Το σπαθίφυλλο (Spathiphyllum spp.) γνωστό και ως κρίνο της ειρήνης (Peace Lilies) είναι ένα δημοφιλές φυτό εσωτερικού χώρου και μπορεί να έχετε ακούσει να το χαρακτηρίζουν και ώς το φυτό της ηρεμίας. Τα άνθη του θυμίζουν λευκή σημαία, γι’αυτό και αποτελεί σύμβολο ανακωχής, εκπρόσωπο της ειρήνης και σήμα εκεχειρίας ή κατάπαυσης του πυρός. Είναι εγγενές φυτό των τροπικών περιοχών της Αμερικής και της νοτιοανατολικής Ασίας και ανήκει στην οικογένεια των Αροειδών (Araceae).
Το σπαθίφυλλο εισήχθη για πρώτη φορά στην Ευρώπη, το 1870. Το όνομα «Spathiphyllum» προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «σπάθη» και φύλλα. Στο project της NASA, με τίτλο Clean Air Study (1989) , οι ερευνητές βρήκαν ότι έχει την ικανότητα να απομακρύνει υψηλές ποσότητες τοξικών ενώσεων όπως το βενζόλιο, η φορμαλδεΰδη, το τριχλωροαιθυλένιο και η αμμωνία.
Είναι ένα ένα πολυετές ποώδες φυτό, με μακριά (12- 65 cm) σκούρα πράσινα φύλλα, οβάλ σχήματος, που στενεύουν στην άκρη τους, κάνοντάς τα να μοιάζουν με λόγχες. Το σπαθίφυλλο ανθίζει δύο φορές τον χρόνο, την άνοιξη και ξανά τον φθινόπωρο. Τα άνθη είναι λευκά με μία νότα κίτρινου-πράσινου και αποτελούνται από έναν σπάδικα (βοτρυώδης ταξιανθία) ο οποίος περιβάλλεται από τη σπάθη. Μπορεί να φτάσει σε μήκος το 1,5 m.
Τα φύλλα έχουν γυαλιστερό πράσινο χρώμα και ελλειψοειδές έως λογχοειδές σχήμα. Οι μεγάλες λευκές ταξιανθίες εμφανίζονται καθόλη τη διάρκεια του έτους και μπορεί να διατηρηθούν έως και για ένα μήνα ζωντανές.
Το Spathiphyllum wallisii «Sensation» είναι μια ποικιλία που προήλθε από το Spathiphyllum wallisii Regel. Επίσης, αποτελεί η ποικιλία Spathiphyllum με τις περισσότερες παραλλαγές μέχρι στιγμής. Διαθέτει πολύ μεγάλου μεγέθους, μετρίως πράσινα, γυαλιστερά φύλλα που φέρουν ραβδώσεις.
Η Bongo Bongo έχει ένα πολύ όμορφο φύλλωμα με μήκος 25 - 30 εκ. με έντονες πτυχώσεις.
Το σπαθίφυλλο δεν είναι ανθεκτικό σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, οι ιδανικές θερμοκρασίες καλλιέργειας είναι μεταξύ 18-26°C. Η θερμοκρασία περιβάλλοντος συνιστάται να μην είναι χαμηλότερη από τους 10°C. Λόγω της τροπικής καταγωγής του ευδοκιμεί σε περιβάλλον που επικρατεί υψηλή σχετική υγρασία. Μπορείτε να αυξήσετε τα επίπεδα υγρασίας χρησιμοποιώντας έναν υγραντήρα ή έναν δίσκο με βότσαλα ή ψεκάζοντάς τα φύλλα των φυτών απευθείας. Αποφύγετε να τοποθετήσετε το σπαθίφυλλο κοντά σε εστίες θερμότητας ή σε θέσεις που είναι εκτεθειμένες σε κρύα και ξηρά ρεύματα αέρα.
Τοποθετήστε τα κρίνα της ειρήνης σε έμμεσο αλλά έντονο ηλιακό φως. Ένα παράθυρο με ανατολικό προσανατολισμό είναι το ιδανικό, καθώς το φυτό θα εκτεθεί στον λαμπερό πρωινό ήλιο, όμως θα είναι προστατευμένο από τον καυτό μεσημεριανό ήλιο. Είναι φυτά που τους αρέσει και η σκιά γι’αυτό κρατήστε τα μακριά από περιοχές όπου θα έχουν άμεσο ηλιακό φως όλη την ημέρα καθώς μπορεί να ξεράνει ή να προκαλέσει εγκαύματα στα φύλλα του.
Χρειάζεται χώμα πλούσιο σε οργανική ουσία. Το υπόστρωμα που θα επιλεχθεί για τη φύτευσή του θα πρέπει να περιέχει τύρφη και άμμο ή λίγο χαλίκι καθώς έτσι θα εξασφαλίζεται η καλή αποστράγγισή του.
Το σπαθίφυλλο είναι ένα φυτό με μέτριες ανάγκες σε νερό που μπορεί να ανταπεξέλθει καλύτερα σε συνθήκες ξηρασίας σε σχέση με άλλα φυτά εσωτερικού χώρου. Γενικά, απαιτεί ελαφρύ πότισμα περίπου μία φορά την εβδομάδα από τον φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη και 2-3 φορές την εβδομάδα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Συστήνεται να ποτίζετε πάντα αφότου έχετε ελέγξει ότι η επιφάνεια του χώματος είναι στεγνή. Η συχνότητα του ποτίσματος θα εξαρτηθεί άμεσα και από τη θέση που θα επιλέξετε για το σπαθίφυλλο, με γενικό κανόνα να απαιτείται συχνότερο πότισμα όταν είναι τοποθετημένο σε φωτεινές θέσεις του σπιτιού και το αντίθετο όταν είναι τοποθετημένο σε πιο σκιερά σημεία. Καλό είναι επίσης, να ψεκάζετε το φύλλωμα του περίπου μια φορά την εβδομάδα για να εξασφαλίσετε την απαραίτητη ατμοσφαιρική υγρασία, ειδικά σε περίπτωση που βρίσκεται τοποθετημένο σε σημείο με έντονο φωτισμό. Το υπερβολικό πότισμα θα πρέπει να αποφεύγεται, καθώς μπορεί να προκαλέσει κιτρίνισμα των φύλλων και σήψη της ρίζας του φυτού.
ΛίπανσηΤο σπαθίφυλλο δεν έχει υψηλές ανάγκες σε λίπανση. Γενικά, συστήνεται να εφαρμόζεται κάποιο σύνθετο λίπασμα με περισσότερες μονάδες αζώτου μια φορά κάθε 20 μέρες κατά την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού. Κατά τους φθινοπωρινούς και τους χειμερινούς μήνες συστήνεται να μην εφαρμόζεται λίπασμα στα φυτά σας καθώς δεν αναπτύσσονται ενεργά και υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν προβλήματα για παράδειγμα από υψηλή συσσώρευση αλάτων στο χώμα. Κάποια κοινά συμπτώματα υπερβολικής λίπανσης είναι η αλλαγή στο χρώμα των φύλλων σε πιο χλωρωτικό και η εμφάνιση καφέ μεταχρωματισμών στις άκρες των φύλλων.
Το κλάδεμα δεν είναι απαραίτητο και αφορά μόνο την αφαίρεση των ξεραμένων ανθέων και των μαραμένων ή κιτρινισμένων φύλλων. Συνιστάται να μην εφαρμόζεται λίπανση για τουλάχιστον 2-3 εβδομάδες μετά το κλάδεμα.
Το σπαθίφυλλο δεν πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα, όπως πολλά άλλα φυτά αλλά μέσω της διαίρεσης. Πολλαπλασιάστε το φυτό σας την άνοιξη ή στις αρχές φθινοπώρου κάθε 2-3 χρόνια που το ριζικό σύστημα του σπαθίφυλλου θα έχει αναπτυχθεί επαρκώς και θα είναι αρκετά πυκνό στη γλάστρα. Διαχωρίστε προσεκτικά τις ρίζες μεταξύ τους διατηρώντας τα φύλλα τους και φυτέψτε τα νέα φυτά σε γλάστρες.
Τα σημάδια ότι το σπαθίφυλλο χρειάζεται μεταφύτευση περιλαμβάνουν ορατές ρίζες στην επιφάνεια του εδάφους ή ρίζες που αναπτύσσονται έξω από την οπή αποστράγγισης της γλάστρας. Αρχικά επιλέξτε μία νέα γλάστρα μεγαλύτερη μόνο ένα έως δύο μεγέθη το πολύ από την προηγούμενη, χρειάζεται προσοχή στο μέγεθος καθώς ο πολύς χώρος μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατακράτηση νερού και να αυξήσει τον κίνδυνο της σήψης της ρίζας. Βεβαιωθείτε ότι όποια γλάστρα κι αν επιλέξετε θα διαθέτει τρύπες αποστράγγισης στη βάση της. Στη βάση της γλάστρας συστήνεται να βάλετε μια στρώση από χαλίκια ώστε να βελτιωθεί η στράγγιση και να αποφεύγεται η υπερβολική υγρασία. Για τη φύτευση του σπαθίφυλλου συστήνεται να χρησιμοποιείτε ένα ελαφρύ φυτόχωμα για φυτά εσωτερικού χώρου. Αφού μεταφυτεύσετε το φυτό στη νέα γλάστρα, συνεχίστε κανονικά τη φροντίδα του αποφεύγοντας την εφαρμογή λιπάσματος για τουλάχιστον 4 εβδομάδες.
Ορισμένα κοινά παράσιτα που απορροφούν το χυμό των φυτών είναι:
Η κύρια ασθένεια που προσβάλλει το σπαθίφυλλο είναι η σήψη των ριζών η οποία μπορεί να προκληθεί από μια σειρά από διαφορετικές μυκητολογικές ή βακτηριολογικές ασθένειες.
Το μωσαϊκό είναι μια σχετικά σπάνια ασθένεια η οποία είναι ιογενής και μπορεί να εξαπλωθεί μεταξύ των φυτών μέσω της επαφής μολυσμένων φυτών με υγιή ή να τη μεταφέρουν έντομα φορείς όπως οι αφίδες. Το σύμπτωμα που παρατηρείται στα μολυσμένα φυτά είναι ασυνήθιστες γραμμές χλωρωτικού χρώματος οι οποίες δημιουργούν αντίθεση με το σκούρο πράσινο χρώμα του υπόλοιπου φύλλου και δίνουν την εντύπωση μοτίβου μωσαϊκού. Οι ιώσεις δεν καταπολεμόνται και τα μολυσμένα φυτά θα πρέπει να απομακρύνονται από τα υγιή για να μην μεταδοθεί η ασθένεια και σε αυτά.
Το σπαθίφυλλο είναι δηλητηριώδες για τους ανθρώπους και τα κατοικίδια ζώα. Τα άνθη, τα φύλλα και οι μίσχοι του κρίνου της ειρήνης περιέχουν κρυστάλλους οξαλικού ασβεστίου οι οποίοι προκαλούν δηλητηριάσεις κατά την κατάποσή τους. Προκαλεί ερεθισμό του στόματος και του λαιμού, διαταραχή στις λειτουργίες των κυτταρικών μεμβρανών, πρήξιμο των χειλιών, βήχα, ναυτία και συσσώρευση κρυστάλλων οξαλικού ασβεστίου στα νεφρά.
Οι χλωρώσεις στα φύλλα οφείλονται συνήθως σε υπερβολικό πότισμα. Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στα χαμηλότερα και παλαιότερα φύλλα και μπορεί να συνοδεύονται από καφέ μεταχρωματισμούς στις άκρες των φύλλων, μειωμένη ανάπτυξη, καχεκτικούς μίσχους και ζαρωμένα φύλλα. Το κιτρίνισμα των φύλλων μπορεί επίσης να οφείλεται στην έκθεση σε πολύ έντονο ηλιακό φως, σε προσβολές από εχθρούς και ασθένειες, σε κακή αποστράγγιση της γλάστρας ή σε χαμηλές θερμοκρασίες.
Οι άκρες των φύλλων είναι εκείνες που εμφανίζουν τα πρώτα συμπτώματα έλλειψης νερού, με αποτέλεσμα να ξεραίνονται και να γίνονται καφέ. Η αδυναμία παροχής αρκετού νερού ή το υπερβολικό πότισμα, η χρήση σκληρού νερού (βρύσης), η συσσώρευση αλάτων στο υπόστρωμα από υπερβολική λίπανση μπορούν να είναι επίσης αιτίες του συμπτώματος. Τέλος, μπορεί να το προκαλέσουν η υπερβολικά χαμηλή υγρασία περιβάλλοντος, τα ζεστά ή κρύα ρεύματα από συσκευές θέρμανσης ή ψύξης και το πολύ έντονο άμεσο φως.
Το υπερβολικό πότισμα, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε σάπισμα των βλαστών, καθιστώντας τους ανίκανους να μπορούν να υποστηρίξουν το βάρος του υπόλοιπου στελέχους και συνεπώς προκαλώντας την πτώση των φύλλων. Επίσης, μπορεί να συμβεί σε ένα φυτό που αναπτύσσεται σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, όπου τα φύλλα τείνουν να μεγαλώνουν ψηλά και λεπτά, μειώνοντας τη δύναμή τους. Για τον παραπάνω λόγο θα πρέπει να επιλέγεται ύστερα από σκέψη η σωστή θέση για την τοποθέτηση του σπαθίφυλλου.
