Κυριότερες χώρες που καλλιεργείται είναι η Ουγγαρία, Αίγυπτος, Αργεντινή, Ισπανία, Τουρκία . Στην Ελλάδα το χρησιμοποιούμενο χαμομήλι προέρχεται από το αυτοφυές. Το χαμομήλι στη διπλοειδή του μορφή συναντάται σαν αυτοφυές στη νότια και ανατολική Ευρώπη. Αυτοφυές συναντάται μέχρι και 60° βόρειο γεωγραφικό πλάτος. Υπάρχουν και τετραπλοειδείς καλλιεργούμενες ποικιλίες. Η στατιστική υπηρεσία του ελληνικού υπουργείου Γεωργίας έδωσε για καλλιέργεια του χαμομηλιού κατά τα έτη 1981-1986 τα εξής στοιχεία: το 1984 καλλιεργήθηκαν στην Ελλάδα 6820 στρ και το 1985 6700 στρ. Από το 1990 εγκαταλείφθηκε η συστηματική καλλιέργεια του χαμομηλιού.
Για να αναπτυχθεί καλά απαιτεί δροσερές, εύκρατες συνθήκες και θερμοκρασίες από 7 ως 26 ° C .Μπορεί να επιβιώσει στις κρύες νύχτες του χειμώνα ακόμη και σε θερμοκρασίες -12 ° C. Χρειάζεται ζεστές και μεγάλες σε μήκος ημέρες. Κάτω από τέτοιες συνθήκες παράγει άφθονα άνθη και φτάνει στην βέλτιστη απόδοση σε αιθέριο έλαιο.Μπορεί να καλλιεργηθεί σε διάφορους τύπους εδαφών, αλλά προτιμά τα καλώς αποστραγγιζόμενα αμμώδη εδάφη με pH 4,8 έως 8,3. Αντέχει σε μεγάλο βαθμό στην αλκαλικότητα των εδαφών. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου η καλλιέργεια είχε πολύ καλά αποτελέσματα σε πολύ φτωχά εδάφη με pH 9.
Αν και είναι ανθεκτικό στην ξηρασία, εν τούτης, κατά το στάδιο της έκπτυξης των σπόρων αλλά και για την ανάπτυξη των νεαρών φυταρίων χρειάζεται ικανοποιητική ποσότητα νερού. Όταν τα φυτά εγκατασταθούν πλήρως τότε δεν απαιτούνται επιπλέον ποσότητες νερού. Ετήσια βροχόπτωση 400 έως 1400 mm είναι αρκετή για την καλλιέργεια.
Δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικό. Ενδείκνυνται 30-50 κιλά Ν/στρέμμα σε 2 δόσεις, 3-5 κιλά P/στρέμμα και 8-10 κιλά Κ/στρέμμα.
Για τις υψηλότερες αποδόσεις η καταλληλότερη είναι η φθινοπωρινή σπορά. Πειράματα στην Ελλάδα έδειξαν ότι η ανοιξιάτικη σπορά στην Ελλάδα είναι ανέφικτη. Το χωράφι πρέπει να είναι καλά ψιλοχωματισμένο και καλά συμπιεσμένο. Το έδαφος πρέπει να είναι απαλλαγμένο από τα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας και να μην έχει βώλους χώματος. Ο σπόρος δεν πρέπει να σκεπάζεται με το χώμα. Η σπορά γίνεται κατά γραμμές που απέχουν μεταξύ τους 30-35 cm, χαμηλά στο έδαφος για να μην παρασύρονται σπόροι από τον άνεμο. Απαιτείται ποσότητα καθαρού σπόρου 100-200 κιλά/στρέμμα. Μετά τη σπορά πρέπει να συμπιεστεί το χωράφι με κύλινδρο.Κατά την φθινοπωρινή σπορά γίνεται μηχανική καταπολέμηση των ζιζανίων μεταξύ των γραμμών.
Η συλλογή με το χέρι είναι οικονομικά ασύμφορη και μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε χώρες με χαμηλό ημερομίσθιο και για μικρές εκτάσεις. Εδώ και μερικά χρόνια χρησιμοποιούνται στην ανατολική Ευρώπη και Αργεντινή συλλεκτικές μηχανές. Κατά την μηχανική συλλογή παραλαμβάνεται προϊόν το οποίο έχει στελέχη μεγαλύτερα των 2 cm τα οποία δεν επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα του αιθέριου ελαίου. Η ιδανική συλλογή γίνεται όταν έχουν ανοίξει τα ⅔ των κύκλων των σωληνοανθών πάνω στην υπερυψωμένη ανθοδοχή. Όταν η παραγωγή προορίζεται για παρασκευή αφεψήματος σε φακελάκια, η συλλογή γίνεται κατά την πλήρη άνθιση με χορτοκοπτικά. Η απόδοση σε χλωρό φυτικό υλικό κυμαίνεται μεταξύ 4-8 τόνους/στρέμμα και σε χλωρά άνθη μεταξύ 2-2,5 τόνους/στρέμμα. Οι αποδόσεις σε αποξηραμένα άνθη ανέρχονται στα 50-80 κιλά/στρέμμα. Τα χλωρά άνθη περιέχουν 0,04% αιθέριο έλαιο και τα αποξηραμένα 1%.
Το γερμανικό χαμομήλι διατίθεται είτε ως αποξηραμένο προϊόν είτε ως μπλε αιθέριο έλαιο. «Μπλέ έλαιο» είναι η εμπορική ονομασία του αιθέριου ελαίου που παράγεται από το γερμανικό χαμομήλι.Χρησιμοποιείται στην Φαρμακοβιομηχανία τη Βιομηχανία τροφίμων, καλλυντικών αρωμάτων και ειδών προσωπικής φροντίδας και υγείας, στην ζαχαροπλαστική και στην ποτοποιία.Έχει αντιφλεγμονώδεις, αντιπυρετικές, αντισηπτικές, αντιβακτηριακές και αντιμυκητιακές ιδιότητες.Τα αποξηραμένα άνθη του χρησιμοποιούνται είτε αυτούσια είτε σε μίγμα με άλλα βότανα ως αφέψημα.
Η ξήρανση γίνεται είτε με φυσικό τρόπο σε κατάλληλους ξηρούς χώρους σε θερμοκρασία περιβάλλοντος είτε με ρεύμα ξηρού αέρα σε θερμοκρασία κάτω των 40ο C. Άλλοι μέθοδοι ξήρανσης που έχουν δοκιμαστεί είναι με εμβάπτιση σε υγρό άζωτο και με βαθιά κατάψυξη (λυοφυλοποίηση). Η ξήρανση με ρεύμα ξηρού αέρα εφαρμόζεται σήμερα σε πολλές χώρες. Η επεξεργασία του αποξηραμένου προϊόντος πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατόν διότι η αποθήκευση του πέραν των 6 μηνών έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας του.
Διάφοροι Αλευρώδεις, θρίπες, τετράνυχοι αφίδες και αγρότιδες είναι τα έντομα που προσβάλλουν την καλλιέργεια. Ο έλεγχος όλων των παραπάνω εχθρών γίνεται με κατάλληλες γεωργικές πρακτικές. Το αποξηραμένο προϊόν επίσης αποτελεί στόχο ορισμένων εντόμων και συγκεκριμένα προνυμφών διαφόρων λεπιδοπτέρων με αποτέλεσμα την ποιοτική υποβάθμιση του τελικού προϊόντος. Για το λόγο αυτό οι χώροι που αποθηκεύεται το αποξηραμένο προϊόν θα πρέπει να διατηρούνται αποκλεισμένοι, καθαροί χωρίς κρυφά σημεία, με σίτες στα παράθυρα και ηλεκτρικές παγίδες στην οροφή. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις μυκητιάσεων από περονόσπορο και ωίδιο καθώς και σηψιρριζίες από μύκητες του γένους Alternaria.Έχουν παρατηρηθεί προσβολές από τους μύκητες Plasmopara leptosperma και Alternaria sp στα φύλλα και φουζάριο στις ρίζες. Το έντομο Olibrus aeneus τρώει τις ανθοταξίες και η αφίδα Aphis fabae προσβάλλει φύλλα και νεαρούς βλαστούς.
Πηγές:
Βιβλίο Επιλογή Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών Δρ. ΕΛΕΝΗ ΒΟΓΙΑΤΖΗ-ΚΑΜΒΟΥΚΟΥ
Τo Χαμομήλι και η καλλιέργεια του | ΒΑΣΙΛΑΚΑΚΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - Γεωπόνος ΑΠΘ (basilakakis.gr)
Η καλλιέργεια του βαλσαμόχορτου και του χαμομηλιού, της γεωπόνου M.Sc Μαρωνίδου Ελένης, Κιλκίς 2013.
