Η κέντια (Howea forsteriana) είναι ένας μεγαλοπρεπής φοίνικας που ευδοκιμεί σε τροπικά κλίματα. Αποτελεί ένα δημοφιλές φυτό εσωτερικού χώρου χάρη στην αντοχή και την κομψή του εμφάνιση. Κατάγεται από το νησί Lord Howe που βρίσκεται ανάμεσα στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Ήταν ένας από τους πρώτους φοίνικες που καλλιεργήθηκαν ποτέ για χρήση ως φυτό εσωτερικού χώρου. Ο φοίνικας κέντια είναι ένα από τα πιο ανθεκτικά είδη στην οικογένεια των φοινίκων, καθιστώντας το εύκολο στη φροντίδα και στην προσαρμογή του σε νέα περιβάλλοντα.
Η κέντια συχνά συγχέεται με τον φοίνικα αρέκα και το αντίστροφο, καθώς από μακριά μοιάζουν αρκετά. Η διαφορά είναι ότι η κέντια έχει φαρδύτερα και μεγαλύτερα φύλλα που είναι λίγο πιο σαρκώδη από τα πιο λεπτά φύλλα σαν φτερά που βρίσκονται στην αρέκα.
Τα φύλλα της κέντιας
Έχει λογχοειδή, όρθια πράσινα φύλλα που μοιάζουν στο σχήμα με πούπουλα και εκτείνονται σε μήκος περίπου 3 έως 3,5 μέτρα. Τα φύλλα αναπτύσσονται από έναν λεπτό μονό κορμό ο οποίος με την πάροδο του χρόνου αλλάζει χρώμα και από πράσινος γίνεται σκούρο καφέ. Παράγει άνθη κρεμώδη λευκά τα οποία δεν έχουν κάποια καλλωπιστική αξία τα οποία σχηματίζονται σε ταξιανθίες στις μασχάλες των φύλλων. Η κέντια αναπτύσσεται αργά, αλλά το τελικό της ύψος μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 12 μέτρα.
Τα λουλούδια σχηματίζονται κάτω από τα φύλλα σε ταξιανθίες μήκους περίπου ένα μέτρο κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου. Στην ίδια ταξιανθία παράγονται αρσενικά και θηλυκά άνθη. Οι φοίνικες θα καρποφορήσουν μόλις φτάσουν σε ηλικία περίπου δεκαπέντε ετών. Οι καρποί είναι ωοειδείς, μήκους 1-3 ίντσες και χρώματος κόκκινου-καφέ όταν είναι ώριμοι.
Οι καρποί του φοίνικα κέντια ωριμάζουν πολύ αργά, μερικές φορές μπορεί να χρειαστούν μέχρι και 3-4 χρόνια. Οι καρποί αλλάζουν χρώμα με αργό ρυθμό από θαμπό πορτοκαλί σε βαθύ θαμπό κόκκινο καθώς ωριμάζουν. Είναι προτιμότερο να προμηθευτείτε σπόρους κόκκινου χρώματος που έχουν συγκομιστεί στο στάδιο της πλήρους ωριμότητάς τους για μεγαλύτερα ποσοστά βλαστικότητας. Οι σπόροι φαίνεται να έχουν μέγιστη περίοδο βλαστικότητας περίπου 8-16 εβδομάδες μετά την ωρίμανση.
Οι καρποί της κέντιας
Ο φοίνικας κέντια μπορεί να ανεχθεί θερμοκρασίες από 18- 27°C. Η ελάχιστη θερμοκρασία στην οποία μπορεί να αντέξει είναι 13 °C.
Στην κέντια αρέσει η υψηλή υγρασία στο περιβάλλον (περίπου 50-60% σχετική υγρασία). Οι καφέ άκρες των φύλλων είναι ένα σύμπτωμα του ξηρού αέρα, αν και αυτό είναι κοινό ακόμη και σε υγιείς φοίνικες. Εάν η σχετική υγρασία πέσει κάτω από 40%, για να την αυξήσετε, μπορείτε να ψεκάσετε τα φύλλα με αποσταγμένο νερό, να χρησιμοποιήσετε έναν υγραντήρα ή να βάλετε το φυτό σε ένα δίσκο γεμάτο με βότσαλα και νερό, αρκεί ο πάτος της γλάστρας να μην ακουμπά το νερό.
Φροντίστε να εξασφαλίσετε στη κέντια έμμεσο ηλιακό φως για την υγιή ανάπτυξή της. Το πολύ λίγο φως μπορεί να περιορίσει την ανάπτυξη του φυλλώματος και η κέντια να μην ανθίσει. Το άμεσο ηλιακό φως μπορεί προκαλέσει εγκαύματα στα φύλλα της.
Η κέντια προτιμά ένα καλά στραγγιζόμενο αμμώδες ή αργιλώδες έδαφος. Μπορεί επίσης να προσαρμοστεί σε αργιλώδη εδάφη, εφόσον εξασφαλιστεί επαρκής αποστράγγιση. Το όξινο pH του εδάφους είναι το καλύτερο, ωστόσο μπορεί να ανεχθεί ένα ουδέτερο έως ελαφρώς αλκαλικό pH.
Το φυτό έχει ανάγκη από ελαφρώς υγρό έδαφος. Ποτίστε το όταν τα πρώτα εκατοστά του εδάφους το αισθάνεστε στεγνά στην αφή. Βεβαιωθείτε ότι το έδαφος δεν είναι αρκετά μουσκεμένο, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σήψη των ριζών. Μπορείτε να ελαττώσετε το πότισμα κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες καθώς η ανάπτυξη του φυτού επιβραδύνεται εκείνη την περίοδο του χρόνου. Τα συμπτώματα που προκύπτουν από υπερβολικό πότισμα αρχικά είναι η παρατήρηση κιτρινίσματος των φύλλων τα οποία στη συνέχεια μαυρίζουν.
Χρησιμοποιήστε ένα λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης μια φορά το μήνα την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού για να βοηθήσετε την ανάπτυξη του φυτού. Κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα, δεν χρειάζεται λίπανση καθώς η ανάπτυξη του φυτού ουσιαστικά σταματάει. Αν είναι δυνατόν, επιλέξτε ένα λίπασμα ειδικά διαμορφωμένο για φοίνικες και ακολουθήστε τις οδηγίες της ετικέτας. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε ένα τυπικό λίπασμα για φυτά εσωτερικού χώρου ή ένα λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης πλούσιο σε άζωτο. Ακολουθήστε τις οδηγίες στη συσκευασία του λιπάσματος για τη δοσολογία.
Η κέντια δεν έχει υψηλές ανάγκες ως προς το κλάδεμα. Κόψτε τα κίτρινα, νεκρά ή άρρωστα φύλλα έτσι ώστε να αποτρέψετε την εξάπλωση οποιασδήποτε ασθένειας. Ενώ βρίσκονται στη διαδικασία μετατροπής του χρώματος τους από πράσινο σε καφέ, μπορούν ακόμα να παρέχουν στο δέντρο θρεπτικά συστατικά, επομένως εφόσον δεν αντιμετωπίζετε πρόβλημα με κάποια ασθένεια καλό είναι να μην βιαστείτε να τα κόψετε. Χρησιμοποιείτε πάντα αποστειρωμένα εργαλεία για την προστασία του φυτού από μετάδοση ασθενειών.
Οι φοίνικες της κέντιας πωλούνται συνήθως σε ομάδες από δύο έως πέντε φοίνικες σε γλάστρα μαζί, δίνοντας στο δέντρο την εμφάνιση ότι έχει πολλαπλούς μίσχους. Έτσι, μπορείτε να πολλαπλασιάσετε το φυτό απλά με διαίρεση των πολλαπλών δέντρων. Αυτό μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή, αν και η καλύτερη εποχή είναι την άνοιξη ή το καλοκαίρι.
Αφαιρέστε απαλά τη ρίζα από τη γλάστρα, επιλέξτε έναν φοίνικα που θέλετε να αφαιρέσετε, και ξεχωρίστε με προσοχή τις ρίζες του από την υπόλοιπη ρίζα. Μεταφυτέψτε τα νέα φυτά σε κατάλληλη γλάστρα, ποτίστε και αφήστε τους να αναπτυχθούν.
Η πιο συνηθισμένη μέθοδος πολλαπλασιασμού της κέντιας είναι μέσω των σπόρων της.
Οι σπόροι της ωριμάζουν αργά και καταλήγουν σε ένα βαθύ κοκκινωπό-μπορντό χρώμα. Θα πρέπει να φυτευτούν αμέσως αφού ωριμάσουν για μεγαλύτερη επιτυχία.
Τοποθετήστε τους σπόρους σε ένα ρηχό δίσκο με υγρό μείγμα εδάφους που να χαρακτηρίζεται από κατάλληλα ποσοστά αερισμού και στράγγισης του νερού για να προωθήσετε τη βλάστησή τους. Τοποθετήστε μια διάφανη πλαστική σακούλα γύρω από το δίσκο για να συγκρατεί την υγρασία και τοποθετήστε ολόκληρο το δίσκο σε θέση που να δέχεται έμμεσο ηλιακό φως. Για άμεση σπορά στο έδαφος, τοποθετήστε τους σπόρους σε καλά στραγγιζόμενο έδαφος σε μερική σκιά σε περίοδο που η θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 29 και 40℃. Σε αυτό το στάδιο είναι σημαντικό να διατηρήσετε τους σπόρους υγρούς αλλά όχι πολύ διότι θα σαπίσουν. Βεβαιωθείτε ότι το έδαφος παραμένει ελαφρώς υγρό. Η βλάστηση μπορεί να διαρκέσει από τρεις μήνες έως περισσότερο από ένα χρόνο, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν καθώς και σε σχέση με την κατάσταση του σπόρου.
Από τα μέσα της άνοιξης έως τις αρχές του καλοκαιριού είναι η καλύτερη εποχή για τη μεταφύτευση της κέντιας στη χώρα μας. Η μεταφύτευση θα πρέπει να γίνεται σε γλάστρα μεγαλύτερη μόνο ένα έως δύο μεγέθη το πολύ από την προηγούμενη. Χρειάζεται προσοχή στο μέγεθος καθώς ο πολύς χώρος μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατακράτηση νερού και να αυξήσει τον κίνδυνο της σήψης της ρίζας. Βεβαιωθείτε ότι η γλάστρα έχει οπές αποστράγγισης στο κάτω μέρος της. Μια πήλινη γλάστρα είναι ιδανική επιλογή γιατί θα επιτρέψει στην υπερβολική υγρασία του εδάφους να εξατμιστεί μέσα από τα τοιχώματά της.
Επειδή η κέντια είναι φυτό αργής ανάπτυξης, μπορεί να χρειαστεί μεταφύτευση κάθε λίγα χρόνια (περίπου κάθε 3 χρόνια) την άνοιξη. Κάντε τη μεταφύτευση μόνο όταν είναι απαραίτητο, αυτό εμπειρικά συμβαίνει όταν μπορείτε να δείτε ρίζες να αναπτύσσονται από τις τρύπες αποστράγγισης και να ξεπροβάλλουν από το έδαφος. Καθώς είναι φυτό ευαίσθητο που δεν θέλει να διαταράσσονται οι ρίζες του, βγάλτε απαλά το φυτό από το παλιό της δοχείο, βάλτε την στο ίδιο βάθος στο νέο και συμπληρώστε με φρέσκο μείγμα γλάστρας.
Οι πιο κοινές ασθένειες και εχθροί της κέντιας είναι:
Δεν είναι γνωστό ότι είναι δηλητηριώδες από την κατανάλωση κατοικίδιων και ανθρώπων. Εάν καταναλωθούν μεγάλες ποσότητες, μπορεί να προκληθούν έμετοι, ναυτία και απώλεια όρεξης.
Τα κίτρινα φύλλα οφείλονται συχνότερα σε υπερβολικό πότισμα. Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στα χαμηλότερα και μεγαλύτερης ηλικίας φύλλα και μπορεί να συνοδεύεται από καφέ αποχρωματισμούς στις άκρες των φύλλων, μειωμένη ανάπτυξη, καχεκτικούς μίσχους και ζαρωμένα φύλλα. Το κιτρίνισμα των φύλλων μπορεί επίσης να οφείλεται στο υπερβολικό ηλιακό φως, σε προσβολή παράσιτα ή κάποια ασθένεια, στην κακή αποστράγγιση της γλάστρας ή στις χαμηλές θερμοκρασίες.
Οι άκρες των φύλλων είναι εκείνες που εμφανίζουν τα πρώτα συμπτώματα έλλειψης νερού, με αποτέλεσμα να πεθαίνουν και να γίνονται καφέ. Η αδυναμία παροχής αρκετού νερού ή το υπερβολικό πότισμα αποτελούν επίσης πιθανές αιτίες. Τέλος, μπορεί να προκληθούν από τα υπερβολικά χαμηλά ποσοστά υγρασίας, την έκθεσή τους σε ζεστά ή κρύα ρεύματα από συσκευές θέρμανσης ή ψύξης και το υπερβολικό φως.
Το υπερβολικό πότισμα, οδηγεί σε σάπισμα των στελεχών, τα οποία δεν μπορούν να υποστηρίξουν το βάρος του υπόλοιπου στελέχους και έτσι προκαλείται η πτώση των φύλλων. Επίσης, μπορεί να συμβεί σε ένα φυτό που αναπτύσσεται σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, όπου τα φύλλα τείνουν να μεγαλώνουν ψηλά και λεπτά, μειώνοντας τη δύναμή τους.
