Το κρεμμύδι κατάγεται από την Νοτιοδυτική Ασία. Η παγκόσμια παραγωγή ανέρχεται στα 3,7 εκατ. τόνους. Οι κυριότερες χώρες παραγωγής είναι η Κίνα,η Ιαπωνία, η Κορέα, η Νέα Ζηλανδία κ.α. Στην Ελλάδα καλλιεργείται σε πολλές περιοχές για παραγωγή ξηρών βολβών ή νωπών κρεμμυδιών.
Το κρεμμύδι είναι φυτό των ψυχρών εποχών του έτους, ανθεκτικό στο παγετό.Τα κρεμμύδια προτιμούν ελαφρύ αμμώδες χώμα με καλή αποστράγγιση για να αναπτυχθούν καλύτερα και να σχηματίσουν μεγαλύτερο βολβό. Η σωστή προετοιμασία του εδάφους είναι ιδιαίτερα σημαντική πριν ξεκινήσουμε την καλλιέργεια.
Πριν τη φύτευση του κρεμμυδιού είναι σημαντικό να ενσωματώνουμε στο έδαφος οργανική ουσία και υλικά βελτίωσης του εδάφους όπως η χωνεμένη κοπριά και το κομπόστ. Κατά την φύτευση των βολβών του κρεμμυδιού, μπορούμε να προσθέσουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα για ενδυνάμωση της καλλιέργειας, ειδικά αν το χωράφι μας καλλιεργείται κάθε χρόνο και έχει ανάγκη από θρεπτικά συστατικά. Το άριστο pH ανεξάρτητα από τον τύπο του εδάφους είναι 6-6,8 ωστόσο, αλκαλικά εδάφη είναι επίσης κατάλληλα.
Η εγκατάσταση της καλλιέργειας μπορεί να γίνει με απευθείας σπορά στον αγρό. Εφαρμόζεται σε ποικιλίες πρώιμες το πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου και για τις όψιμες τον Φεβρουάριο-Μάρτιο. Για παραγωγή βολβών μεγάλου μεγέθους, οι αποστάσεις σποράς είναι 40-60 cm μεταξύ των γραμμών και 8-15 cm μεταξύ των φυτών στη γραμμή σποράς.
Πριν τη φύτευση απαιτείται καλή προετοιμασία του εδάφους. Τουλάχιστον 4 εβδομάδες πριν τη σπορά γίνεται κατεργασία του εδάφους σε βάθος 10 cm, ακολουθεί φρεζάρισμα ή δισκόσβαρνα ώστε να εξασφαλιστεί η φύτρωση των των σπόρων. Μετά τη σπορά, επαρκείς αρδεύσεις και καταπολέμηση ζιζανίων είναι απαραίτητα. Επίσης η εγκατάσταση της καλλιέργειας μπορεί να γίνει με μεταφύτευση σπορόφυτων.
Τέλος, η εγκατάσταση της καλλιέργειας του κρεμμυδιού στον αγρό μπορεί να γίνει με μικρού μεγέθους βολβούς(κοκκάρι). Το κοκκάρι παράγεται από πυκνή σπορά και καλλιέργεια υπό συνθήκες που ευνοούν την ταχεία βολβοποίηση. Το κοκκάρι φυτεύεται σε αυλάκια βάθους 5cm και σε αποστάσεις 7-10cm πάνω στη γραμμή φύτευσης.
Σχετικά με τις ανάγκες σε νερό, η καλλιέργεια του κρεμμυδιού απαιτεί συνεχή παρουσία υγρασίας στο επιφανειακό στρώμα των 30 εκατοστών του εδάφους, καθώς τα κρεμμύδια διαθέτουν ρηχό ριζικό σύστημα. Ενδεικτικά, τα κρεμμύδια χρειάζονται πότισμα περίπου κάθε 4-5 μέρες. Κατά τη φύτευση του βολβού του κρεμμυδιού, αποφεύγουμε το υπερβολικό πότισμα για να μην σαπίσει ο βολβός. Επίσης, περιορισμένο πότισμα χρειάζεται και στο τέλος της καλλιέργειας, λίγες μέρες πριν τη συγκομιδή, για να μπορέσει ο βολβός να αποξηραθεί σωστά.
Όσον αφορά τη λίπανση, είναι καλό πριν τη φύτευση του κρεμμυδιού ενσωματώνουμε κοπριά και κομπόστ στο έδαφος. Συμπληρωματικά, ένα μήνα μετά τη φύτευση προσθέτουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο και επαναλαμβάνουμε σε ένα μήνα. Αποφεύγουμε να βάζουμε στη καλλιέργεια κρεμμυδιού λίπασμα με υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο. Η υπερβολική ποσότητα αζώτου συντελεί σε υποβάθμιση της παραγωγής των βολβών και σε αύξηση του κινδύνου προσβολής από μυκητολογικές ασθένειες.
Την περίοδο ωρίμανσης των βολβών η επιμήκυνση των νέων φύλλων σταματά, ο λαιμός των φυτών στενεύει, μαλακώνει και το υπέργειο τμήμα γέρνει προς το έδαφος. Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται όταν πάνω από το 75% των φυτών γέρνει προς το έδαφος. Μετά την πτώση των φύλλων στο έδαφος, οι ρίζες των φυτών κόβονται και οι βολβοί φέρονται στην επιφάνεια του εδάφους.
Εκεί αφήνονται για λίγες ημέρες(3-5), εφόσον οι κλιματολογικές συνθήκες το επιτρέπουν, για μείωση της υγρασίας τους (ξήρανση). Κατά τη διάρκεια της ξήρανσης, οι βολβοί καλύπτονται με τα φύλλα για αποφυγή εγκαυμάτων από την άμεση έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Όταν οι κλιματολογικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν συστήνεται η μεταφορά των βολβών σε ειδικούς χώρους για ξήρανση.
Η τεχνητή ξήρανση γίνεται με έκθεση των βολβών σε χώρους με εξαερισμό, θερμοκρασίας 32-35 βαθμοί κελσίου και 65-70% υγρασία για 4 ημέρες. Οι βολβοί συντηρούνται σε χώρους με θερμοκρασία 0 βαθμών κελσίου και υγρασία 60-70% για 3-6 μήνες. Ο καλός αερισμός του χώρου είναι σημαντικός για τη διατήρηση ομοιόμορφης θερμοκρασίας και υγρασίας στους βολβούς.
Σε συνθήκες υψηλής υγρασίας, η καλλιέργεια του κρεμμυδιού προσβάλλεται από μυκητολογικές ασθένειες που προσβάλλουν το φύλλωμα και τον βολβό του, όπως ο περονόσπορος,το πύθιο, η αλτερνάρια, ο ασπέργιλλος, η σκωρίαση, η ανθράκωση και ο βοτρύτης. Είναι απαραίτητο λοιπόν να γίνονται 2-3 ψεκασμοί με βιολογικό σκεύασμα χαλκού και θειαφιού, όταν το φυτό του κρεμμυδιού φθάσει τα 15-20 εκατοστά και να γίνεται επανάληψη σε 2 εβδομάδες για την προληπτική αντιμετώπιση μυκητολογικών ασθενειών.
Η σήψη των βολβών
Προσβάλλει τα νέα φυτά των κρεμμυδιών και σκόρδων, των οποίων τα φύλλα κιτρινίζουν και μαραίνονται, οι δε βολβοί σαπίζουν. Οι ρίζες των αρρωστημένων φυτών ολοκληρωτικώς καταστρέφονται από το μύκητα, ο οποίος παράγει στην επιφάνεια του πάσχοντος μέρους σκληρά μαύρα στρογγυλά στίγματα, τα οποία και αποτελούν τα όργανα αναπαραγωγής. Η ασθένεια εξαπλώνεται πολύ γρήγορα και καταστρέφει ολοκληρωτικά την καλλιέργεια. Πρόκειται για μυκητολογική ασθένεια του εδάφους, γι΄αυτό και η καταπολέμηση της είναι πολύ δύσκολη, έως αδύνατη.
Σκωρίαση Φύλλων
Η σκωρίαση των φύλλων. Υπάρχουν δύο ειδών σκωριάσεις πού προσβάλλουν τα κρεμμύδια, η μία οφείλεται στο μύκητα Puccinia allii και ή άλλη στον P. porri. Η πρώτη παρουσιάζεται στα φύλλα ή στο στέλεχος σαν πολυάριθμα καφεκίτρινα μικρά στίγματα, ενώ η δεύτερη σχηματίζει κηλίδες στρογγυλές γεμάτες με σπόρια του μύκητα. Όταν η προσβολή είναι μεγάλη και οι δυο σκωριάσεις προκαλούν σοβαρές ζημίες στην καλλιέργεια των κρεμμυδιών. Προλαμβάνεται ή αναστέλλεται με ραντίσματα βορδιγαλείου πολτού.
Κρεμμυδοφάγος
Κόβει τα λαχανικά στο λαιμό ή καταστρέφει το υπόγειο μέρος των φυτών και τα φυτά ξεραίνονται. Οι προνύμφες δραστηριοποιούνται Μάρτιο-Απρίλιο. Για τη μείωση του πληθυσμού τους, μπορεί να γίνεται το φθινόπωρο τοποθέτηση στον αγρό μικρών σωρών κοπριάς, στους οποίους οι κρεμμυδοφάγοι επιζητούν για καταφύγιο. Για τη χημική καταπολέμηση γίνεται χρήση κοκκωδών εντομοκτόνων εδάφους ή δολωμάτων.
Θρίπας
O θρίπας (Thrips tabaci) απομυζά τους χυμούς των φύλλων και δημιουργεί λευκές ή ασημένιες κηλίδες στα φύλλα. Για την καταπολέμηση λαμβάνονται προληπτικά μέτρα, όπως απομάκρυνση υπολειμμάτων από προηγούμενη καλλιέργεια φυτών της ίδιας οικογένειας και ένταξη της καλλιέργειας σε πρόγραμμα τριετούς αμειψισποράς.
Πλόντια
Είναι ένας από τους σοβαρότερους εχθρούς του κρεμμυδιού. Στους προσβεβλημένους βολβούς παρατηρούνται μετάξινοι ιστοί από την παρουσία της προνύμφης και οι οποίοι είναι γεμάτοι με τα αποχωρήματα ή και τα εκδύματα του εντόμου. Για την αντιμετώπιση της πλόντιας θα πρέπει να γίνεται απεντόμωση των αποθηκών πριν την είσοδο των βολβών, με ένα κατάλληλο εντομοκτόνο.
Υλεμυίες
Στα νεαρά φυτά η ζημιά είναι άμεση. Αρχικά το φύλλωμα χάνει τη σπαργή του, μαλακώνει, κιτρινίζει και στη συνέχεια όλο το φυτό μαραίνεται ακόμα και με δροσερό καιρό χωρίς να υπάρχει έλλειψη νερού. Για την αντιμετώπιση του εχθρού απαιτούνται καλλιεργητικά μέτρα όπως όψιμες φυτεύσεις για αποφυγή της προσβολής της 1ης γενεάς.
Πηγές:
ΤΑ ΒΟΛΒΩΔΗ ΛΑΧΑΝΙΚΑ , ΟΛΥΜΠΙΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ , ΔΡ. ΕΛΕΝΗ ΚΑΛΟΡΙΖΟΥ, ΔΡ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ
