Η φράουλα αποτελεί παγκοσμίως ένα από τα γνωστότερα φυτά που καλλιεργείται για τα πολύ χαρακτηριστικά νόστιμα φρούτα της, τα οποία καταναλώνονται νωπά ή μεταποιούνται. Στην Ελλάδα η καλλιέργεια της φράουλας είναι ευρέως διαδεδομένη, με τη μεγαλύτερη παραγωγή να γίνεται στην Πελοπόννησο και συγκεκριμένα στους νομούς Αχαΐας, Μεσσηνίας και Λακωνίας. Μεγάλο ποσοστό της παραγωγής ανήκει και στη Μακεδονία, στους νομούς Πιερίας, Ημαθίας και Φλώρινας. Παραγωγή φράουλας έχουμε επίσης και στη Δυτική και Στερεά Ελλάδα.
Οι ποικιλίες της φράουλας χωρίζονται ανάλογα με την ωριμότητα τους σε πρώιμες, μεσοπρώιμες και φράουλες εποχής. Ανάλογα με το πόσες φορές το χρόνο συγκομίζονται οι φράουλες, χωρίζονται σε μονόφορες, δίφορες και πολύφορες ή συνεχούς καρποφορίας. Στη χώρα μας επικρατούν οι μονόφορες.
Οι ποικιλίες που καλλιεργούνται στην Ελλάδα είναι:
H φράουλα δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, αλλά δείχνει αντόχή στις χαμηλές. Για να δημιουργήσει τους καρπούς της χρειάζεται θερμοκρασίες 20-28°C, με την άνθιση να λαμβάνει χώρα νωρίς την άνοιξη. Οι ανοιξιάτικοι παγετοί μπορεί να αποβούν καταστροφικοί για την καλλιέργεια.
Το έδαφος πρέπει να είναι γόνιμο, πλούσιο σε οργανική ουσία και καλά αποστραγγιζόμενο. Το ιδανικό έδαφος για την καλλιέργεια της φράουλας είναι το ελαφρά πηλό - αμμώδες. Τα όρια του pH που απαιτούνται για να φυτεύσουμε στο χωράφι φραουλιά είναι από 4,8 έως 8 με άριστη περιοχή 7 - 8.
Πριν από τη φύτευση των φυτών θα πρέπει να γίνεται καλή κατεργασία του εδάφους και άροση σε βάθος 30cm για να γίνει εύκολα στη συνέχεια ο σχηματισμός των σαμαριών.
Εάν η καλλιέργεια είναι πολυετή, τότε τα φυτά μεταφυτεύονται από μέσα έως τέλος της άνοιξης. Η καλλιέργεια γίνεται παραγωγική από τη δεύτερη χρονιά. Οι αποστάσεις φύτευσης κυμαίνονται στα 50 – 75cm μεταξύ των φυτών. Εάν έχουμε μονοετή καλλιέργεια η φύτευση των φυτών γίνεται πάνω σε σαμάρια που η απόσταση τους περιορίζεται στα 40-50cm, ενώ οι αποστάσεις μεταξύ των φυτών πάνω στη γραμμή φύτευσης για κάθε σαμάρι είναι 25cm. Η φύτευση μπορεί να γίνει είτε το φθινόπωρο είτε τον χειμώνα με φρέσκα φυτά ή το καλοκαίρι με φυτά ψυγείου.
Τα σαμάρια κατασκευάζονται έτσι ώστε να έχουν ένα ύψος περίπου 25-30cm. Στη μονοετή και διετή καλλιέργεια, η φύτευση γίνεται συνήθως τέλος του φθινοπώρου, μπορεί όμως να γίνει και το καλοκαίρι με φυτά ψυγείου. Στην πολυετή καλλιέργεια οι φράουλες φυτεύονται από τα μέσα της άνοιξης μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού.
Η καταπολέμηση των ζιζανίων είναι πολύ σημαντική στην καλλιέργεια της φράουλας, ειδικότερα την περίοδο της εγκατάστασης της καλλιέργειας. Σε περίπου 3-5 ημέρες μετά την φύτευση γίνεται η εφαρμογή ενός κατάλληλου ζιζανιοκτόνου για την καλλιέργεια. Εναλλακτικός τρόπος για την καταπολέμηση των ζιζανίων είναι και η κάλυψη με πλαστικά φύλλα ακριβώς μετά την κατασκευή των σαμαριών, όπου εκεί πάνω ανοίγονται τρύπες που θα τοποθετηθούν τα φυτά.
Η πιο πρακτική και αποδεκτή μέθοδος για υδροπονία φράουλας είναι η «στρώση θρεπτικών ουσιών». Αυτή συνίσταται καθώς το θρεπτικό διάλυμα κυκλοφορεί τακτικά κατά μήκος του πυθμένα της εγκατάστασης, με την ίδια τη φράουλα τοποθετημένη σε ειδικά κύπελλα καθώς βλασταίνει, οι ρίζες της βυθίζονται σταδιακά στο διάλυμα, λαμβάνοντας έτσι όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά από αυτήν.
H καλλιέργεια της φράουλας είναι ιδιαίτερα απαιτητική σε νερό. Μόλις γίνει η φύτευση της φραουλιάς, διαθέτει πολύ ευαίσθητο ριζικό σύστημα και δεν θα πρέπει να ποτίζεται υπερβολικά τις πρώτες εβδομάδες. Στη βλαστική περίοδο έχει ανάγκη από 600-900m3/ στρέμμα, από τα οποία τα 200m3 τα χρειάζεται από τα μέσα Ιουνίου έως τα μέσα Ιουλίου. Στην εντατική καλλιέργεια φράουλας, η ποσότητα του νερού που χρειάζεται η εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως η ποικιλία που έχει επιλεγεί, το σύστημα της καλλιέργειας, το έδαφος και οι συνθήκες της περιοχής.
H καλλιέργεια φράουλας δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητική σε θρεπτικά στοιχεία. Σίγουρα όμως χρειάζεται λίπανση εκτός κι αν καλλιεργείται σε πολύ πλούσια εδάφη. Γενικά, για κάθε καλλιεργητική περίοδο χρειάζονται: 6 κιλά P (φώσφορο), και 25 κιλά Κ (κάλιο). Στο τέλος του χειμώνα ή στις αρχές της άνοιξης, εμπλουτίζουμε την καλλιέργεια με άζωτο για να πετύχουμε μεγαλύτερη βλαστική ανάπτυξη. Επιπλέον, απαραίτητες είναι οι λιπάνσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας με κάλιο.
Εχθροί
Ασθένειες
Άλλες λιγότερα επικίνδυνες ασθένειες για την καλλιέργεια της φράουλας είναι: η φόμοψη, η ανθράκωση, η φουζαρίωση, το ωίδιο, η ριζοκτονία και η βερτισιλλίωση.
Οι φράουλες συγκομίζονται σταδιακά με το χέρι. Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται το πρωί που η ατμόσφαιρα είναι πιο δροσερή και οι συγκομισμένες φράουλες να τοποθετούνται σε σκιερό μέρος. Κριτήριο για το αν πρέπει να συγκομισθεί η φράουλα είναι το χρώμα της, το οποίο πρέπει να είναι ροζ προς κόκκινο. Οι καρποί με ανοιχτό ροζ χρώμα είναι ακόμα ανώριμοι και δεν έχουν αποκτήσει τη χαρακτηριστική γλυκιά γεύση της. Αντίθετα, οι καρποί με σκούρο κόκκινο χρώμα είναι υπερβολικά ώριμοι και το πιο πιθανό σενάριο είναι να σαπίσουν πριν προλάβουν ακόμη να καταναλωθούν. Κατά τη συγκομιδή τους χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην τραυματίζονται ούτε οι φράουλες που συλλέγονται ούτε αυτές που παραμένουν στο φυτό για να ωριμάσουν.
Η φράουλα είναι ένα από τα αγαπημένα και δημοφιλέστερα φρούτα όλων μας. Λίγοι μπορούν να αντισταθούν στη πλούσια και γλυκιά γεύση της. Είναι φρούτα με μεγάλη διατροφική αξία αφού είναι πλούσια σε βιταμίνη C, σε κάλιο, σε φώσφορο και σε ασβέστιο, ενώ έχουν και μεγάλη αντιοξειδωτική ιδιότητα.
Η φράουλα μπορεί εύκολα να καλλιεργηθεί στον κήπο μας αλλά και στο μπαλκόνι μας. Ποιες είναι όμως οι ιδανικές συνθήκες που χρειάζεται το φυτό ώστε να απολαύσουμε τους νόστιμους καρπούς του.
Φύτευση στον κήπο
Τι ποικιλία να επιλέξω: Για την καλλιέργεια φράουλας στον κήπο μας μπορούμε να επιλέξουμε ποικιλία ανάμεσα σε διάφορες. Οι ποικιλίες φράουλας διαφέρουν στο χρώμα, στο μέγεθος του καρπού αλλά και στον χρόνο της συγκομιδής. Οι πιο συνήθεις είναι οι: Ponderosa, Camarosa, και Formosa.
Εποχή φύτευσης: Για την ερασιτεχνική καλλιέργεια φράουλας στον κήπο, η φύτευση πρέπει να γίνεται στις αρχές της άνοιξης.
Κατεργασία εδάφους: Για να φυτεύσουμε φράουλες στον κήπο μας πρέπει να δημιουργήσουμε σαμαράκια.
Προσοχή! - Για την αποφυγή ζιζανίων ενδείκνυται να στρώνουμε μαύρο νάιλον με τρύπες ώστε να τοποθετηθούν εκεί τα φυτά μας.
Αποστάσεις: Οι ιδανικές αποστάσεις για να φυτέψουμε φράουλα στον κήπο μας είναι τα 30-50cm μεταξύ των φυτών και 70-80cm μεταξύ των γραμμών.
Άρδευση: Η φράουλα χρειάζεται πότισμα τακτικά, περίπου κάθε 2-3 ημέρες την άνοιξη και καθημερινά το καλοκαίρι.
Λίπανση: Η καλλιέργεια της φράουλας δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά. Χρειάζεται όμως να προσθέτουμε σύνθετο υγρό λίπασμα περίπου μια φορά τον μήνα. Αν οι φράουλες μας δεν βγαίνουν αρκετά γλυκές, τότε ρειάζεται εμπλουτισμός με λίπασμα καλίου την περίοδο ακριβώς πριν τη συγκομιδή.
Πολλαπλασιασμός: O πολλαπλασιασμός της φράουλας γίνεται με 3 τρόπους: με σπόρο, με διαίρεση φυτών και με στόλωνες. Ο επικρατέστερος και ο πιο εύκολος τρόπος είναι με στόλωνες.
Πως γίνεται όμως ο πολλαπλασιασμός με στόλωνες;
Τοποθετούμε τον στόλωνα μέσα σε γλαστράκι για να ριζώσει. Μετά από περίπου έναν μήνα κόβουμε το νέο φυτό φράουλας από το μητρικό και το μεταφυτεύουμε στην οριστική του θέση.
Εχθροί: Η φράουλα προσβάλλεται από πολλούς εχθρούς που της δημιουργούν σημαντικά προβλήματα. Η μελίγκρα (αφίδες), ο αλευρώδης, ο θρίπας και ο τετράνυχος είναι οι σημαντικότεροι και για την αντιμετώπιση τους ψεκάζουμε κάθε 1-2 εβδομάδες με φυσικές πυρεθρίνες, άλατα καλίου και θερινό πολτό.
Ασθένειες: H φυτόφθορα, το ωίδιο, η ανθράκωση και ο βοτρύτης είναι οι πιο σημαντικές ασθένειες που προσβάλλουν τη φράουλα. Η καταπολέμηση τους μπορεί να είναι προληπτική, με αυτοσχέδια σκευάσματα, αλλά και θεραπευτική ψεκάζοντας με χαλκό και θειάφι.
Συγκομιδή: Οι φράουλες συγκομίζονται σταδιακά από την άνοιξη και κατά την διάρκεια όλου του καλοκαιριού. Για την συγκομιδή τους επιλέγουμε τις πρωινές ώρες. Το επιθυμητό στάδιο κοπής είναι μόλις αρχίζουν να χάνουν το ροζ χρώμα και γίνονται κόκκινες.
Διατήρηση: Αν συλλέξουμε τις φράουλες κόκκινες, θα πρέπει να καταναλωθούν αμέσως γιατί πιθανότατα θα σαπίσουν. Μπορούν να διατηρηθούν στο ψυγείο έως 4-5 ημέρες.
Φύτευση στο μπαλκόνι
Όπως αναφέραμε μπορούμε πολύ εύκολα να καλλιεργήσουμε φράουλες στο μπαλκόνι μας, σε γλάστρες ή ζαρντινιέρες ακόμη και σε σωλήνες.
Επιλογή γλάστρας: Για να αναπτυχθεί καλά το ριζικό σύστημα της φράουλας, το έδαφος πρέπει να έχει βάθος 25-30cm, οπότε και η γλάστρα που θα επιλέξουμε πρέπει να έχει αυτά τα χαρακτηριστικά. Στο εμπόριο υπάρχουν ειδικές γλάστρες με πολλά ανοίγματα για την τοποθέτηση των φυτών φράουλας.
Επιλογή σωλήνα: Αν δεν υπάρχει αρκετός διαθέσιμος χώρος, η επιλογή για καλλιέργεια φράουλας σε σωλήνα είναι μια καλή εναλλακτική λύση. Επιλέξτε σωλήνες με διάμετρο 15-20cm και μήκος 2 μέτρων. Έπειτα θα πρέπει να ανοιχτούν τρύπες όπου θα τοποθετηθούν τα φυτά.
Εποχή φύτευσης: Για την καλλιέργεια στο μπαλκόνι φυτεύουμε τις φράουλες την άνοιξη ώστε να αναπτυχθούν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Επιλογή θέσης: Η επιλογή της θέσης παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Θα πρέπει να επιλέξετε μια ηλιόλουστη θέση γιατί η φράουλα χρειάζεται αρκετό ήλιο για την ανάπτυξη της.
Επιλογή χώματος: Είτε επιλέξετε να τοποθετήσετε τα φυτά σας σε γλάστρα, είτε σε σωλήνα, η επιλογή του φυτοχώματος είναι πολύ σημαντική. Οι φράουλες αναπτύσσονται πολύ καλά σε ελαφριά αμμώδη εδάφη, με πολύ οργανική ουσία και καλή δυνατότητα αποστράγγισης. Οπότε, ένα μείγμα κομπόστ με τύρφη και άμμο είναι η κατάλληλη επιλογή.
Πότισμα: H φράουλα έχει ανάγκη από συνεχόμενη εδαφική υγρασία. Όταν το φυτό μας είναι μικρό δεν θα πρέπει να ποτίζουμε συχνά γιατί υπάρχει κίνδυνος να σαπίσουν οι ρίζες του. Γενικά, ποτίζουμε την άνοιξη 2-3 φορές την εβδομάδα και το καλοκαίρι σε καθημερινή βάση.
Λίπανση: Προτιμούμε οργανικά λιπάσματα πλούσια σε κάλιο. Κάνουμε εφαρμογή μια φορά το μήνα.
Τι να προσέξεις:
