, ειδικά εάν το χωράφι είναι κοντά σε δρόμο. Επίσης μειώνονται οι οσμές.
  • Μειώνονται οι αερομεταφερόμενες χημικές ουσίες και σώματα καθώς υπάρχουν μικρότερα μικροσωματίδια και έχουν την ικανότητα να απορροφούν χημικές ουσίες, όπως για παράδειγμα τα φυτικά είδη πεύκο και πλάτανος.
  • Μείωση των υδατικών απαιτήσεων και βελτίωση του νερού. Τα δέντρα έχουν την τάση να λειτουργούν ως φυτοεξυγιαντές και να κρατούν τα βαρέα μέταλλα μειώνοντας έτσι την επιφάνεια απορροής. Έτσι και μειώνεται η ταχύτητα απορρόφησης των υδάτων και αυξάνεται παράλληλα η ταχύτητα διήθησής του.
  • Αυξάνει την θερμοκρασία της προστατευόμενης περιοχής η οποία οδηγεί και σε αύξηση παραγωγής καθώς πραγματοποιείται πιο γρήγορα η ωρίμανση.
  • Μειώνεται αισθητά το πρόβλημα με το πλάγιασμα των φυτών.

Γενικότερα οι ανεμοφράκτες επηρεάζουν θετικά το χωράφι, τον στάβλο, τις αποθήκες, τα μηχανίματα κ.λπ. καθώς:

  • Τα ζώα προστατεύονται και μπορούν να παράξουν προϊόν αφού μπορούν να επιβιώσουν. 
  • Γίνεται εξοικονόμηση των τροφών, άρα ο συντελεστή στα παραγόμενα είδη είναι υψηλότερος. 
  • Η αύξηση του βάρους των ζώων είναι μεγαλύτερη αφού δεν κρυώνουν.
  • Η τροφοδοσία μειώνεται, άρα μειώνεται και το κόστος παραγωγής.
  • Το πρόβλημα με τις μύγες μειώνεται ειδικά στους στάβλους.

Οικονομικά οι ανεμοφράκτες μπορούν να φέρουν μεγαλύτερο κέρδος στους καλλιεργητές καθώς οι τιμές ιδιοκτησίας αυξάνονται αφού το αγροτεμάχιο είναι προστατευμένο άρα έχει πιο υψηλή τιμή πώλησης και οι λογαριασμοί θέρμανσης και ψύξης των αγροκτημάτων μειώνονται. Επίσης, μπορούν να έχουν κέρδη από πολύτιμα φυτικά και δασικά προϊόντα καθώς θα πρέπει να συντηρείται, οπότε έπειτα περισσεύουν προϊόντα όπως το ξύλο. Επίσης μπορούν να δίνουν και προϊόντα όπως  ρετσίνι.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ανεμοφρακτών αναλόγως με τον σκοπό για τον οποίο επιλέγονται. Υπάρχουν εκείνοι που φυτεύονται κοντά σε εργοστάσια, σε μεγάλες εκτάσεις που θέλουν να διαχωριστούν μεταξύ τους ή σε προστατευόμενες ζώνες. Υπάρχουν και οι πολλαπλών χρήσεων ανεμοφράκτες οι οποίοι χρησιμεύουν στην τροφοδοσία βιοενέργειας (ο ανεμοφράκτης πρέπει να κλαδεύεται άρα κατάλληλο για ξυλεία), στην ασφάλεια των τροφίμων και στην προστασία της άγρια ζωής αφού μπορούν να ζουν εκεί ωφέλιμα έντομα που βοηθούν και στην εκμετάλλευση.

Για τη συνέχεια του άρθρου σχετικά με το κόστος και τις βασικές αρχές εγκατάστασής τους πατήστε εδώ.