Η καταπολέμηση των ζιζανίων σε μια φυτεία μελιτζάνας γίνεται με σκαλίσματα μεταξύ των γραμμών, με χρήση ζιζανιοκτόνων προφυτρωτικά και μεταφυτρωτικά. Συνήθως εφαρμόζεται η εδαφοκάλυψη με μαύρο πλαστικό επί της γραμμής φύτευσης.
Οι κυριότεροι εντομολογικοί εχθροί που προσβάλλουν την μελιτζάνα είναι:
Εμφανίζεται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, όπου δημιουργούνται ελαφρά σταχτιές κηλίδες. Οι νεαροί καρποί που έχουν προσβεβληθεί δεν αναπτύσσονται κανονικά και είναι μη εμπορεύσιμοι. Για την πρόληψή του είναι σημαντική η χρήση υγιών φυταρίων κατά τη μεταφύτευση, η χρήση κίτρινων κολλητικών παγίδων και η αφαίρεση των προσβεβλημένων βλαστών (σε μικρή προσβολή). Γίνεται επίσης χημική καταπολέμηση με εγκεκριμένα σκευάσματα για την καλλιέργεια.
Προκαλεί προβλήματα εξαιτίας της καπνιάς που σχηματίζεται στο μελίτωμα που εκκρίνεται, που αν είναι επί των καρπών υποβαθμίζονται. Γεννά τα αυγά του στην κάτω επιφάνεια των φύλλων. Οι προνύμφες όλων των σταδίων και τα ακμαία, τρέφονται με μύζηση. Δύσκολα μπορεί να καταπολεμηθεί είτε με χημικά μέσα, είτε με βιολογική μέθοδο ή με τη χρήση κολλητικών παγίδων.
Προκαλείται συστροφή των φύλλων και στη συνέχεια τα φύλλα ξεραίνονται. Για την πρόληψή του είναι σημαντική η χρήση υγιών φυταρίων κατά τη μεταφύτευση, η χρήση κίτρινων κολλητικών παγίδων και, η αφαίρεση των προσβεβλημένων βλαστών (σε μικρή προσβολή).Γίνεται επίσης χημική καταπολέμηση με εγκεκριμένα σκευάσματα για την καλλιέργεια.
Προσβολή φύλλου μελιτζάνας από αφίδες
Θεωρούνται ένας από τους σημαντικότερους εχθρούς της καλλιέργειας. Το χαρακτηριστικό της προσβολής είναι οι οφιοειδής στοές πάνω στα φύλλα. Για την πρόληψή του συνιστάται η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φύλλων, η απολύμανση του εδάφους και η χρήση εντομολογικών διχτύων στα παράθυρα για αποφυγή εισόδου του εντόμου σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες.
Είναι πολύ σημαντικός εχθρός της καλλιέργειας. Στα φύλλα στα σημεία προσβολής δημιουργούν μια γκρίζα κηλίδα. Σε έντονες προσβολές μπορούν να προσβληθούν ακόμα και οι καρποί. Για την πρόληψή τους αναφέρονται η καθαριότητα εντός του χώρου του θερμοκηπίου, η κάλυψη του εδάφους με πλαστικό φύλλο για περιορισμό της εξόδου των νυμφών από έδαφος και προσβολής των φυτών της καλλιέργειας, η απολύμανσή του με ατμό και η καταστροφή των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας και των ζιζανίων (πιθανών ξενιστών). Σε μεγάλους πληθυσμούς συνιστάται να καταπολεμηθεί χημικά με εγκεκριμένα σκευάσματα για την καλλιέργεια.
Προσβάλλουν τις ρίζες, που μοιάζουν σαν να έχουν παντού κόμπους και τα φυτά καταστρέφονται. Πριν γίνει η φύτευση εφαρμόζονται εγκεκριμένα νηματωδοκτόνα για την εξόντωση των νηματωδών. Κάποιες καλλιέργειες μπορούν να υποστούν και επιπλέον επεμβάσεις στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών. Εφαρμόζεται επίσης το σύστημα του εδάφους, όπου είναι εφικτό. Κατά τη διάρκεια της ηλιοαπολύμανσης, το έδαφος πρέπει να διατηρείται υγρό μέσω του συστήματος άρδευσης. Προτείνεται ο εμβολιασμός σε υποκείμενα και να αποφεύγετε, αν είναι εφικτό, η φύτευση την εποχή που η θερμοκρασία του εδάφους ξεπερνάει τους 20°C.
Προσβάλλει όλα τα υπέργεια μέρη του φυτού, κυρίως όμως τα στελέχη. Η μόλυνση εμφανίζεται σαν υδατώδης μεταχρωματισμός των ιστών, που αργότερα γίνεται ανοιχτό γκρί με μαλακή σήψη και έλκος. Αποτέλεσμα είναι η μάρανση και νέκρωση των φυτών πάνω από το σημείο προσβολής. Σύντομα στην προσβεβλημένη επιφάνεια εμφανίζεται πυκνό λευκό μυκήλιο και αργότερα τα σκληρώτια (μαύρα συσσωματώματα σε μέγεθος φακής). Πολλές φορές τα σκληρώτια εντοπίζονται και στο εσωτερικό μέρος του στελέχους. Στους καρπούς εμφανίζονται μεγάλες υδαρείς κηλίδες, που σύντομα εμφανίζουν σήψη. Επίσης, καλύπτονται με λευκή εξάνθηση και εμφανίζονται τα σκληρώτια.
Αντιμετώπιση
Καλλιεργητικά μέτρα: Οι πρακτικές που χρησιμοποιούνται είναι η βαθιά άροση του εδάφους, η πομάκρυνση των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας, των προσβεβλημένων φυτικών τμημάτων ή και ολόκληρων των φυτών. Επίσης περιορίζεται η υγρασία και χρησιμοποιείται μεγάλη ποσότητα οργανικής ουσίας, (καλός αερισμός-αραιή φύτευση-ψεκασμοί των φυτών τις πρωινές ώρες-κανονικά κλαδέματα). κοπριάς, τύρφης και στα επιφανειακά στρώματα.
Χημική καταπολέμηση: Απολυμαίνεται το έδαφος και χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα σκευάσματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Τα συμπτώματά της είναι ορατά κυρίως στα αναπτυγμένα φυτά μετά την καρπόδεση. Το παθογόνο εισέρχεται από τις ρίζες στα αγγεία του ξύλου και έπειτα εξαπλώνεται με ταχύτατους ρυθμούς σε όλο το μήκος του στελέχους. Στο έλασμα των κατώτερων φύλλων παρουσιάζεται αρχικά χλώρωση μεταξύ των νευρώσεων και αργότερα νέκρωση των χλωρωτικών ιστών. Έπειτα, τα συμπτώματα εμφανίζονται και στα νεότερα φύλλα.
Αντιμετώπιση
Καλλιεργητικά & Φυσικά μέτρα: Καλλιεργούνται ανθεκτικά υβρίδια και εμβολιάζονται σε ανθεκτικά υποκείμενα. Αποφεύγονται εδάφη με πρόσφατο ιστορικό προσβολών από την ασθένεια και απομακρύνονται η προηγούμενη καλλιέργεια, τα ζιζάνια και τα προσβεβλημένα φυτά Εφαρμόζεται το σύστημα της ηλιοαπολύμανσης και τηρούνται οι κανόνες υγιεινής.
Χημική καταπολέμηση: Συνιστάται μόνο απολύμανση του εδάφους.
Τα πρώτα συμπτώματα είναι εμφανή κοντά ή κατά το στάδιο ωρίμανσης των πρώτων καρπών. Τις θερμές ώρες της ημέρας τα φύλλα της κορυφής μπορεί να μαραίνονται ενώ αργότερα τα φύλλα της βάσης να κιτρινίζουν. Συγχρόνως παρατηρείται καστανή σήψη στη ρίζα και στο λαιμό και καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων του ξύλου από τη ρίζα μέχρι και 20-40 εκατοστά από τη βάση του φυτού. Τις περισσότερες φορές στη μια πλευρά του στελέχους παρατηρείται έλκος, πουόταν επικρατεί υγρασία καλύπτεται από ρόδινη εξάνθηση. Η διάρκεια ζωής των άρρωστων φυτών είναι μεγάλος.
Αντιμετώπιση
Καλλιεργητικά & Φυσικά μέτρα: Εμβολιάζεται η επιθυμητή ποικιλία σε ανθεκτικά υποκείμενα και καλλιεργούνται ανθεκτικά υβρίδια. Καταστρέφονται τα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας και απομακρύνονται τα προσβεβλημένα φυτά. Έπειτα χρησιμοποιείται υγιής σπόρος και εφαρμόζεται το σύστημα της αμειψισποράς (εναλλαγή καλλιεργειών). Πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας ενσωματώνονται στο έδαφος μαρούλι ή αγριοράδικο, επιτυγχάνεται μια ισορροπημένη λίπανση και τέλος εφαρμόζεται η ηλιοαπολύμανση.
Χημική καταπολέμηση: Απολυμαίνεται το έδαφος και χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα.
Με την προσβολή των ριζοκτονίων παρατηρείται νωρίς σήψη στο σημείο του λαιμού ή λίγο πιο πάνω. Εμφανίζεται μια υδατώδης επιμήκης κηλίδα, που πολύ γρήγορα γίνεται πρασινοκαστανή και ο φλοιός γίνεται μαλακός και βυθίζεται. Τα στελέχη των φυτών συρρικνώνονται και τα φυτά πέφτουν στο έδαφος. Οταν η σήψη επεκταθεί στο ριζικό σύστημα, τα φυτά νεκρώνονται.
Αντιμετώπιση
Καλλιεργητικά μέτρα: Χρησιμοποιούνται υγιείς σπόροι, υγιή σπορόφυτα ενώ έχουν απομακρυνθεί τα σπορόφυτα φυτά. Εφαρμόζονται αραιά ποτίσματα για την αποφυγή υπερβολικής υγρασίας και γίνεται καλή αποστράγγιση του εδάφους.. Η προσθήκη άμμου και κοπριάς βελτιώνει την αποστράγγιση και οι κατάλληλες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της σποράς ευνοεί το γρήγορα φύτρωμα.
Χημική καταπολέμηση: Απολυμαίνονται τα θερμοκήπια με ευρέως φάσματα απολυμαντικά και χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα σκευάσματα. Κατά τη μεταφύτευση εφαρμόζεται ριζοπότισμα.
Στα νεαρά φυτά στο φυτώριο ή στο χωράφι, μετά τη μεταφύτευση εντοπίζεται σήψη στο λαιμό με χαρακτηριστικό σύμπτωμα τις σκούρες βυθισμένες κηλίδες. Συχνά υπάρχει στενή μελανή λωρίδα από τον λαιμό μέχρι την κορυφή του φυτού. Η κορυφή των φυτών παρουσιάζει κάμψη και η ανάπτυξη της διακόπτεται. Στα φυτά που έχουν αναπτυχθεί, τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στα φύλλα της βάσης με μορφή καστανών κηλίδων ενός περίπου εκατοστού με συγκεντρικούς κύκλους (μορφή στόχου). Οι κηλίδες εντοπίζονται μετέπειτα και στα νεώτερα φύλλα. Τα φύλλα, κυρίως της βάσης, που έχουν προσβληθεί σε μεγάλο ποσοστό γίνονται κίτρινα, σχίζονται και στο τέλος ξεραίνονται.
Αντιμετώπιση
Καλλιεργητικά μέτρα: Καταστρέφονται τα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας και απομακρύνονται τα άρρωστα φυτά κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας. Χρησιμοποιούνται υγιείς σπόροι και επιτυγχάνεται μια ισορροπημένη λίπανση. Εφαρμόζεται και η αμειψισπορά.
Χημική καταπολέμηση: Χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα σκευάσματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
6. Βοτρύτης
Προσβάλλει φυτά ανεξαρτήτου ηλικίας και όλα τα φυτικά μέρη τους. Στα φύλλα, η προσβολή αρχίζει από την κορυφή των φυλλιδίων, εξαπλώνεται σε ολόκληρο το φύλλο, μετά στον μίσχο, στον βλαστό, στο στέλεχος. Στη περιοχή των βλαστών όταν εμφανίζονται μοιάζουν με άσπρες κηλίδες κατά μήκος του βλαστού. Οταν περιβάλλουν τον βλαστό, το τμήμα πάνω από την προσβολή ξεραίνεται. Τα στελέχη μπορεί επίσης να προσβληθούν από τις πληγές, που προκαλούνται από το κλάδεμα ή τους σπάγγους υποστύλωσης. Στην περιοχή που έχει προσβεβληθεί δημιουργούνται συγκεντρικοί κύκλοι με τις γκρι καρποφορίες του μύκητα. Μόλυνση μπορεί να πάθουν όλα τα μέρη των ανθέων τους. Στους καρπούς, μολύνται πρώτα τα γερασμένα πέταλα, έπειτα τα σέπαλα και μέσω αυτών στους αναπτυσσόμενους καρπούς.
Αντιμετώπιση
Καλλιεργητικά μέτρα: Οι πρακτικές που εφαρμόζονται είναι η καταστροφή των ζιζανίων, η απομάκρυνση των υπολειμμάτων και των προσβεβλημένων φυτών και ο περιορισμός της υγρασίας (καλός εξαερισμός, αραιή φύτευση, κανονικά ποτίσματα, κανονικά κλαδέματα, ψεκασμοί τις πρωινές ώρες). Επίσης απομακρύνεται μέρος του φυλλώματος από τη βάση του, όταν αυτό είναι πολύ πυκνό, ώστε να μην παραμένει ο μίσχος πάνω στο στέλεχος. Η πλαστική ταινία χρησιμοποιείται για τη στερέωση των φυτών, ώστε να αποφευχθούν οι πληγές στο στέλεχος.
Χημική καταπολέμηση: Ο μύκητας αντιμετωπίζεται δύσκολα, επειδή εύκολα μπορεί να αναπτύξει ανθεκτικότητα στα μυκητοκτόνα. Ωστόσο χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα.
