Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δημοσίευσε τις δραστικές ουσίες και τα σκευάσματα τα οποία είναι εγκεκριμένα για τις οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου για το έτος 2023. Τα εγκεκριμένα εντομοκτόνα και ακαρεοκτόνα σχετίζονται με τους παρακάτω εχθρούς και ασθένειες:
- Ευδεμίδα της αμπέλου
- Αφίδες
- Ωτιόρυγχος
- Ακάρεα
- Τζιτζικάκι
- Θρίπας
- Τσιγαρολόγος
- Μύγα Μεσογείου
- Δροσόφιλα
- Μηλολόνθη
- Μετκάλφα
- Κοκκοειδή
- Κόκκινος τετράνυχος
- Κίτρινος τετράνυχος
Από τι αποτελείται ένα φυτοπροστατευτικό σκεύασμα;
Ένα φυτοπροστατευτικό σκεύασμα είναι το αποτέλεσμα της τυποποίησης της δραστικής ουσίας με βοηθητικές ουσίες (όπως φορείς, διαλύτες, διαβρεκτικές , εξαπλωτικές - προσκολλητικές ουσίες, γαλακτωματοποιητές και παράγοντες διασποράς) ώστε να μπορέσει η δραστική ουσία να κατανεμηθεί ομοιόμορφα στον αγρό και ταυτόχρονα να έχει αποτελεσματική, εύκολη και ασφαλή εφαρμογή. Με την τυποποίηση δηλαδή επιτυγχάνεται η ασφαλής μεταφορά της δραστικής ουσίας στην καλλιέργεια.
Στόχος της τυποποίησης είναι η παρασκευή εύχρηστων, αποτελεσματικών και ακίνδυνων για τον χρήστη και το φυσικό περιβάλλον φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Τα κύρια συστατικά των γεωργικών φαρμάκων είναι:
- δραστική ουσία
- φορέας της δραστικής ουσίας
- βοηθητικές ουσίες
- αραιωτικά
Τι είναι οι δραστικές ουσίες;
Οι δραστικές ουσίες είναι φυσικές ή συνθετικές χημικές ενώσεις ή βιολογικοί παράγοντες οι οποίες περιέχονται εντός των φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων και αποτελούν το ενεργό συστατικό τους. Σε κάθε φυτοπροστατευτικό σκεύασμα περιέχεται τουλάχιστον μια δραστική ουσία η οποία προσφέρει:
- προστασία στα φυτικά είδη από εχθρούς και ασθένειες
- δυνατότητα ρύθμισης της ανάπτυξης του φυτού
- δυνατότητα διατήρησης της ευρωστίας του φυτού
- δυνατότητα αναστολής της ανάπτυξης των φυτικών ειδών (σε αυτή την κατηγορία σκευασμάτων ανήκουν τα ζιζανιοκτόνα)
Στην αγορά κυκλοφορούν σκευάσματα που εμπεριέχουν συνδυασμό δραστικών προσφέροντας πιο ολοκληρωμένο τρόπο αντιμετώπισης του εχθρού ή της ασθένειας που έχει προσβάλει την καλλιέργεια.
Σε κάθε φυτοπροστατευτικό σκεύασμα είναι υποχρεωτικό να αναγράφονται οι δραστικές ουσίες και το ποσοστό τους κατά βάρος.
Γιατί αλλάζουν τα σκευάσματα κάθε χρόνο;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) διενεργεί κάθε χρόνο ελέγχους για τον βαθμό επικινδυνότητας των σκευασμάτων για τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον. Με βάση τις αξιολογήσεις αυτές εκδίδονται οι άδειες για την παροχή των σκευασμάτων στην αγορά.
Ορισμένες δραστικές ουσίες και κατά συνέπεια και τα σκευάσματα που τις εμπεριέχουν μπορεί να αλλάζουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα καθώς:
- υπάρχει αυξημένη απαίτηση για μελέτες των σκευασμάτων με αποτέλεσμα την απόσυρση παλαιών δραστικών μορίων και ανάπτυξη νέων χημικών ενώσεων
- δεν είναι πλέον αποτελεσματικά λόγω ανάπτυξης ανθεκτικότητας των εχθρών και ασθενειών(όσο πιο εξειδικευμένη δράση έχει μια δραστική ουσία τόσο αυξάνεται η πιθανότητα ανάπτυξης ανθεκτικότητας αν δεν γίνεται εναλλαγή των δραστικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στο χωράφι)
- ορισμένα κρίνονται επικίνδυνα για τους ανθρώπους και τα ζώα
- εμφανίζουν υψηλή υπολειμματικότητα στο φυσικό περιβάλλον ή στο τελικό προϊόν που φτάνει στον καταναλωτή
Κατά περιπτώσεις όταν υπάρξει έξαρση κάποιου εχθρού ή κάποιας ασθένειας μπορεί να δοθεί άδεια χρήσης ενός σκευάσματος ή παράταση στην άδεια κυκλοφορίας και χρήσης του όταν κριθεί ως αποτελεσματικότερη λύση. Επίσης, συνήθως δίνεται παράταση στη χρήση και εμπορία των σκευασμάτων εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος από το Υπ.Α.Α.Τ. έως ότου εξαντληθούν τα σκευάσματα. Μετά τη λήξη αυτής της προθεσμίας ο εντοπισμός υπολειμμάτων από την αποσυρμένη δραστική στην καλλιέργεια συνεπάγεται ποινικές συνέπειες για τον παραγωγό.
