Η αλοκάσια (Alocasia spp.) είναι γνωστή για το χαρακτηριστικό φύλλωμά της. Τα φαρδιά της φύλλα σε σχήμα καρδιάς ή βέλους μοιάζουν με αυτί ελέφαντα και αποτελούν χαρακτηριστικό στοιχείο αναγνώρισης του είδους από πολλούς. Συχνά μπορεί να βρεθεί σε βουδιστικούς ναούς στο Λάος και στην Ταϊλάνδη όπου φέρει τις ονομασίες “Το χέρι του Βούδα” και “αφρικανική μάσκα”. Επίσης λέγεται ότι είναι το φυτό σε όλες τις δυτικές και ανατολικές εκδοχές του παραμυθιού του Τζακ και της φασολιάς. Συμβολικά αντιπροσωπεύει την εκμετάλλευση ευκαιριών όταν αυτές προκύπτουν, ακόμη και όταν οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν.
Πρόκειται για υποτροπικό φυτό που προέρχεται από την Ασία και την Ανατολική Αυστραλία και ανήκει στην οικογένεια των Αροειδών (Araceae). Στη φύση, αυτά τα φυτά αναπτύσσονται κάτω από τη σκιά του φυλλώματος των δέντρων, έτσι η αλοκάσια αναπτύσσει φυσικά μεγάλα φύλλα για να της δώσει ένα πλεονέκτημα έναντι άλλων φυτών όταν πρόκειται να απορροφήσει το φως του ήλιου.
Είναι τροπικό, ποώδες πολυετές φυτό, με φαρδιά, γυαλιστερά φύλλα, με ανάγλυφη υφή που μπορούν να έχουν επίπεδες ή κυματιστές άκρες και να διαθέτουν χαρακτηριστικές νευρώσεις που συχνά έχουν κρεμ χρώμα και παρέχουν έντονη αντίθεση με το βαθύ πράσινο του φύλλου. Η αλοκάσια, εκτός από το φυσικό της περιβάλλον, ανθίζει σπάνια στις κλιματικές συνθήκες της Ελλάδας. Τα άνθη της αποτελούνται από έναν σπάδικα (βοτρυώδης ταξιανθία) ο οποίος περιβάλλεται από τη σπάθη, αλλά συνήθως κρύβονται από τα φύλλα. Μπορεί να φτάσει σε μήκος από 60 cm έως και 2,5 m. Το ριζικό σύστημα του φυτού είναι κονδυλώδες, γεγονός το οποίο σημαίνει πως οι ρίζες του βγαίνουν από ένα κεντρικό ρίζωμα το οποίο παίζει και ρόλο αποταμίευσης θρεπτικών συστατικών όπως διάφορα σάκχαρα.
Άνθος αλοκάσιας
Υπάρχουν γύρω στα 80 είδη αλοκάσιας. Μερικά από αυτά είναι:
Έχει λαμπέρα, σκούρου πράσινου χρώματος, πλατιά φύλλα και κοκκινοπράσινα στην κάτω πλευρά τους, με ασημόλευκες νευρώσεις και έντονες χαραγές και χωρίσματα στο περίγραμμά του. Αναπτύσσονται σε σαρκώδη και τρυφερά βλαστάρια.
Έχει γιγάντια, πλατιά φύλλα, χαραγμένα με έντονες νευρώσεις. Το φύλλωμα της αναπτύσσεται σε σαρκώδεις πράσινους βλαστούς.
Είναι ένα συμπαγές φυτό με κυματιστά, σκούρου πράσινου χρώματος και λευκές νευρώσεις σε όλη του την επιφάνεια φύλλα τα οποία έχουν σχήμα βέλους.
Το Alocasia «Zebrina» είναι μια υβριδική ποικιλία με φύλλα σε σχήμα βέλους. Ο κορμός της και τα στελέχη των φύλλων της που θυμίζουν Ζέβρα.
Alocasia cuprea «Red Secret»
Είναι ένα φυτό ύψους 1 μέτρου με μεταλλικά μπρονζοκόκκινα φύλλα.
Η αλοκάσια δεν είναι ανθεκτική σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, οι ιδανικές θερμοκρασίες καλλιέργειας είναι 18-29°C. Η θερμοκρασία περιβάλλοντος συνιστάται να μην είναι χαμηλότερη από τους 10°C. Ευδοκιμεί σε υγρά περιβάλλοντα γι’ αυτό για να αυξήσετε τα επίπεδα υγρασίας μπορείτε να τοποθετήσετε τα φυτά σε κοντινές αποστάσεις μεταξύ τους ή να προσθέσετε έναν υγραντήρα ή να τοποθετήσετε βότσαλα στη γλάστρα για να μειώσετε το ρυθμό εξάτμισης. Κρατήστε τα μακριά από κρύα ρεύματα αέρα και έντονο ηλιακό φώς καθώς μπορεί να το βλάψουν προκαλώντας σχίσματα και εγκαύματα στα φύλλα των φυτών.
Οι αλοκασίες μπορούν να προσαρμοστούν και να διαχειριστούν ένα εύρος φωτεινότητας από χαμηλής έντασης έως έντονο έμμεσο, ανάλογα το είδος και την ποικιλία. Η ποσότητα φωτός που λαμβάνει το φυτό καθορίζει και το πόσο γρήγορα μεγαλώνει. Για την παραγωγή και ανάπτυξη μεγάλων φύλλων, τοποθετήστε τη σε σημείο με άφθονο έμμεσο ηλιακό φως. Χρειάζεται προσοχή καθώς το έντονο ηλιακό φως για παρατεταμένη περίοδο, μπορεί να προκαλέσει κάψιμο των φύλλων του φυτού. Εάν τοποθετηθεί σε περιοχή με πολύ χαμηλά επίπεδα φωτισμού, θα επιβιώσει αλλά δεν θα αναπτυχθεί τόσο γρήγορα.
Φυτέψτε την αλοκάσια σε ένα ελαφρύ, καλά στραγγιζόμενο, πλούσιο σε θρεπτικά χαρακτηριστικά μίγμα χώματος γλάστρας ή απευθείας στο χώμα σε κάποιο σημείο στον κήπο μας με ελαφρύ αργιλώδες χώμα. Βεβαιωθείτε ότι στο μείγμα χώματος που θα επιλέξετε περιέχεται μεγάλη συγκέντρωση οργανικής ουσίας. Προτιμήστε μίγματα χώματος τα οποία περιέχουν στοιχεία όπως κοκοφοίνικα, τύρφη ή τεμαχισμένα φύλλα και αποφύγετε τα μίγματα που περιέχουν κρυστάλλους που συγκρατούν την υγρασία. Εάν το χώμα σας στραγγίζει πολύ γρήγορα, συνιστούμε να επανατοποθετήσετε την αλοκάσια σε ένα μείγμα εδάφους πλούσιο σε κομπόστ, με μικρότερη αποστράγγιση. Στην περίπτωση που θέλετε να φυτέψετε την αλοκάσια απευθείας στο έδαφος καλό είναι εαν το χώμα του κήπου σας είναι πολύ “βαρύ” να το αναμίξετε με κάποιο ελαφρύτερο μείγμα χώματος ή με κάποιο υλικό στράγγισης όπως ο περλίτης ή ο κοκοφοίνικας.
Η αλοκάσια έχει μέτριες απαιτήσεις σε νερό. Ποτίστε τα φυτά αλοκασίας αφού βεβαιωθείτε ότι το έδαφος είναι στεγνό. Τα φυτά ευνοούνται όταν το έδαφος αφήνεται να στεγνώνει εν μέρει ανάμεσα στα ποτίσματα ενώ όταν το έδαφος παραμένει υγρό για μεγάλο χρονικό διάστημα τότε δημιουργούνται προβλήματα στις ρίζες τους. Περιορίστε το πότισμα κατά τους ψυχρότερους μήνες που η ανάπτυξη του φυτού είναι περιορισμένη. Περιστρέψτε τη γλάστρα κατά ένα τέταρτο της στροφής κάθε φορά που ποτίζετε την αλοκάσια σας. Αυτό θα εξασφαλίσει ότι όλα τα μέρη του φυτού λαμβάνουνι ομοιόμορφα το ηλιακό φως γεγονός το οποίο θα το αποτρέψει από το να αναπτυχθεί μόνο η μία του πλευρά με αποτέλεσμα να γίνει πολύ βαρύ για τη γλάστρα.
Λόγω της ταχέως αναπτυσσόμενης φύσης της αλοκάσιας, συνιστάται μία ή δυό φορές το μήνα ισορροπημένο λίπασμα για φυτά εσωτερικού χώρου (20-20-20), αραιωμένο με νερό. Εφαρμόστε το λίπασμα από τα μέσα της άνοιξης ως τα μέσα του φθινοπώρου. Το χειμώνα αποφύγετε να βάλετε λίπασμα καθώς εκείνη την περίοδο τα φυτά δεν ξοδεύουν πολλή ενέργεια και επομένως δεν χρειάζονται πρόσθετα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξή τους. Επιπλέον η άσκοπη εφαρμογή λιπάσματος μπορεί να δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα όπως είναι διάφορες τοξικότητες.
Το κλάδεμα δεν είναι απαραίτητο στην περίπτωση της αλοκάσιας και απαιτείται μόνο για την αφαίρεση ξεραμένων, μαραμένων ή κιτρινισμένων φύλλων. Για την καλύτερη φροντίδα του, ξεσκονίστε τα φύλλα ή ψεκάστε τα με γυαλιστικό φύλλων, ώστε να είναι απαλλαγμένα από τη σκόνη και το φυτό να μπορεί να φωτοσυνθέσει αποτελεσματικά.
Ο πολλαπλασιασμός της αλοκάσιας γίνεται την άνοιξη ή στις αρχές του καλοκαιριού, όταν το φυτό βγαίνει από τον λήθαργο του χειμώνα. Τα φυτά αλοκασίας πολλαπλασιάζονται με βολβούς αντί για σπόρους. Αυτό σημαίνει ότι αξιοποιούνται οι βολβοί του φυτού οι οποίοι αναπτύσσονται σε μικρές συστάδες μέσα στο έδαφος. Οι βολβοί αφού τους ξεθάψουμε από το έδαφος μπορούν να διαχωριστούν, να ξαναφυτευτούν και να αναπτυχθούν νέα φυτά από αυτούς.
Συνήθως στην περίπτωση της αλοκάσιας αξιοποιείται η τεχνική πολλαπλασιασμού με διαίρεση. Υπάρχουν δύο βήματα για τον πολλαπλασιασμό της αλοκάσιας με διαίρεση. Αφαιρέστε το φυτό από τη γλάστρα του και το περιττό χώμα από τις ρίζες. Διαχωρίστε προσεκτικά τους πιο ανεπτυγμένους βολβούς από το μητρικό φυτό, προσέχοντας να μην κόψετε πολλές από τις ρίζες. Κάθε ένας από τους βολβούς που αφαιρείται θα έχει ήδη δικό του ριζικό σύστημα, επομένως χρειάζεται μόνο να τον φυτέψετε σε κατάλληλο έδαφος και να τον ποτίσετε. Τα φυτά που πολλαπλασιάζονται μέσω διαίρεσης θα αναπτυχθούν ταχύτερα και είναι πιθανό να αναπτύσσονται πιο εύρωστα σε βάθος χρόνου σε σχέση με τα φυτά που πολλαπλασιάζονται με άλλους τρόπους.
Τα σημάδια ότι μια αλοκασία χρειάζεται μεταφύτευση περιλαμβάνουν ορατές ρίζες στην επιφάνεια του εδάφους ή ρίζες που αναπτύσσονται έξω από την οπή αποστράγγισης της γλάστρας. Εάν το φυτό δείχνει μαραμένο μεταξύ των ποτισμάτων, εάν η ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί ή εάν έχουν σχηματιστεί λευκοί κρύσταλλοι σαν αλάτι στην επιφάνεια του εδάφους, όλα αυτά είναι σημάδια πως το φυτό χρειάζεται μεταφύτευση. Η ιδανική εποχή μεταφύτευσης είναι την άνοιξη συνήθως κατά τον Απρίλιο ή το καλοκαίρι. Επιλέξτε μια γλάστρα μεγαλύτερη μόνο ένα έως δύο μεγέθη το πολύ από την από την προηγούμενη, χρειάζεται προσοχή στο μέγεθος καθώς ο πολύς χώρος μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατακράτηση νερού και να αυξήσει τον κίνδυνο της σήψης της ρίζας. Βεβαιωθείτε ότι η γλάστρα που επιλέξατε έχει τρύπες αποστράγγισης στη βάση. Προσθέστε πρώτα μια στρώση από χαλίκια στο κάτω μέρος της γλάστρας για την καλύτερη αποστράγγιση του νερού και στη συνέχεια γεμίστε τη γλάστρα σας με το μείγμα χώματος που επιλέξατε. Μόλις τοποθετήσετε το φυτό στη νέα γλάστρα, ποτίστε και από εκεί και πέρα συνεχίστε κανονικά τη φροντίδα του.
Οι πιο κοινοί εχθροί που προσβάλλουν την αλοκάσια είναι οι εξής:
Οι αλοκάσιες είναι ιδιαίτερα δηλητηριώδη φυτά για τα κατοικίδια ζώα και τους ανθρώπους καθώς περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις σε ένα αμινοξύ, την ασπαραγίνη και μια άλλη ουσία, το οξαλικό οξύ, ουσίες που προκαλούν δηλητηριάσεις, επιφέροντας ακόμη και θάνατο σε περίπτωση κατάποσης. Εάν έρθει σε επαφή με το δέρμα, η αλοκασία μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του. Όλα τα μέρη του φυτού είναι δηλητηριώδη.
Τα κίτρινα φύλλα οφείλονται συχνότερα σε υπερβολικό πότισμα. Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στα χαμηλότερα και μεγαλύτερα φύλλα και μπορεί να συνοδεύονται από καφέ αποχρωματισμούς στις άκρες των φύλλων, μειωμένη ανάπτυξη, καχεκτικούς μίσχους και ζαρωμένα φύλλα. Το κιτρίνισμα των φύλλων μπορεί επίσης να οφείλεται στο υπερβολικό ηλιακό φως, στην προσβολή από κάποιο εχθρό ή ασθένεια, στην κακή αποστράγγιση της γλάστρας ή στις χαμηλές θερμοκρασίες.
Κίτρινα φύλλα αλοκάσιας
Τα φύλλα της αλοκασίας μπορεί να γίνουν πολύ βαριά για τους λεπτούς μίσχους της με αποτέλεσμα να γείρουν και να "σπάσουν". Αυτό το πρόβλημα παρατηρείται συχνά όταν τα φυτά είναι εκτεθειμένα σε ισχυρούς ανέμους, όταν τα φυτά ποτίζονται σε υπερβολικό ή ελάχιστο βαθμό, όταν το φώς δεν επαρκεί για τις ανάγκες των φυτών, όταν υπάρχει κάποια προσβολή από κάποιο παράσιτο ή ανισορροπία θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος. Εάν κανένα από αυτά δεν φαίνεται να είναι το πρόβλημα, σκεφτείτε να αυξήσετε το μέγεθος της γλάστρας στην οποία βρίσκεται και να ανανεώσετε το έδαφος, επίσης η παροχή κάποιας μορφής στήριξης θα μπορούσε να μετριάσει το πρόβλημα.
Οι αλοκασίες είναι φυτά ευαίσθητα στην αλατότητα. Ειδικότερα τα διάφορα μέταλλα και το χλώριο που περιέχεται στο νερό της βρύσης συχνά μπορεί να προκαλέσει μάρανσεις ή κηλίδες στα φύλλα της αλοκάσιας. Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα υψηλής συγκέντρωσης αλάτων στο νερό που θα χρησιμοποιηθεί για πότισμα, μπορείτε να αφήσετε το νερό να καθίσει για 24 ώρες σε έναν κουβά ή το ποτιστήρι σας πριν το πότισμα. Αυτό θα επιτρέψει την εξάτμιση ορισμένων από τα ανεπιθύμητα υλικά. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε απεσταγμένο νερό.
Σε αντίθεση με πολλά άλλα τροπικά φυτά εσωτερικού χώρου, η αλοκάσια μπορεί να ανανεώσει τα φύλλα της, ακόμα κι αν τα χάσει όλα. Αυτό οφείλεται στις θρεπτικές ουσίες και τα σάκχαρα που έχει αποθηκευμένα στους χοντρούς κονδύλους της. Συνιστάται να την τοποθετήσετε σε εξωτερικό χώρο σε σκιερό χώρο κατά τη διάρκεια της άνοιξης ή του καλοκαιριού.
