Λίγες μέρες έμειναν ακόμα για τους ενδιαφερόμενους που θέλουν να αιτηθούν για την απόκτηση αδειών νέας φύτευσης οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου για το έτος 2023. Οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας του ΥπΑΑΤ, μέχρι και την 1η Δεκεμβρίου 2022, όπως κάθε χρόνο. Η άδεια φυτέυσης αμπέλου είναι υποχρεωτική για όσους θέλουν να φυτεύσουν οινοποιήσιμες ποικιλίες και ξεκίνησε πριν αρκετά χρόνια ώς ένα μέτρο προστασίας της τιμής του οινοποιήσιμου σταφυλιού και του κρασιού, καθώς παρατηρούνταν μεγάλα αποθεματικά τα οποία έμεναν αδιάθετα, ειδικά στις χώρες της Μεσογείου. 

Η αίτηση είναι αποδεκτή όταν σε αυτή επισυνάπτονται ηλεκτρονικά όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την ικανοποίηση του κριτηρίου επιλεξιμότητας. Στην περίπτωση που δεν επισυνάπτονται δικαιολογητικά που αφορούν κριτήρια προτεραιότητας, η αίτηση είναι επιλέξιμη, αλλά δεν βαθμολογείται για τα κριτήρια αυτά. Τα δικαιολογητικά πρέπει να σκαναριστούν και να ανέβουν στο σύστημα και αφορούν κυρίως:

  • Tαυτότητα
  • Εκκαθαριστικό του αιτούντος
  • Δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την κατοχή της έκτασης ή την εκμίσθωσή της
  • 'Εκταση (σε στρέμματα, ακέραιος αριθμός και με ένα δεκαδικό ψηφίο
  • Δημοτικό διαμέρισμα και το τοπωνύμιο της περιοχής του.
  • Τοπογραφικό κάθε τεμαχίου με  συντεταγμένες (Χ, Ψ)  των κορυφών, σε προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ 87

Το σύνολο της διαθέσιμης έκτασης που καλύπτουν οι προς χορήγηση άδειες νέας φύτευσης

Για κάθε έτος η διαθέσιμη έκταση για χορήγηση αδειών νέας φύτευσης αντιστοιχεί στο 1% του συνόλου των αμπελουργικών εκτάσεων της χώρας σύμφωνα με την απογραφή που αναφέρεται στις φυτεμένες εκτάσεις την 31η Ιουλίου κάθε προηγούμενου έτους.  Σχεδόν κάθε χρόνο, η επιλέξιμη έκταση υπερβαίνει τη διαθέσιμη προς χορήγηση έκταση που είναι 6600 στρέμματα (υπάρχουν χρονιές με αιτήσεις που ξεπερνούν τις 30.000 στρέμματα). Οπότε η χορήγηση πραγματοποιείται σε επίπεδο οκτώ (8) περιφερειών, και σύμφωνα με αντικειμενικά και μη μεροληπτικά κριτήρια προτεραιότητας που έχουν επιλεγεί για την κάθε μία από αυτές. Για την κατανομή των αδειών νέας φύτευσης ορίζονται οι παρακάτω οκτώ (8) περιφέρειες:

  1. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - ΘΡΑΚΗ 
  2. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 
  3. ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 
  4. ΘΕΣΣΑΛΙΑ 
  5. ΑΤΤΙΚΗ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 
  6. ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 
  7. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 
  8. ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ, ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ, ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ, ΚΡΗΤΗ, και ΗΠΕΙΡΟΣ

Οι προϋποθέσεις για να είναι επιλέξιμη η αίτηση

Για να κριθεί επιλέξιμη μια αίτηση θα πρέπει να πληρούνται οι παρακάτω προϋποθέσεις:

  • Ο αιτών να διαθέτει αγροτεμάχιο/α έκτασης τουλάχιστον ίσης με την έκταση που αιτείται. Εφόσον στο/α αγροτεμάχιο/α της αίτησης, υφίσταται καλλιέργεια, ο παραγωγός, αναλαμβάνει την υποχρέωση να την εκριζώσει πριν την υλοποίηση της χορηγηθείσας άδειας νέας φύτευσης για την οινοποιήσιμη ποικιλία αμπέλου. 
  • Ως μέγιστο όριο αιτούμενης έκτασης για άδεια νέας φύτευσης ορίζεται το όριο των εκατό 100 στρεμμάτων και δύναται να αντιστοιχεί σε ένα ή περισσότερα αγροτεμάχια με ελάχιστη έκταση ανά αγροτεμάχιο το ένα στρέμμα. 
  • Οι εν λόγω εκτάσεις δύνανται να είναι ιδιόκτητες ή/ και ενοικιαζόμενες.

Τα κριτήρια για την αξιολόγηση

Υπάρχουν 5 βασικά κριτήρια τα οποία λαμβάνονται υπόψιν για την βαθμολόγηση και δρουν συμψηφιστικά. Τα κριτήρια έχουν διαφορετικούς συντελεστές βαρύτητας και συντελεστές διαμόρφωσης για κάθε περιφέρεια, οι οποίοι αναλύονται στο σχετικό ΦΕΚ. Όταν η μεμονωμένη αίτηση περιλαμβάνει περισσότερα του ενός αγροτεμάχια, η βαθμολόγηση υπολογίζεται για κάθε αιτούμενο αγροτεμάχιο ξεχωριστά. 

Κριτήριο Α
Παραγωγοί που φυτεύουν οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου για πρώτη φορά και εγκαθίστανται ως αρχηγοί της εκμετάλλευσης (νεοεισερχόμενοι). Θεωρείται ότι πληρούται το κριτήριο αυτό, αν ο αιτών ανήκει σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες:

  1. Φυσικά πρόσωπα ηλικίας έως 40 ετών, κατά το έτος υποβολής της αίτησης, που φυτεύουν οινοποιήσιμα αμπέλια για πρώτη φορά και εγκαθίστανται ως αρχηγοί της εκμετάλλευσης (νεοεισερχόμενοι).
  2. Νομικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από τη νομική μορφή τους, θεωρείται ότι πληρούν το κριτήριο αυτό, εάν το φυσικό πρόσωπο - το οποίο εγκαθίσταται ως επικεφαλής της εκμετάλλευσης και ασκεί αποτελεσματικό και μακροχρόνιο έλεγχο στο νομικό πρόσωπο όσον αφορά τις αποφάσεις που συνδέονται με τη διαχείριση, τα κέρδη και τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους- φυτεύει για πρώτη φορά αμπέλια («νεοεισερχόμενος») και είναι ηλικίας έως 40 ετών, κατά το έτος υποβολής της αίτησης

Κριτήριο Β
Εκτάσεις όπου οι αμπελώνες συμβάλλουν στη διατήρηση του περιβάλλοντος. Το κριτήριο πληρούται εάν ισχύει ένα από τα ακόλουθα:

  1. Ο αιτών δεν έχει στην κατοχή του οινοποιήσιμα αμπέλια και δεσμεύεται να συμμορφωθεί για ελάχιστη περίοδο πέντε ετών με τους κανόνες βιολογικής παραγωγής
  2. Ο αιτών έχει στην κατοχή του οινοποιήσιμα αμπέλια κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης και έχει εφαρμόσει τους κανόνες βιολογικής παραγωγής σε ολόκληρη την έκταση που έχει φυτευτεί με αμπέλια, επί πέντε τουλάχιστον έτη πριν από την υποβολή της αίτησης. 
  3. Ο αιτών δεν έχει στην κατοχή του οινοποιήσιμα αμπέλια και δεσμεύεται με υπεύθυνη δήλωση του να συμμορφωθεί για ελάχιστη περίοδο πέντε ετών με εθνικά συστήματα πιστοποίησης για ολοκληρωμένη διαχείριση στην παραγωγή σε ολόκληρη την έκταση που προορίζεται για νέα φύτευση. 
  4. Ο αιτών έχει στην κατοχή του οινοποιήσιμα αμπέλια κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης και έχει εφαρμόσει εθνικά συστήματα πιστοποίησης για ολοκληρωμένη διαχείριση στην παραγωγή σε ολόκληρη την έκταση που κατέχει με αμπέλια επί πέντε τουλάχιστον έτη πριν από την υποβολή της αίτησης.
  5. Το ή τα συγκεκριμένα αγροτεμάχια που προσδιορίζονται στην εν λόγω αίτηση βρίσκονται σε πλαγιές με αναβαθμίδες. 

Κριτήριο Γ
Εκτάσεις που αντιμετωπίζουν φυσικούς ή άλλους ειδικούς περιορισμούς. Το κριτήριο πληρούται αν το ή τα συγκεκριμένα αγροτεμάχια που προσδιορίζονται στην αίτηση εντοπίζονται σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες περιοχών: 

  1. Σε ορεινή περιοχή, σε υψόμετρο άνω των 500μ τουλάχιστον, μη συμπεριλαμβανομένων υψιπέδων.
  2. Μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους, όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 229/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

Κριτήριο Δ 
Εκτάσεις που προορίζονται για νέα φύτευση στο πλαίσιο της διεύρυνσης των μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων. Το κριτήριο θεωρείται ότι πληρούται αν κατά το χρόνο της αίτησης ο αιτών πληρεί και τις δύο παρακάτω προϋποθέσεις: 

  1. Διαθέτει έκταση γεωργικής εκμετάλλευσης τουλάχιστον 5 στρεμμάτων (0,5ha) σύμφωνα με τα στοιχεία του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (Ο.Σ.Δ.Ε) του προηγούμενου έτους, για όλες τις περιφέρειες/ομάδες περιφερειών
  2. Διαθέτει αμπελοτεμάχια με οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου, σύμφωνα με τα στοιχεία του αμπελουργικού Μητρώου.

Κριτήριο Ε 
Προηγούμενη συμπεριφορά του παραγωγού. Το ανωτέρω κριτήριο θεωρείται ότι πληρούται αν

  • ο αιτών δεν διαθέτει αμπελουργικές εκτάσεις φυτεμένες χωρίς άδεια, ή χωρίς δικαίωμα φύτευσης, και
  • επιπλέον δεν διαθέτει περιοχές φυτεμένες με αμπέλια εκτός παραγωγής, για περίοδο τουλάχιστον οκτώ ετών.

Τι ισχύει αφού κάποιος πάρει την άδεια

Οι αιτήσεις ελέγχονται διοικητικά για διάστημα περίπου 2-3 μηνών και κατόπιν ανακοινώνονται τα αποτελέσματα για τις άδειες χορήγησης νέων φυτεύσεων. Αφού δοθεί μια άδεια φύτευσης, ο έχων το δικαίωμα πρέπει να κάνει τη φύτευση μέσα σε διάστημα 3 ετών και για να τη διατηρήσει θα πρέπει να φυτέψει τουλάχιστον το 80% της έκτασης. Αν δεν κάνει τη φύτευση, χάνει τα δικαιώματα κι επιπρόσθετα δεν μπορεί να ξανακάνει αίτηση για τα επόμενα 5 χρόνια. Αν κάποιος αποφασίσει να φυτέψει σε διαφορετικό τεμάχιο, πχ επειδή έκανε μια νέα αγορά, υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς της άδιεας φύτευσης, μόνο αν τηρούνται τα κριτήρια επιλογής που ίσχυαν για το προηγούμενο τεμάχιο που επιλέχτηκε. Τέλος, όποιος κάνει την αίτηση, είτε φυσικό, είτε νομικό πρόσωπο, οφείλει να γνωρίζει ότι η άδεια δεν μπορεί στην πορεία να μεταβιβαστεί σε άλλο πρόσωπο, οπότε πρέπει να έχει εξασφαλίσει ότι θα είναι συνεπής στις όποιες δεσμεύσεις.

Πηγές

http://www.minagric.gr/images/stories/docs/agrotis/Ampeli/eggrafo3295_356424_011122.pdf
http://www.minagric.gr/images/stories/docs/agrotis/Ampeli/fek5422_221121_ya2933.pdf