Η βρουκέλλωση, ή αλλιώς μελιταίος πυρετός, είναι νόσος του γεννητικού συστήματος που οφείλεται σε βακτηριακή προσβολή. Το βακτήριο μπορεί να προσβάλει και άλλα όργανα όπως οι μαστοί και οι αρθρώσεις και έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των αποβολών, τη μείωση της παραγωγής γάλακτος και την στειρότητα. Η οικονομική ζημιά για τον κτηνοτρόφο είναι σημαντική και σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν υπάρξει εξάπλωση της νόσου μπορεί να επιφέρει ακόμα και απώλειες εκτροφών με ολέθριες συνέπειες για το ζωικό κεφάλαιο.
Αποτελεί ασθένεια των αιγοπροβάτων και βοοειδών, η οποία θα πρέπει να δηλώνεται υποχρεωτικά καθώς μπορεί να μεταδοθεί και στον άνθρωπο.
Πώς εισέρχεται το βακτήριο στα ζώα;
Το βακτήριο εισέρχεται κυρίως από τέσσερις εισόδους:
- Mέσω του στόματος, από την κατανάλωση μολυσμένης τροφής και νερού όταν έρθουν σε επαφή τα ζώα με τα εκκρίματα του γεννητικού συστήματος μολυσμένων ζώων. Πολλές φορές μπορεί και άλλα ζώα όπως πουλιά, σκυλιά και τρωκτικά να μεταφέρουν την ασθένεια από την μια εκτροφή στην άλλη.
- Mέσω των γεννητικών οργάνων, όταν παραδείγματος χάρη το σπέρμα είναι μολυσμένο με το βακτήριο.
- Από τα μάτια, όταν έρθει σε επαφή το μάτι με μολυσμένο υλικό (π.χ. σταγονίδια σάλιου από μολυσμένο ζώο).
- Από το δέρμα, μέσω ανοικτών πληγών που έρχονται σε επαφή με απεκκρίματα μολυσμένων ζώων ή με άλλα μολυσμένα υλικά.
Η βρουκέλλωση μεταδίδεται και στον άνθρωπο μέσω της τροφής, του γάλακτος και του κρέατος μολυσμένων ζώων.
Ποια είναι τα τυπικά συμπτώματα της ασθένειας;
Οι μόσχοι μπορεί να μολυνθούν από τη συγκεκριμένη ασθένεια ήδη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και από μολυσμένο πρωτόγαλα κατά την περίοδο θηλασμου. Τυπικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι η αποβολή μόνο κατά τον πρώτο τοκετό. Παρ’ ότι στους επόμενους τοκετούς δεν πραγματοποιείται αποβολή, κατά βάση τα νεογνά είναι ήδη μολυσμένα και γεννιούνται πρόωρα. Άλλα συμπτώματα της ασθένειας είναι η στειρότητα, η ενδομητρίωση, η ορχίτιδα και η αρθρίτιδα.
Ποιες είναι οι βασικές ενέργειες για την προστασία του κοπαδιού;
Τα μέτρα προστασίας κατά της βρουκέλλωσης είναι:
- Σφαγή των μολυσμένων ζώων σε εγκεκριμένα σφαγεία.
- Αποφυγή επαφής της μολυσμένης εκτροφής με κάποια υγιή εκτροφή.
- Απολύμανση των εργαλείων και των σταβλικών εγκαταστάσεων.
- Κατά τον τοκετό θα πρέπει να γίνονται όλες οι διαδικασίες με γάντια και να καταστρέφονται τα υλικά αποβολής.
- Αποφυγή άσκοπων ή παράνομων μετακινήσεων ζώων.
- Καταστροφή μολυσμένων απεκκρίσεων και της στρωμνής.
- Συχνός έλεγχος των ευαίσθητων ειδών.
- Αποφυγή ανταλλαγής αρσενικών ζώων τα οποία δεν έχουν εξεταστεί.
- Συγκέντρωση του γάλακτος που προέρχεται από μολυσμένες εκτροφές σε ειδικά δοχεία, υποβολή σε θερμική επεξεργασία και χρήση του στη διατροφή των ζώων.
Ωστόσο, είναι σημαντικό ο κτηνοτρόφος να συνεργάζεται με τις Κτηνοτροφικές Αρχές ώστε να εφαρμόζει ορθά τα προγράμματα σχετικά με τις αποβολές, τους εμβολιασμούς και τις αιμοδοσίες κάθε χρόνο.
Μεταδίδεται η βρουκέλλωση με τα γαλακτοκομικά προϊόντα;
Η ασθένεια της βρουκέλλωσης μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο μέσω των γαλακτοκομικών προϊόντων τα οποία καταναλώνονται είτε με το που παρασκευαστούν, είτε πριν παστεριωθούν είτε πριν γίνει βρασμός. Για τον λόγο αυτό οι καταναλωτές θα πρέπει να προτιμούν γαλακτοκομικά προϊόντα τα οποία είναι πιστοποιημένα, έχουν ελεγχθεί και δεν παρασκευάζονται σε οικιακές συνθήκες.
Η μεταφορά της νόσου από το κρέας δεν συνηθίζεται, καθώς κατά την ωρίμανση του κρέατος μειώνεται το pH του οπότε δεν έχει τις ιδανικές συνθήκες για να επιβιώσει το βακτήριο.
Ποια μέτρα εφαρμόζονται στα ελληνικά παραγωγικά ζώα για την εκρίζωση της βρουκέλλωση;
Στην περίπτωση των βοοειδών πρέπει να γίνονται αιμοληψίες, γαλακτοληψίες και υποχρεωτικά σφαγή των νοσούντων ζώων. Στην περίπτωση των αιγοπροβάτων γίνεται εμβολιασμός, αιμοληψίες και σφαγή των θετικών ζώων.
