Η βουκαμβίλια, φυτό με υψηλή διακοσμητική αξία, αν και προέρχεται από τη Νότια Αμερική έχει διαδοθεί ως ξυλώδες αναρριχώμενο φυτό σε νότιες παραμεσόγειες περιοχές όπου και έχει προσαρμοστεί απόλυτα στο ήπιο μεσογειακό κλίμα. Ανήκει στην οικογένεια Nyctaginaceae. Τα τελευταία χρόνια παράγεται σα συμπαγές (compact) φυτό γλάστρας για τη χρήση του στους εσωτερικούς χώρους.
Στη χώρα μας ευδοκιμεί στις νότιες παραλιακές και νησιωτικές περιοχές και δίνει ξεχωριστό εντυπωσιακό χαρακτήρα στο τοπίο. Στις βόρειες ψυχρότερες περιοχές το καλοκαίρι διατηρείται στο ύπαιθρο αλλά το χειμώνα πρέπει να μεταφερθεί σε θερμοκήπια ή εσωτερικούς χώρους γιατί δεν αντέχει τις χαμηλές θερμοκρασίες.
Έχουν αναφερθεί 14 είδη θάμνων, αναρριχώμενων ή μικρών δένδρων με αγκάθια στη Νότια Αμερική ενώ έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη γκάμα καλλιεργουμένων ποικιλιών με μονά ή διπλά άνθη και ποικιλία χρωμάτων. Τα πιο γνωστά είδη να είναι: Bougainvillea sctabilis, B. glabra, B. peruviana και B. Xbrurriana. Οι νάνες ποικιλίες βουκαμβίλιας (Boungainvillea glabra) είναι ιδανικές για κρεμαστά καλάθια, για εδαφοκάλυψη, ακόμη και για μπονσάι. Επίσης, υπάρχουν και ημινάνες ποικιλίες βουκαμβίλιας που φτάνουν περίπου 1-2 μέτρα σε ύψος, ιδανικές για να φυτευτούν σε γλάστρα στο μπαλκόνι, καθώς κάποιες από αυτές δεν έχουν αγκάθια. Η πιο διαδεδομένη και γνωστή ποικιλία είναι η μεγάλη βουκαμβίλια (Boungainvillea spectabilis) που φτάνει σε ύψος 6-12 μέτρων με τα διάσημα άσπρα, μωβ, κόκκινα, πορφυρά ή πορτοκαλί λουλούδια.
H βουκαμβίλια πολλαπλασιάζεται περισσότερο με την μέθοδο των μοσχευμάτων αλλά μπορούμε να δημιουργήσουμε καινούργια φυτά βουκαμβίλιας και από σπόρο.
Το φυτό είναι ποσοτικά περιοδικό φυτό μικρής ημέρας. Απαιτούνται 80 ημέρες για να ανθίσει σε φωτοπερίοδο 12 ωρών και 54 ημέρες σε φωτοπερίοδο 10 ωρών. Τα φυτά ανθίζουν και σε φωτοπερίοδο μεγάλων ημερών αλλά σχηματίζονται λιγότερα άνθη. Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την άνθηση είναι η ένταση του φωτισμού. Σε υψηλή ένταση φωτισμού η άνθηση επιταχύνεται. Η B. glabra ανθίζει καλύτερα σε χαμηλές νυχτερινές θερμοκρασίες. Ώριμα φυτά με μεγαλύτερο πάχος στελέχους ανθίζουν νωρίτερα από τα φυτά με λεπτότερο στέλεχος και χωρίς φωτοπερίοδο μικρών ημερών. Όταν το φυτό ανθίσει για πρώτη φορά η άνθηση θα επαναληφθεί μετά από έξι εβδομάδες. Οι επεμβάσεις με ρυθμιστές ανάπτυξης των φυτών μπορούν να επιταχύνουν ή να αναστείλουν την άνθηση.
Η βουκαμβίλια χρειάζεται τον πολύ ήλιο και χρειάζεται πολλές ώρες ηλιοφάνειας. Αν φυτέψουμε τη βουκαμβίλια σε σκιερό μέρος, σίγουρα η ανθοφορία της θα είναι πολύ μειωμένη. Η βουκαμβίλια αντέχει στη ζέστη, στην ξηρασία και στην αλατότητα του εδάφους, γι’ αυτό μπορεί να φυτευτεί σε περιοχές κοντά στην θάλασσα. Ευδοκιμεί περισσότερο στις νότιες περιοχές της χώρας και λιγότερο στη βόρειο Ελλάδα. Είναι ευαίσθητη αρκετά στο κρύο και στον αέρα. H βουκαμβίλια δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε έδαφος, αρκεί να έχει καλή αποστράγγιση για να απομακρύνεται το νερό.
Στις γλάστρες στο θερμοκήπιο δεν απαιτούνται πολλά ποτίσματα ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια ανάπτυξης που μπορεί να παρουσιάσουν σήψεις στο ριζικό σύστημα. Γενικά μπορεί να λεχθεί ότι αντέχουν ελαφρό στέγνωμα του υποστρώματος. Στο τοπίο στη χώρα μας, μετά την πρώτη εγκατάσταση και τη δημιουργία καλού ριζικού συστήματος, τα φυτά δε χρειάζονται σχεδόν καθόλου αρδεύσεις.
Η βουκαμβίλια ανταποκρίνεται σε συνεχή λίπανση με 150-200ppm αζώτου. Έχει, επίσης, απαιτήσεις σε υψηλές συγκεντρώσεις σιδήρου, μαγνησίου και μαγγανίου. Συνιστάται η λίπανση με νιτρικό και όχι αμμωνιακό άζωτο όταν οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές. Η χρήση όμως βραδείας αποδέσμευσης ουρίας ή αμμωνίας περιορίζει τη χλώρωση των φύλλων και δημιουργεί πλούσια άνθηση. Υπερβολικά διαλυτά άλατα στο υπόστρωμα μπορούν να προκαλέσουν σήψη των ριζών.
Σε εμπορική παραγωγή φυτών γλάστρας χρησιμοποιούνται συνήθως υποστρώματα με βάση την τύρφη. Όμως είναι δυνατή η χρήση και άλλων με καλή στράγγιση υποστρωμάτων και ρύθμιση του pH στα 5.5-6.0. Όταν το υπόστρωμα έχει υψηλό pH παρουσιάζεται έλλειψη σιδήρου. Στις καλλιέργειες στο ύπαιθρο αναπτύσσεται σε όλα τα εδάφη αρκεί να έχουν καλή στράγγιση.
Για τη δημιουργία συμπαγών (compact)φυτών γίνεται το πρώτο κορφολόγημα 10 ημέρες μετά τον πολλαπλασιασμό ή όταν οι νέοι βλαστοί φθάσουν το μήκος των 7-8cm. Σε μερικές ποικιλίες δε χρειάζεται καθόλου κορφολόγημα ενώ άλλες μπορούν να κορυφολογούνται κάθε 4 εβδομάδες.
Οι βουκαμβίλιες χρειάζονται κλάδεμα όταν αρχίζει η άνοιξη, αφού έχει περάσει ο κίνδυνος πάγου. Μπορούμε να την κλαδέψουμε οποτεδήποτε αλλά προτιμούμε τον Μάρτιο. Κατά το κλάδεμα της βουκαμβίλιας βγάζουμε τα ξερά κλαδιά της παλιάς βλάστησης, τους αδύναμους βλαστούς και τους λαίμαργους από τη βάση της για να τη δυναμώσουμε και να μας δώσει καινούρια βλάστηση και πολλά λουλούδια. Όταν κλαδεύουμε βουκαμβίλια που έχει διαμορφωθεί σε φράκτη θέλει σχετικά πιο αυστηρό κλάδεμα για να διατηρηθεί το σχήμα της.
Οι γλάστρες τοποθετούνται η μία δίπλα στην άλλη στην αρχή μέχρι τα φυτά να ακουμπήσουν μεταξύ τους. Η τελική απόσταση για γλάστρες 15cm είναι 22X22 cm.
Την βουκαμβίλια προσβάλουν οι αφίδες, θρίπες, κοκοειδή και ο ψευδόκοκκος, αλλά στην ουσία δεν δημιουργούν σοβαρά προβλήματα. Από τους μύκητες προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει ο βοτρύτης στα άνθη και η φυτόφθορα. Στα φύλλα μπορούν να εμφανιστούν κηλιδώσεις από τους μύκητες Cercospora boygainvilleae, Cladosporium arthinioides και το βακτήριο Pseudomonas andropogonis.
Χλώρωση του φυλλώματος για φυτά που καλλιεργούνται στις γλάστρες. Μπορεί να προέρχεται από έλλειψη σιδήρου, υψηλό pH, υψηλή ηλεκτρική αγωγιμότητα, κακό αερισμό ή σήψη της ρίζας.
Το φυτό διατηρείται καλύτερα στους εσωτερικούς χώρους αν τοποθετηθεί σε καλά φωτιζόμενες θέσεις με έκθεση ανατολική, νότια ή δυτική, με συγκεκριμένη ένταση φωτός και θερμοκρασία 16-24οC. Παρόλο ότι η βουκαμβίλια αντέχει στην ξηρασία στους υπαίθριους χώρους, στον περιορισμένο χώρο της γλάστρας αν το υπόστρωμα στεγνώσει θα προκληθεί πτώση των φύλλων και των βρακτίων. Η διάρκεια ζωής της στους εσωτερικούς χώρους είναι περίπου 20-30 ημέρες. Μετά την πτώση των ανθών πρέπει να τοποθετήσουμε τα φυτά μας σε βεράντες ή άλλους εξωτερικούς χώρους όπου θα αναπτύξουν νέα βλάστηση για να υπάρχει πάλι αργότερα η άνθηση.
Πηγές:
Ανθοκομικά φυτά για Εσωτερικούς και Εξωτερικούς χώρους- Οκτώβριος 2020 Εκδόσεις Πεδίο - Άννα Αντωνιδάκη - Γιατρομανωλάκη
