Ο πόθος (Epipremnum aureum) ή αλλιώς γνωστός ως «Κισσός του διαβόλου» αποτελεί ένα από τα πιο εύκολα φυτά εσωτερικού χώρου σε ό,τι αφορά τα θέματα φροντίδας. Μπορεί να ζήσει κατά μέσο όρο από 5-10 χρόνια και με κατάλληλη φροντίδα μπορούν να ζήσουν ακόμη περισσότερο.
Ο πόθος είναι κατάλληλος για εσωτερικούς χώρους επειδή είναι σε θέση να φιλτράρει και να απομακρύνει τοξίνες όπως η φορμαλδεΰδη από τον αέρα του χώρου που βρίσκεται. Επιπλέον, διαθέτει την ικανότητα να αναρριχηθεί. Στο φυσικό του περιβάλλον, τη Νοτιοανατολική Ασία, λόγω του εναέριου ριζικού του συστήματος αναπτύσσεται κατά κύριο λόγο ως επίφυτο σε κλαδιά και κορμούς δέντρων. Σε εσωτερικούς χώρους, μπορείτε να τον βοηθήσετε να αναρριχηθεί χρησιμοποιώντας βέργες κοκοφοίνικα.
Στο project της NASA, με τίτλο Clean Air Study (1989), οι ερευνητές βρήκαν ότι έχει την ικανότητα να απομακρύνει υψηλές ποσότητες τοξινών, να παράγει οξυγόνο και να βελτιώνει τα επίπεδα υγρασίας στο χώρο.
Ο πόθος καλλιεργείται συνήθως ως φυτό εσωτερικού χώρου. Διαθέτει μυτερά πράσινα φύλλα σε σχήμα καρδιάς τα οποία συχνά έχουν λευκές, κίτρινες ή ωχροπράσινες ραβδώσεις.
Είναι φυτά ταχείας ανάπτυξης ακόμη και όταν βρίσκονται σε εσωτερικούς χώρους. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, μπορούν να αναπτυχθούν μέχρι και 30 έως 45 cm μήκος μέσα σε περίοδο ενός μήνα. Όταν αναπτύσσεται σε ιδανικές συνθήκες εσωτερικού χώρου μπορεί να φτάσει σε μήκος μέχρι και τα 3 m, ενώ τα φύλλα του μπορούν να φτάσουν σε μέγεθος έως και τα 10-20 cm.
Ο χρυσός πόθος ξεχωρίζει για τα μεγάλα σε μέγεθος, γυαλιστερά, πράσινα φύλλα του τα οποία φέρουν κίτρινες αποχρώσεις και σχηματίζουν ένα ιδιαίτερο μοτίβο.
Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είδος λόγω των άσπρων κηλίδων που σχηματίζουν και οι οποίες μπορεί να καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας των μεγάλων γυαλιστερών φύλλων του.
Ξεχωρίζει για τα λευκά μοτίβα που σχηματίζονται στα φύλλα του που μοιάζουν με φλόγα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως αναρριχώμενο είτε ως κρεμαστό καλλωπιστικό φυτό. Απο τη NASA συγκαταλέγεται στα 10 καλύτερα φυτά εσωτερικού χώρου ικανά για τον καθαρισμό της ατμόσφαιρας του δωματίου.
Τα μεγάλα, γωνιώδη, κιτρινοπράσινου χρώματος φύλλα του είναι αυτό που χαρακτηρίζει τον πόθο “Neon”. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκτός από αναρριχώμενο και ως κρεμαστό φυτό.
Η ιδανική θερμοκρασία ανάπτυξης του πόθου είναι μεταξύ 20-32℃, καθώς προτιμά τις θερμοκρασίες που επικρατούν στα τροπικά κλίματα. Το φυτό προτιμά τα υψηλά επίπεδα υγρασίας καθώς προωθεί την καλή ανάπτυξή τους, ωστόσο είναι ανθεκτικά και σε συνθήκες χαμηλής υγρασίας. Εάν θέλετε μπορείτε να αυξήσετε την υγρασία, ψεκάζοντας το φύλλωμα του φυτού με νερό. Μπορείτε επίσης να εγκαταστήσετε έναν υγραντήρα, να χρησιμοποιήσετε ένα δίσκο με βότσαλα και νερό ή να το τοποθετήσετε σε κοντινή θέση με άλλα φυτά.
Οι ιδανικές θερμοκρασίες για την ανάπτυξη των φυτών πόθου είναι αρκετά υψηλές για ένα μέσο σπίτι, οπότε για να πετύχετε τον στόχο σας, μπορείτε να το τοποθετήσετε σε ένα φωτεινό σημείο μέσα στο σπίτι. Βεβαιωθείτε όμως, ότι δεν είναι εκτεθειμένο σε υψηλής έντασης άμεσο ηλιακό φως.
Ο πόθος ευδοκιμεί σε σημεία που δέχονται έντονο έμμεσο φωτισμό. Ωστόσο, μπορεί να ανεχθεί μέτριας έως και χαμηλής έντασης έμμεσο φως, για παράδειγμα σε σπίτια με βόρειο προσανατολισμό ή κατά τις ψυχρότερες εποχές του έτους. Δεν ενδείκνυται να τοποθετηθεί σε έντονο άμεσο ήλιο, καθώς θα μειωθεί η ευρωστία του και θα προκληθούν ζημιές από εγκαύματα στα φύλλα του. Τα ποικιλόμορφα φυτά χάνουν μερικές φορές τη συνέχεια του μοτίβου των φύλλων τους και το ολοπράσινο χρώμα του φυλλώματός τους επανέρχεται στην περίπτωση που δεν λαμβάνουν αρκετό φως. Η μετακίνησή τους σε πιο φωτεινές συνθήκες συνήθως αποκαθιστά την αρχική τους κατάσταση.
Στον πόθο αρέσει η υγρασία του εδάφους. Για να του παρέχετε αυτό το περιβάλλον ανάπτυξης χρησιμοποιήστε ένα χώμα που να αποστραγγίζει επαρκώς ώστε να απομακρύνεται η περίσσεια ποσότητα νερού από την περιοχή των ριζών, αλλά ταυτόχρονα να διατηρεί επαρκείς ποσότητες υγρασίας. Στην αγορά κυκλοφορούν έτοιμα παρασκευασμένα μείγματα εδάφους κατάλληλα για αυτόν το σκοπό. Σε διαφορετική περίπτωση, μπορείτε να προμηθευτείτε τις πρώτες ύλες και να το δημιουργήσετε μόνοι σας.
Εάν προτιμήσετε να δημιουργήσετε το δικό σας μείγμα υποστρώματος, φροντίστε το μείγμα που θα παρασκευάσετε να περιέχει λίγο περλίτη, ίνες καρύδας ή ξανθιά τύρφη. Ο περλίτης είναι ιδανικός τόσο για τη διατήρηση της υγρασίας στο υπόστρωμα, όσο και για την αποστράγγιση των περισσευούμενων ποσοτήτων νερού από αυτό. Οι ίνες καρύδας και η ξανθιά τύρφη με τη σειρά τους αποτελούν και αυτά ιδανικά υλικά για τη δημιουργία ενός αφράτου υποστρώματος με επαρκή επίπεδα υδατοϊκανότητας και στράγγισης. Με το συνδυασμό των παραπάνω υλικών με άμμο και κάποιο οργανικό υλικό όπως ο χούμος, θα μπορέσετε να φτιάξετε το ιδανικό υπόστρωμα καλλιέργειας για το φυτό εσωτερικού χώρου σας.
Ποτίστε τον πόθο κάθε 1-2 εβδομάδες, αφήνοντας το χώμα να στεγνώσει μεταξύ των ποτισμάτων. Συχνότερο πότισμα προτείνεται στην περίπτωση τοποθέτησής του σε θέση που είναι εκτεθειμένη σε πιο έντονο φως και λιγότερο συχνά ποτίσματα απαιτούνται όταν τοποθετείται σε θέσεις με χαμηλότερης έντασης φωτισμό αντίστοιχα. Σημάδι υπερβολικού ποτίσματος αποτελεί το κιτρίνισμα των φύλλων και οι μαύροι μεταχρωματισμοί των μίσχων τους, ενώ τα φυτά που λαμβάνουν ελλειπές πότισμα, θα μαραθούν και το μείγμα της γλάστρας θα στεγνώσει.
Ο πόθος είναι ένα ταχέως αναπτυσσόμενο φυτό ειδικότερα κατά τους θερμότερους μήνες - την άνοιξη και το καλοκαίρι. Το γεγονός αυτό, σημαίνει ότι απαιτεί λίπανση σε τακτά χρονικά διαστήματα. Κατά τη διάρκεια της περιόδου έντονης ανάπτυξης λοιπόν (άνοιξη και καλοκαίρι), συστήνεται να εφαρμόζεται κάποιο υγρό λίπασμα σε χαμηλές δόσεις περίπου μία φορά το μήνα. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά μικρή ποσότητα κάποιου λιπάσματος βραδείας αποδέσμευσης με υψηλή συγκέντρωση σε άζωτο, στις αρχές της άνοιξης και άλλη μια φορά κατά την αρχή του καλοκαιριού. Αυτές οι εφαρμογές θα έχουν ως αποτέλεσμα τη γρήγορη και εύρωστη ανάπτυξη του πόθου σας.
Η λίπανση θα πρέπει να εφαρμόζεται πάντα αναλογικά με το μέγεθος της γλάστρας και του φυτού για να αποφευχθούν προβλήματα που μπορούν να προκύψουν από συγκέντρωση αλάτων στο υπόστρωμα. Το φθινόπωρο και τον χειμώνα, δεν συστήνεται να εφαρμόζεται λίπασμα καθώς το φυτό βρίσκεται σε περίοδο λήθαργου και δεν αναπτύσσεται ενεργά.
Ο πόθος δεν είναι απαιτητικός ως προς το κλάδεμα. Αφαιρέστε τα μαραμένα, κατεστραμμένα ή νεκρά κλαδιά/φύλλα και τα φύλλα που παρουσιάζουν συμπτώματα προσβολών από εχθρούς ή ασθένειες. Συστήνεται να κλαδεύετε τα φυτά πόθου κατά τη διάρκεια της περιόδου της ενεργής ανάπτυξής του, ώστε να δίνεται επαρκές χρονικό διάστημα για να προλάβει να αναπληρωθεί η βλάστηση. Ως γενική πληροφορία, συνήθως απαιτείται περίοδος περίπου ενός έως δύο μηνών για την ανάπτυξη νέας βλάστησης μετά το κλάδεμα. Θα πρέπει να χρησιμοποιείτε πάντα αποστειρωμένα εργαλεία για την προστασία του φυτού από μετάδοση ασθενειών κατά τη διεξαγωγή των διαφόρων εργασιών όπως το κλάδεμα.
Η άνοιξη ή νωρίς το φθινόπωρο είναι οι καλύτερες εποχές για τον πολλαπλασιασμό του πόθου λόγω της έντονης ανάπτυξής του κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου καθώς και λόγω των ευνοϊκών συνθηκών που επικρατούν συνήθως αυτή την περίοδο στη χώρα μας. Ο πιο εύκολος τρόπος να πολλαπλασιάσετε τον πόθο σας είναι χρησιμοποιώντας μοσχεύματα βλαστών οι οποίοι αρχίζουν να αναπτύσσουν φυσικά εναέριες ρίζες. Αυτές οι εναέριες ρίζες, αναπτύσσονται από μικρούς κόμβους στους βλαστούς του πόθου από τoυς οποίους αναπτύσσονται επίσης νέα φύλλα. Μπορείτε αρχικά να κόψετε έναν βλαστό με δύο φύλλα σε σημείο περίπου 2,5 cm κάτω από τον κόμβο και έπειτα να τον φυτέψετε σε ένα γλαστράκι. Οι ήδη υπάρχουσες ρίζες καθώς και νέες ρίζες θα αρχίσουν να αναπτύσσονται και σε λίγες μόνο εβδομάδες θα έχετε ένα νέο φυτό στο σπίτι σας.
Επιλέξτε μια γλάστρα μεγαλύτερη μόνο ένα έως δύο μεγέθη το πολύ από την προηγούμενη. Χρειάζεται προσοχή στο μέγεθος καθώς ο πολύς χώρος μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατακράτηση νερού και να αυξήσει τον κίνδυνο πρόκλησης σήψης της ρίζας. Βεβαιωθείτε ότι έχει άφθονες οπές αποστράγγισης στο κάτω μέρος της. Η μεταφύτευση γίνεται καλύτερα στις αρχές της άνοιξης ή τις αρχές του καλοκαιριού κατά την περίοδο έντονης ανάπτυξης του φυτού. Ποτίστε καλά τον πόθο μία ή δύο μέρες πριν τη μεταφύτευση, βγάλτε με προσοχή τις ρίζες μαζί με τη μπάλα χώματος από την παλιά γλάστρα, προσέχοντας να μην τραυματιστούν. Φυτέψτε το φυτό στο ίδιο βάθος στη νέα γλάστρα και συμπληρώστε την με φρέσκο μείγμα χώματος.
Τα πιο κοινά παράσιτα του πόθου:
Ο πόθος είναι φυτό τοξικό για τους ανθρώπους και τα κατοικίδια ζώα. Οι ρίζες, τα φύλλα και οι μίσχοι τους περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις κρυστάλλων οξαλικού ασβεστίου οι οποίοι μπορούν προκαλέσουν ερεθισμούς στο δέρμα, το στόμα και το πεπτικό σύστημα.
Το κιτρίνισμα των φύλλων αποτελεί ένα πρόβλημα το οποίο οφείλεται συχνότερα στο υπερβολικό πότισμα. Τα συμπτώματα εμφανίζονται πρώτα στα χαμηλότερα και μεγαλύτερα φύλλα και μπορεί να συνοδεύονται από καφέ μεταχρωματισμούς στις άκρες τους, μειωμένη ανάπτυξη, καχεκτικούς, λεπτούς μίσχους και ζαρωμένα φύλλα. Το κιτρίνισμα των φύλλων μπορεί επίσης να οφείλεται στο υπερβολικό ηλιακό φως, στις προσβολές από εχθρούς και ασθένειες, στην κακή αποστράγγιση της γλάστρας ή στις χαμηλές θερμοκρασίες.
Οι άκρες των φύλλων είναι εκείνες που εμφανίζουν τα πρώτα συμπτώματα έλλειψης νερού, με αποτέλεσμα να ξεραίνονται και να γίνονται καφέ. Η αδυναμία παροχής επαρκών ποσοτήτων νερού ή το υπερβολικό πότισμα μπορούν επίσης να αποτελέσουν αιτίες του προβλήματος. Τέλος, μπορεί να το προκαλέσουν τα πολύ χαμηλά επίπεδα υγρασίας, η έκθεση σε ζεστά ή κρύα ρεύματα αέρα (πχ από συσκευές θέρμανσης ή ψύξης), η έκθεση σε υψηλής έντασης φως, η υψηλή συγκέντρωση αλάτων στο υπόστρωμα.
Η πτώση των φύλλων είναι ένα κοινό πρόβλημα το οποίο συχνά έχει να κάνει με το υπερβολικό ή το ελάχιστο πότισμα. Επίσης μπορεί να συνδέεται με προσβολές από εχθρούς ή ασθένειες, ανεπαρκές φως ή ανεπαρκή θρεπτικά στοιχεία στο έδαφος. Στην περίπτωση που κανένα από τα παραπάνω αίτια δεν φαίνεται να αποτελεί πηγή του προβλήματος, σκεφτείτε να αυξήσετε το μέγεθος της γλάστρας στην οποία βρίσκεται και να ανανεώσετε το έδαφος.