Το ΥπΑΑΤ ανακοίνωσε ποιους όρους και προϋποθέσεις θα πρέπει να πληρούν οι παραγωγοί ώστε να λάβουν τις επιδοτήσεις από το νέο πρασίνισμα, σύμφωνα με τη νέα ΚΑΠ, που έχει ως στόχο την ενίσχυση οικολογικών σχημάτων. Οι ενισχύσεις θα πραγματοποιηθούν στα πλαίσια της παρέμβασης «Ενίσχυση παραγωγών για την παραγωγή φιλικών για το περιβάλλον πρακτικών διαχείρισης, με τη χρήση ψηφιακής εφαρμογής διαχείρισης εισροών και περιβαλλοντικών παραμέτρων». Οι αιτήσεις θα γίνουν μέσω ΟΣΔΕ, βάση υπουργικής απόφασης.
Ποιες είναι οι 13 δράσεις που μπορούν να επιλέξουν οι παραγωγοί;
Οι παραγωγοί έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν έως 3 (ανά αγροτεμάχιο) από τις παρακάτω δράσεις, οι οποίες συγκαταλέγονται στις ενισχύσεις των περιβαλλοντικών επιδοτήσεων (πρασίνισμα). Το πρασίνισμα των καλλιεργειών επιτυγχάνεται με γεωργικές πρακτικές που είναι επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον ή τις ισοδύναμες πρακτικές, δηλαδή η διαφοροποίηση των καλλιεργειών, η διατήρηση των υφιστάμενων μόνιμων βοσκοτόπων και η ύπαρξη περιοχής οικολογικής εστίασης στη γεωργική έκταση. Συνολικά ανακοινώθηκαν 13 δράσεις που σχετίζονται με τα εξής:
1. Χρήση της ψηφιακής εφαρμογής και σύνταξη Σχεδίου Περιβαλλοντικής Διαχείρισης
Η πρώτη δράση είναι η μόνη υποχρεωτική δράση που θα πρέπει να επιλέξει ο παραγωγός. Σχετίζεται με την υποχρέωση που θα έχουν οι παραγωγοί να χρησιμοποιήσουν ψηφιακές εφαρμογές για τη διαχείριση των εισροών και την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών συνθηκών. Μπορούν είτε να χρησιμοποιήσουν εφαρμογές κάποιου ιδιώτη είτε την ψηφιακή πλατφόρμα του ΟΠΕΚΕΠΕ (FaST -Farm Sustainability Tool - Εργαλείο Αειφορίας Φάρμας για τα Θρεπτικά συστατικά). Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης μπορεί φτάσει στα 3 ευρώ/στρέμμα.
2. Εφαρμογή σεξουαλικής σύγχυσης στα λεπιδόπτερα (ΚΟΜΦΟΥΖΙΟ)
Για το τρέχον έτος (2023) τα αγροτεμάχια τα οποία θα είναι επιλέξιμα είναι εκείνα που έχουν συμπεριληφθεί σε ενεργά Τεχνικά Δελτία (ΤΔ) το 2022. Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ανά καλλιέργεια ανέρχεται στα:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Πίνακας 1. Ύψος ενίσχυσης για τη μέθοδο της σεξουαλικής σύγχυσης (ΚΟΜΦΟΥΖΙΟ) των μικρολεπιδοπτέρων.
3. Εφαρμογή βιοδιεγερτών και ειδικής θρέψης
Σε αυτήν την περίπτωση είναι απαραίτητη η προσκόμιση των παραστατικών αγοράς προϊόντων ή λιπασμάτων με βιοδιεγέρτες, τα οποία εφαρμόστηκαν στο αγροτεμάχιο κατά το έτος που γίνεται η αίτηση.
Στα λιπάσματα και προϊόντα λίπανσης με βιοδιεγέρτες φυτών που δύναται να ενισχυθούν περιλαμβάνονται οι ακόλουθες κατηγορίες προϊόντων:
α) Κατηγορία 1α: Προϊόντα λίπανσης της ΕΕ (προϊόντα λίπανσης που φέρουν σήμανση CE) στα οποία ανήκουν μικροβιακοί διεγέρτες και μη μικροβιακοί διεγέρτες φυτών.
β) Κατηγορία 1β: Προϊόντα λίπανσης της ΕΕ (προϊόντα λίπανσης που φέρουν σήμανση CE) στα οποία ανήκουν σύμμεικτα προϊόντα λίπανσης που περιέχουν έναν ή περισσότερους βιοδιεγέρτες φυτών που ανήκουν κατηγορία 1α.
γ) Κατηγορία 2: Νέου τύπου λιπάσματα τα οποία περιέχουν βοηθητικές ουσίες για την ανάπτυξη των φυτών και τη βελτίωση της ποιότητας του τελικού προϊόντος, όπως φυτορμόνες, ένζυμα, ρυθμιστές, βιταμίνες, πρωτεΐνες, αμινοξέα κ.ά., σε συνδυασμό με έναν ή και περισσότερους τύπους λιπασμάτων των ομάδων α’ - δ’. Τα νέου τύπου λιπάσματα με ουσίες βοηθητικές της ανάπτυξης των φυτών πρέπει να περιλαμβάνονται υποχρεωτικά στο «Μητρώο Αδειών Κυκλοφορίας Νέου Τύπου Λιπασμάτων».
δ) Κατηγορία 3: Προϊόντα με βοηθητικές ουσίες για την ανάπτυξη των φυτών. Στην ετικέτα του προϊόντος πρέπει να αναγράφεται η φράση: «Ουσία βοηθητική της ανάπτυξης των φυτών/Κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά για χρήση στη γεωργία σύμφωνα με την υπ’ αρ. 217217/2004 (Β’ 35) υπουργική απόφαση».
Το ύψος της ενίσχυσης ανά στρέμμα ορίζεται στα 3 ευρώ ανά στρέμμα για τις αροτραίες καλλιέργειες και 6 ευρώ ανά στρέμμα για τα κηπευτικά και τις μόνιμες καλλιέργειες.
4. Χρήση γεωργίας ακριβείας κατά τους ψεκασμούς
Οι παραγωγοί θα πρέπει να εφαρμόζουν τεχνολογίες γεωργίας ακριβείας κατά τους ψεκασμούς, οι οποίες εμπίπτουν σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες:
α) Ψεκαστικά μηχανήματα μεταβλητής δόσης ή σετ ψεκαστικών μηχανημάτων μεταβλητής δόσης.
β) Ψεκαστικά οπωρώνων με συστήματα ανίχνευσης της κόμης ή σετ ανίχνευσης της κόμης, τα οποία διαθέτουν αισθητήρες (συνήθως υπερήχων ή λέιζερ) που σαρώνουν το περιβάλλον δεξιά και αριστερά του ψεκαστικού και ανιχνεύουν τα σημεία στα οποία υπάρχουν δέντρα ώστε στα ενδιάμεσα κενά, ένας μικροελεγκτής να δίνει εντολή διακοπής του ψεκασμού.
γ) Ψεκαστικά μηχανήματα με ηλεκτροστατική φόρτιση ή σύστημα ηλεκτροστατικής φόρτισης σταγονιδίων
Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται στα 7 ευρώ/στρέμμα για τις αροτραίες και τις μόνιμες καλλιέργειες.
5. Εφαρμογή εθελοντικών οδηγιών ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας
Οι παραγωγοί θα πρέπει να εφαρμόζουν τη μέθοδο της μαζικής παγίδευσης του δάκου της ελιάς (Βactocera oleae) σε ελαιώνες ή/και της μύγας της Μεσογείου (Ceratitis capitata) σε εσπεριδαιώνες. Επίσης, θα πρέπει να κάνουν αποκλειστική χρήση εγκεκριμένων σκευασμάτων για την αντιμετώπιση των παραπάνω εντομολογικών εχθρών.
Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση που το επίπεδο του πληθυσμού του εχθρού - στόχου είναι υψηλό και η προβλεπόμενη ζημιά στην παραγωγή είναι πάνω από το κατώφλι επέμβασης. Στην περίπτωση αυτή επιτρέπεται η εφαρμογή φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στη βιολογική γεωργία (όπως οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί)
Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης είναι στα 35 ευρώ το στρέμμα για τους ελαιώνες και στα 17,5 ευρώ το στρέμμα για τα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά, μανταρινιά).
6. Εξαπόλυση ωφέλιμων μικροοργανισμών
Μια εναλλακτική μέθοδος καταπολέμηση εχθρών στις δενδρώδεις καλλιέργειες σχετίζεται με την εξαπόλυση ωφέλιμων μικροοργανισμών, μέσω της χρήσης εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων με ωφέλιμα αρπακτικά έντομα και ακάρεα. Στόχος είναι κυρίως να καταπολεμηθούν οι τετράνυχοι, ενδεικτικά οι Tetranychus urticae, Tetranychus turkestani, Panonychus ulmi, Panonychus citri (σε ροδακινιά, νεκταρινιά, κερασιά, μηλιά) αλλά και η ψύλλα της αχλαδιάς (Cacopsylla pyri, αχλαδιά). Δεν είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν όλα τα είδη τετράνυχου, αρκεί ένα.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Πίνακας 2. Ύψος ενίσχυσης για την αντιμετώπιση των εχθρών - στόχων των καλλιεργειών της δράσης (ροδακινιά, νεκταρινιά, κερασιά, μηλιά και αχλαδιά) μέσω της εξαπόλυσης ωφέλιμων αρπακτικών εντόμων και ακάρεων.
7. Χρήση εντομοπαθογόνων νηματωδών
Άλλη εναλλακτική μέθοδος φυτοπροστασίας είναι η χρήση εντομοπαθογόνων νηματωδών, με χρήση εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων για την αντιμετώπιση της καρπόκαψας της ροδακινιάς (Grapholitha molesta), της καρπόκαψας της δαμασκηνιάς (Graplholitha funebrana) και της καρπόκαψας της μηλιάς (Cydia pomonella) σε ροδακινιές, νεκταρινιές, δαμασκηνιές και μηλιές. Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται στα 20 ευρώ στο στρέμμα για τις καλλιέργειες της ροδακινιάς, νεκταρινιάς, δαμασκηνιάς και μηλιάς.
8. Μηχανική ζιζανιοκτονία και κάλυψη με φυτικά υλικά (mulch)
Η μηχανική ζιζανιοκτονία γίνεται μέσω ελαφράς κατεργασίας του εδάφους και χορτοκοπής. Ταυτόχρονα, το χωράφι ενισχύεται με στρώση φυτικών υλικών εδαφοκάλυψης, τα οποία και συμβάλλουν στην καταπολέμηση των ζιζανίων και στη διατήρηση της εδαφικής υγρασίας. Η δράση δεν αφορά την ελιά και εσπεριδοειδή. Η εφαρμογή της μηχανικής ζιζανιοκτονίας πρέπει να γίνεται τις περιόδους που ζημιώνουν τις καλλιέργειες και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών ώστε να αποτελέσουν ανασχετικό παράγοντα στην εξάπλωση των πυρκαγιών.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Πίνακας 3. Κρισιμότεροι μήνες για εφαρμογή μηχανικής ζιζανιοκτονίας ανά καλλιέργεια.
Στα φυλλοβόλα είδη περιλαμβάνονται μηλιά, αχλαδιά, κυδωνιά, ροδακινιά, νεκταρινιά, βερικοκιά, δαμασκηνιά, κερασιά, καρυδιά, λωτιά, μουσμουλιά, ροδιά, συκιά και η ακτινιδιά.
Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης είναι 18,3 ευρώ ανά στρέμμα για τις μόνιμες καλλιέργειες (εκτός ελιάς και εσπεριδοειδών).
9. Πολλαπλά καλοκαιρινά κλαδέματα για οπωρώνες χωρίς όψιμη νεαρή βλάστηση
Στόχος των πολλαπλών καλοκαιρινών κλαδεμάτων είναι η αφαίρεση μικρού μέρους της βλάστησης που παρεμποδίζουν την επιθυμητή ανάπτυξη του δέντρου. Κυρίως αφαιρούνται η ζωηρή βλάστηση και οι λαίμαργοι βλαστοί, ώστε να υπάρχει καλύτερος φωτισμός και αερισμός των δέντρων. Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης φτάνει τα 17,5 ευρώ το στρέμμα για την ελιά, τα εσπεριδοειδή και τους λοιπούς οπωρώνες.
10. Χρήση ψεκαστικών ακροφυσίων που μειώνουν τη διασπορά
Στόχος είναι οι παραγωγοί να χρησιμοποιούν ακροφύσια (μπεκ) που να έχουν ψεκαστικά μηχανήματα με τα οποία εφαρμόζουν φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Η δράση αυτή αφορά και οπωρώνες, ελαιώνες, αμπελώνες που χρησιμοποιούν νεφελοψεκαστήρες και αμπελουργικούς ψεκαστήρες και ψεκαστήρες αροτραίων καλλιεργειών (ράμπες). Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται στα 3 ευρώ στο στρέμμα για τις αροτραίες και μόνιμες καλλιέργειες.
11. Αποτελεσματική διαχείριση υπολειμμάτων των ψεκαστικών υγρών
Η διαχείριση των υπολειμμάτων των ψεκαστικών υγρών γίνεται μέσω χρήσης ειδικών συλλεκτών με αδιαπέραστη μεμβράνη, στους οποίους διοχετεύεται το ψεκαστικό υγρό και τα υγρά έκπλυσης του εξοπλισμού. Όταν εξατμιστεί αυτό το νερό, οι δραστικές ουσίες των φυτοπροστατευτικών προϊόντων μπορούν να συλλεχθούν ως ξηρά υπολείμματα στη μεμβράνη, η οποία μια φορά το έτος (ή όταν γεμίσει) μεταφέρεται σε ειδικές εγκαταστάσεις διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων από την εταιρεία που θα προμηθευτεί ο παραγωγός τον συλλέκτη. Μετά τη συλλογή της μεμβράνης, η εταιρεία εγκαθιστά νέα.
Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται στα 1 ευρώ/στρέμμα για τις αροτραίες καλλιέργειες (πλην κηπευτικών) και στα 3 ευρώ/στρέμμα για τα κηπευτικά και τις μόνιμες καλλιέργειες.
12. Χρήση λιπασμάτων με βραδεία αποδέσμευση
Στην κατηγορία των λιπασμάτων βραδείας ή ελεγχόμενης αποδέσμευσης ανήκουν οι ακόλουθες δύο κατηγορίες προϊόντων:
α) Κατηγορία 1: Προϊόντα λίπανσης της ΕΕ (προϊόντα λίπανσης που φέρουν σήμανση CE), τα οποία ανήκουν στην Κατηγορία Λειτουργίας Προϊόντων ΚΛΠ 1 (Λίπασμα) ή ΚΛΠ 7 (Σύμμεικτο προϊόν λίπανσης) και αποτελούνται από ουσίες και μείγματα παρθένων υλικών, μαζί με πολυμερή θρεπτικών στοιχείων) ή/και πολυμερή, άλλα από τα πολυμερή θρεπτικών στοιχείων.
β) Κατηγορία 2: Λιπάσματα νέου τύπου τα οποία κυκλοφορούν στην αγορά με δράση βραδείας αποδέσμευσης, τα οποία περιλαμβάνονται υποχρεωτικά στο «Μητρώο Αδειών Κυκλοφορίας Νέου Τύπου Λιπασμάτων».
Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται στα 4,5 ευρώ στο στρέμμα για τις αροτραίες καλλιέργειες και 6 ευρώ στο στρέμμα για τα κηπευτικά και τις μόνιμες καλλιέργειες.
13. Χρήση λιπασμάτων με παρεμποδιστές
Στα λιπάσματα με παρεμποδιστή/αναστολέα που δύναται να ενισχυθούν ανήκουν οι ακόλουθες κατηγορίες προϊόντων:
α) Κατηγορία 1: Προϊόντα λίπανσης της ΕΕ (προϊόντα λίπανσης που φέρουν σήμανση CE) με αναστολέα νιτροποίησης ή ουρεάσης ή απονίτρωσης, τα οποία ανήκουν στις Κατηγορίες Λειτουργίας Προϊόντος ΚΛΠ 5 (Αναστολέας).
β) Κατηγορία 2: Νέου τύπου λιπάσματα με παρεμποδιστή, τα οποία κυκλοφορούν στην αγορά που συμπεριλαμβάνονται υποχρεωτικά στο «Μητρώο Αδειών Κυκλοφορίας Νέου Τύπου Λιπασμάτων».
γ) Κατηγορία 3: Λιπάσματα ΕΚ με αναστολείς.
Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται στα 4,5 ευρώ στο στρέμμα για τις αροτραίες καλλιέργειες και 6 ευρώ στο στρέμμα για τα κηπευτικά και τις μόνιμες καλλιέργειες.
