Το αβοκάντο (Persea americana L., οικογένεια: Lauraceae) είναι ιθαγενές δένδρο των τροπικών περιοχών του Μεξικού και της Κεντρικής Αμερικής. Η καλλιέργεια του αβοκάντο στην Ελλάδα καταλαμβάνει έκταση 5.000 στρεμμάτων περίπου και η συνολική παραγωγή ανέρχεται στους 5.000 τόνους, με το 99% της συνολικής ελληνικής παραγωγής να καλλιεργείται κυρίως στο νομό Χανίων. Καλλιεργείται παγκοσμίως για τους νόστιμους καρπούς του με τη χαρακτηριστική βουτυρώδη γεύση. Πέραν όμως από την συστηματική καλλιέργεια του, βλέπουμε φυτά αβοκάντο σε γλάστρες και σε αυλές σπιτιών.
Ο καρπός του αβοκάντο χρησιμοποιείται σε πολλές συνταγές μαγειρικής σε όλο τον κόσμο και το λάδι του βρίσκει χρήσεις στην βιομηχανία καλλυντικών και ζωοτροφών. Αναφορά θα πρέπει να γίνει και στην διατροφική αξία του αβοκάντο, καθώς είναι πλούσιο σε λιπαρά - με ποσοστό 88%, βιταμίνη Ε, κάλιο και φυτικές ίνες. Αποτελεί τροφή με πολλές θερμίδες και διάφορες μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι βοηθάει στην αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων, μείωση της κακής χοληστερόλης και της πίεσης.
Ως τροπικό φυτό, χρειάζεται ζεστό περιβάλλον, χωρίς έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες και παγετούς που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην ανάπτυξη του. Σημαντικό ρόλο στην εύρωστη ανάπτυξη τους παίζει η καλή αποστράγγιση. Προτιμώνται μέσης σύστασης εδάφη με καλό αερισμό και πλούσια οργανική ουσία.
Η άρδευση στο αβοκάντο είναι ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας στην καλλιέργεια του. Τα φυτά χρειάζονται διαρκή εδαφική υγρασία, έτσι θα πρέπει να ποτίζεται συχνά, ιδιαίτερα τους ζεστούς και καλοκαιρινούς μήνες. Επιπλέον, πρέπει να δοθεί προσοχή στην ποιότητα του νερού με το οποίο ποτίζεται γιατί υπάρχει μεγάλη ευαισθησία στα άλατα. Το πότισμα γενικά εξαρτάται από την ποικιλία, το μέγεθος του δένδρου, τον τύπο του εδάφους και τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή.
Η λίπανση διαδραματίζει και αυτή σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του αβοκάντο. Συνήθως επιλέγονται λιπάσματα που είναι πλούσια σε κάλιο και μαγνήσιο όταν έχουμε πλήρως παραγωγικά δένδρα. Σε νεαρά δενδρύλλια, χρειαζόμαστε και το άζωτο ώστε να βοηθηθεί η ανάπτυξη επιπλέον. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και ο ψευδάργυρος στο δέσιμο και τον σχηματισμό των καρπών.
Οι ποικιλίες που προωθούνται είναι η Hass (όψιμη), Fuerte (μεσοπρώιμη) και Zutano (πρώιμες) με τις αναγκαίες και κατάλληλες επικονιάστριες ποικιλίες.
Hass: Ο καρπός της έχει μέτριο μέγεθος και σχήμα ωοειδές. Ο φλοιός είναι τραχύς, μέτριου πάχους και πρασινόμαυρου χρώματος κατά την ωρίμανση. Ωριμάζει κατά τα τέλη του καλοκαιριού. Σα δένδρο έχει σχήμα σφαιρικό, είναι μεσοπρωΐμου ανθίσεως και τα άνθη του ανήκουν στον τύπο Α. Θεωρείται ποικιλία εκλεκτής ποιότητας. Αποτελεί υβρίδιο των υποειδών Γουατεμάλας και Μεξικού και σήμερα θεωρείται από τις καλύτερες καλλιεργούμενες ποικιλίες του αβοκάντο.
Fuerte: Ο καρπός της έχει μέτριο μέγεθος και σχήμα αχλαδόμορφο. Ο φλοιός είναι δερματώδης, μέτριου πάχους και χρώματος πράσινου κατά την ωρίμανση. Ωριμάζει κατά το χειμώνα και την άνοιξη. Σαν δένδρο σχηματίζει πλαγιόκλαδη βλάστηση, είναι πρώιμης ανθίσεως και τα άνθη ανήκουν στον τύπο Β. Θεωρείται ποικιλία ευαίσθητη στη θερμοκρασία κατά την καρπόδεση, με τάση παρενιαυτοφορίας. Αποτελεί υβρίδιο των υποειδών Μεξικού και Γουατεμάλας και θεωρείται ποικιλία καλής ποιότητας και υψηλής περιεκτικότητας σε λάδι (πάνω από 26%).
Zutano: Ο καρπός της έχει μεγάλο μέγεθος και σχήμα αχλαδόμορφο. Ο φλοιός είναι λείος, λεπτός και ανοιχτοπράσινος κατά την ωρίμανση. Η σάρκα είναι μετρίως γευστική. Ωριμάζει κατά το χειμώνα. Σα δένδρο είναι υψηλή - ορθόκλαδη, πρώϊμης ανθίσεως και τα άνθη ανήκουν στον τύπο Β. Θεωρείται ποικιλία ανεκτική στο ψύχος και καλής ποιότητας. Ανήκει στο υποείδος του Μεξικού.
Το αβοκάντο διαμορφώνεται σε σχήμα κυπελλοειδές με 3 - 4 βραχίονες. Στα νεαρά δένδρα διενεργούνται κορυφολογήματα μετά από κάθε κύμα βλάστησης για τη δημιουργία πλάγιας βλάστησης και σχηματισμό κόμης με καλή δομή. Οι βλαστοί προς την κορυφή της κόμης συντέμνονται ελαφρά στις ορθόκλαδες ποικιλίες. Το αυστηρό κλάδεμα μειώνει την παραγωγή γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή και συνίσταται το κλάδεμα καρποφορίας να είναι ελαφρύ. Συγκεκριμένα, αφαιρούνται οι ξεροί και προσβεβλημένοι και οι υγιείς αραιώνονται ή συντέμνονται για την αύξηση του αερισμού και του ηλιακού φωτός στο εσωτερικό μέρος της κόμης των δέντρων. Μερικές φορές, για την αύξηση της παραγωγής στις παρενιαυτοφορούσες ποικιλίες, όπως είναι η Fuerte διενεργείται χαρακώμα στους βραχίονες, το οποίο πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Η τεχνική όμως αυτή δεν αυξάνει και την παραγωγή των παραγωγικών ποικιλιών.
Η συγκομιδή γίνεται με το χέρι, με τη βοήθεια του μαχαιριού και ο καρπός που θα συλλεχθεί πρέπει να φέρει και μικρό τμήμα του ποδίσκου μήκους περίπου 0,5 - 1cm. Στη συνέχεια, οι καρποί ταξινομούνται ανάλογα με το μέγεθος τους και συσκευάζονται σε ειδικά χάρτινα κιβώτια της μιας στρώσης.
Συντήρηση: Επειδή ο καρπός μπορεί να παραμείνει πάνω στο δέντρο χωρίς να πάθει τίποτα μέχρι τη συγκομιδή του, σπάνια συντηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε περίπτωση που οι καρποί έχουν κοπεί και πρέπει να διατηρηθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το κανονικό, αποθηκεύονται σε ψυγεία. Η άριστη θερμοκρασία συντήρησης είναι 7,3 - 7,5οC και σχετική υγρασία 85 - 90%. Οι καρποί μπορούν να αποθηκευτούν περίπου για ένα μήνα.
Οι κυριότερες ασθένειες που έχουν παρατηρηθεί είναι:
Τα πιο επιζήμια έντομα και ακάρεα είναι:
