Το τριφύλλι ανήκει στα Ψυχανθή φυτά. Ανθεί κυρίως σε εύκρατα κλίματα, αλλά και σε τροπικά, κυρίως στο βόρειο ημισφαίριο, αλλά αρκετά είδη και στη Νότια Αμερική και Αφρική. Το τριφύλλι περιλαμβάνει περισσότερα από 200 είδη, ετήσια διετή και πολυετή, ορισμένα από τα οποία αξιοποιούνται είτε ως λειμώνια είτε ως χορτοδοτικά φυτά. 
Kαλλιεργούνται κυρίως ετήσια είδη σε έκταση περίπου 30.000 - 40.000 στρεμμάτων, στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Ηλείας, Αχαϊας, Φλώρινας, Πρέβεζας και Καστοριάς. Οι μέσες στρεμματικές αποδόσεις κυμαίνονται από 600 έως 800kg σανού περίπου.
Το λειμώνιο τριφύλλι (Τ.patense) είναι το πλέον διαδεδομένο καλλιεργούμενο είδος τριφυλλιού. Το έρπον ή λευκό τριφύλλι (T.repens) θεωρείται επίσης αρκετά διαδεδομένο, ενώ στην Ελλάδα καλλιεργείται αλλά και αυτοφύεται. Το αλεξανδρινό ή αιγυπτιακό τριφύλλι (Τ.alexandrium) είναι ένα από τα σημαντικότερα ψυχανθή για τις χώρες της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Το περσικό τριφύλλι (T.resupinatum) είναι ετήσιο είδος γηγενές της Μεσογείου.
Η απόδοση κατά των πρώτο χρόνο κυμαίνεται από 2,5 έως 3,5tn/στρέμμα χλωρό χόρτο ή 500-800 kg/στρέμμα σανό και κατά τα επόμενα 1-2 έτη μεταξύ 4-6tn/στρέμμα χλωρό χόρτο ή 1-1,5tn/στρέμμα σανό.
Το τριφύλλι είναι φυτό εύκρατων κλιμάτων και προτιμά μέτριες θερμοκρασίες και επάρκεια εδαφικής υγρασίας. Το λειμώνιο τριφύλλι είναι διετές και προτιμάει υγρές και δροσερές περιοχές, ενώ σε υψηλές θερμοκρασίες επιβραδύνεται ή και αναστέλλεται η ανάπτυξή του. Προτιμά εδάφη γόνιμα, αργιλώδη ή αργιλοπηλώδη με καλή αποστράγγιση. Το έρπον τριφύλλι είναι πολυετές είδος και προτιμά και αυτό υγρές και δροσερές περιοχές, μιας και είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στις χαμηλές θερμοκρασίες.
Οι απαιτήσεις του σε έδαφος είναι παρόμοιες με αυτές του λειμώνιου τριφυλιού. Το αλεξανδρινό τριφύλλι είναι ετήσιο φυτό με βιολογικό κύκλο 6-8 μηνών και θεωρείται αρκετά ευαίσθητο στις χαμηλές και στις υψηλές θερμοκρασίες. Η καλλιέργεια πρέπει να είναι αρδευόμενη και προτιμά εδάφη βαθιά, πηλώδη, μέσης σύστασης, με pH 6,5-8.
Η σπορά του τριφυλλιού γίνεται σε γραμμές που απέχουν 25cm με 1-2kg σπόρου/στρέμμα (Κοντσιωτου, 1984). Η σπορά γίνεται την άνοιξη και σπανιότερα το φθινόπωρο.
Για την παραγωγή σανό ή ενσιρώματος, η κοπή γίνεται στο στάδιο της πλήρους άνθησης ή όταν το 10% των ανθοκεφαλών έχει αποκτήσει καστανό χρώμα (Παπακώστα-Τασοπούλου, 2005). Η πρώτη κοπή γίνεται συνήθως 2-2,5 μήνες μετά τη σπορά, ενώ οι επόμενες κοπές γίνονται κατά το στάδιο της άνθησης. Η ενδεδειγμένη εποχή της κοπής εξαρτάται από την εποχή σποράς και τις εδαφοκλιματικές συνθήκες της κάθε περιοχής.
Για τη διευκόλυνση του φυτρώματος συστήνεται άρδευση τόσο κατά τη φθινοπωρινή όσο και κατά την ανοιξιάτικη σπορά. Παρόλο που το αλεξανδρινό μπορεί να αυξηθεί και σε ξηρασία, η άρδευση αυξάνει την απόδοσή του. Στην σποροπαραγωγική καλλιέργεια η τελευταία άρδευση γίνεται στην έναρξη του δεσίματος των σπόρων.
Συνίσταται μόνο φωσφορική λίπανση σε ποσότητα 6-8 kg P2O5.
Όπως και στη μηδική, ο ανταγωνισμός με τα ζιζάνια είναι περιοριστικός παράγοντας για την εγκατάσταση τριφυλλιού. Βέβαια το λειμώνιο, το αλεξανδρινό και το έρπον θεωρούνται ανταγωνιστικές καλλιέργειες έναντι των ζιζανίων, γι’ αυτό και κατά καιρούς χρησιμοποιούνται ως καλλιέργεια εδαφοκάλυψης (den Hollander et al., 2007; Kolberg et al., 2018).
Η χρήση καθαρού σπόρου, η καλή προετοιμασία των χωραφιών για την απαλλαγή από πολυετή ζιζάνια καθώς και η χημική ζιζανιοκτονία, είναι οι μέθοδοι που μπορούν να μειώσουν σημαντικά την εμφάνιση ζιζανίων. Αρκετές ασθένειες όπως η σκληρωτίνα και το φουζάριο, ιώσεις και έντομα μπορεί να προσβάλλουν τις καλλιέργειες των τριφυλλιών. Σε αυτή την περίπτωση καλό θα ήταν να γίνει αμειψισπορά, βαθιά άροση και χρήση κατάλληλου πολλαπλασιαστικού υλικού.
Βιβλιογραφία:
Γεωργία Φυτά Μεγάλης Καλλιέργειας, Δημήτριος Μπιλαλης, Παμαγιώτα Παπαστυλιανού, Ηλιας Σ. Τραυλός, Εκδ. πεδίο (441-442)
