Πιπεριά

Βοτανικά χαρακτηριστικά 

Βοτανική κατάταξη: ανήκει στην οικογένεια των σολανωδών και στο είδος Capsicum annuum. Άλλα είδη καλλιεργούμενης ποικιλίας είναι τα C. baccatum, C. chinense, C. frutescens, C. pubescens.

Ρίζα: το ριζικό σύστημα μπορεί να φτάσει σε βάθος 60 - 120 cm και σχηματίζει ισχυρή κεντρική ρίζα αλλά και πλευρικές όταν τραυματιστεί η κεντρική. 

Βλαστός: ο αρχικός βλαστός της πιπεριάς σχηματίζει 6 – 12 φύλλα και στη συνέχεια διακόπτει την ανάπτυξή του με την έκπτυξη ενός, ή (σπανιότερα) δύο κορυφαίων ανθέων. Στη συνέχεια σχηματίζονται και από τις δύο μεριές του άνθους δύο πλάγιοι βλαστοί οι οποίοι συνεχίζουν την ανάπτυξή τους, σχηματίζουν και εκείνοι ένα έως δύο φύλλα και δίνουν το πολύ δύο άνθη. Η περαιτέρω ανάπτυξη του φυτού συνεχίζει με τον ίδιο τρόπο.

Φύλλα: απλά, λεπτά, ελλειπτικά, οξύληκτα, ακέραια, με βαθύ πράσινο χρώμα στην άνω επιφάνεια και πιο ανοιχτό στην κάτω επιφάνεια.

Άνθη: κάθε άνθος φέρει κάλυκα με 5 σέπαλα, λευκή στεφάνη με 5 ή περισσότερα πέταλα, 5 ή περισσότερους στήμονες, και δίχωρη, τρίχωρη ή τετράχωρη ωοθήκη με στύλο απλό, λευκό ή ιώδη. Τα άνθη είναι μονήρη, ερμαφρόδιτα, αυτογονιμοποιούμενα και μερικώς σταυρογονιμοποιούμενα.

Καρπός:  Το σχήμα των καρπών είναι διαφορετικόαπό ποικιλία σε ποικιλία, από το πλέον επίμηκες (κέρατο) έως σφαιρικό ή τετραγωνικό (φλάσκες). Εσωτερικά ο καρπός είναι κοίλος και διαχωρίζεται από ατελή πλευρικά τοιχώματα σε δύο ή περισσότερους χώρους.

Ποικιλίες και υβρίδια

Όπως στα περισσότερα κηπευτικά έτσι και στη πιπεριά υπάρχουν οι κανονικές ποικιλίες και τα υβρίδια.  Οι ντόπιες ποικιλίες πιπεριάς που καλλιεργούνται σήμερα είναι:

1. Φλωρίνης: έχει καρπό επιμήκη με γλυκιά γεύση, κωνικός με τελικό κόκκινο χρώμα.
2. Τοματοπιπεριά: οι καρποί έχουν  γλυκιά γεύση και χοντρά τοιχώματα. Συγκομίζονται κόκκινοι.
3. Καρατζόβας: οι καρποί έχουν  γλυκιά ή καυτερή γεύση, κόκκινοι κατά την πλήρη ωρίμανση και  μετατρέπονται σε σκόνη.

Από τις εισαγόμενες ποικιλίες και υβρίδια που καλλιεργούνται στη χώρα μας είναι: 

1. Τύπου τετράλοβος:  California wonder, Yolo wonder, Olympus F1, Edison, Donna, Yellow Bell, Dolmy F1, Petrosas, Raiko, Guardian F1, Telestar F1, Saba F1, Sondela F1, Orangery F1
2. Τύπου Φλωρίνης: Odiseo F1, Avanto F1, Belisa F1, Karry F1
3. Τύπου Lamuyo: Cleopatra F1, Zablifo, Vidi F1, Atol
4. Τύπου Κέρατο: Summy F1, Diablo F1, Pinokio F1, Vaso F1
5. Τύπου Μακριές γλυκές: Astrion F1
6. Τύπου Καυτερές: Sanora F1, Yanka F

Κλίμα και Έδαφος

Α) Κλιματικές απαιτήσεις

Η πιπεριά είναι φυτό θερμής εποχής, οπότε χρειάζεται υψηλές θερμοκρασίες για να αναπτυχθεί. Καλλιεργείται σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές των εύκρατων κλιμάτων. Είναι φυτό ευπαθές στο παγετό και χρειάζεται μια μακρά περίοδο υψηλών θερμοκρασιών για να αναπτυχθεί και να ωριμάσει. Οι άριστες μέσες θερμοκρασίες ημέρας πρέπει να είναι 22-28oC και τη νύχτα 16-18oC. Οι θερμοκρασία που επικρατεί την νύχτα είναι πολύ πιο σημαντική από την ημέρα. Εάν η θερμοκρασία μειωθεί περισσότερο κατά την διάρκεια της νύχτας, τότε εμφανίζεται το γνωστό “καρούλιασμα των φύλλων”, το οποίο δυσκολεύει την φυσιολογική ανάπτυξη του φυτού. Όταν πέσει κάτω από τους 12oC, τότε σχηματίζονται μικροί καρποί, χωρίς σπέρματα και παραμορφωμένοι. Από την άλλη πλευρά, για να αναπτυχθεί ικανοποιητικά η θερμοκρασία της νύχτας δεν θα πρέπει να ξεπερνά τους 20oC.

Η χαμηλή σκίαση των φυτών (έως 25%) πιπεριάς όταν επικρατεί έντονη ηλιοφάνεια, μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της υψηλής ποιότητας καρπού. Η σχετική υγρασία φαίνεται να επηρεάζει την καρπόδεση των φυτών. Όταν επικρατεί σχετικά υψηλή σχετική υγρασία τη νύχτα και τις πρώτες πρωινές ώρες γίνεται καλύτερη απελευθέρωση της γύρης, συνεπώς αυξάνεται η παραγωγή καρπών, ενώ όταν η υγρασία αυξάνεται κατά την διάρκεια της ημέρας η βλάστηση της γύρης αυξάνεται ακόμα περισσότερο.

Β) Εδαφικές απαιτήσεις

Η πιπεριά μπορεί να καλλιεργηθεί σε διάφορα είδη εδάφη, έχει καλύτερες αποδόσεις όμως  στα ελαφρά, βαθιά, καλά αεριζόμενα, αποστραγγιζόμενα, πλούσια σε χούμο και γόνιμα εδάφη. Το άριστο pH του εδάφους είναι 6-7, αλλά έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις στις οποίες έχει αναπτυχθεί και σε πιο όξινο pH γύρω στο 5,5 ή πιο αλκαλικό, γύρω στο 8. Είναι δυνατό να καλλιεργηθεί και σε ουδέτερα εως και σε ελαφρώς αλκαλικά εδάφη.

Εποχές φύτευσης

Η πιπεριά είναι πιο ευαίσθητη στο κρύο από την τομάτα (θερμοαπαιτητικα κηπευτικό). Η καλλιέργεια της πιπεριάς ξεκινά από τα μέσα Απρίλη (πρώιμη παραγωγή) έως τον Ιούνιο, ώστε οι θερμοκρασία να έχει ανέβει και να μπορούν να καλυφθούν οι θερμοκρασιακές ανάγκες. Ωστόσο, στη νότια Ελλάδα που ο καιρός είναι πιο ήπιος και το φυτό δεν ξεραίνεται όταν τελειώσει η καλλιεργητική του περίοδος, μπορεί να γίνει κατάλληλο κλάδεμα και να δώσει ξανά παραγωγή, καθώς είναι διετές φυτό. Η καλλιέργεια της για πρώιμη παραγωγή γίνεται σε χαμηλές σήραγγες, επομένως  η φύτευσή της μπορεί να αρχίσει και από τις αρχές Μαρτίου. Στα πιο βόρεια και ορεινά  διαμερίσματα της χώρας η φύτευση της πιπεριάς μπορεί να ξεκινήσει τον Μάιο ή και τον Ιούνιο. Για όψιμη φθινοπωρινή παραγωγή (εφικτή μόνο σε νότιες πεδινές περιοχές με πολύ ήπιο κλίμα) η πιπεριά φυτεύεται τον μήνα Αύγουστο ή  Σεπτέμβριο και το στάδιο της συγκομιδής ξεκινά τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο με μικρή διάρκεια συγκομιδής.

Πυκνότητα φύτευσης 

Ενδεικτικά, παρακάτω δίνονται κάποιες προτεινόμενες αποστάσεις φύτευσης:

• 1800 - 3000 φυτά/στρ. (σπανιότερα μέχρι 4.000 φυτά/στρ.)
• Αποστάσεις φύτευσης χωρίς υποστύλωση: 60-70 × 30-50 cm.
• Αποστάσεις φύτευσης με υποστύλωση: 120-150 × 25-30 cm.
• Αποστάσεις φύτευσης σε διπλές γραμμές: 120-150 × 50-60 × 25-30 cm.

Προετοιμασία εδάφους στην υπαίθρια καλλιέργεια

Η βασική προετοιμασία του εδάφους αρχίζει  περίπου έναν μήνα πριν τη μεταφύτευση των φυτών πιπεριάς η οποία ξεκινά  με ένα βαθύ όργωμα το φθινόπωρο ή νωρίς το χειμώνα. Την άνοιξη το έδαφος ισοπεδώνεται και ενσωματώνονται λιπάσματα. 

Κατά τη διάρκεια της περιόδου φύτευσης γίνεται γραμμική επικάλυψη από πολυαιθυλένιο. Αρκετοί παραγωγοί καλύπτουν τις σειρές με μαύρη ή πράσινη μεμβράνη (IRT) ή μαύρο πλαστικό φιλμ. Χρησιμοποιούν αυτή την πρακτική, με σκοπό να διατηρήσουν τη θερμοκρασία στη ζώνης ρίζας στα βέλτιστα επίπεδα άνω των 21° C και να εμποδίσουν την ανάπτυξη των ζιζανίων.

Λίπανση

Στον παρακάτω πίνακα παρατίθενται η αξία των διαφόρων θρεπτικών στοιχείων στην ανάπτυξη του φυτού της πιπεριάς. 

Κατά τον πρώτο ενάμιση μήνα που αρχίζει να αναπτύσσεται η πιπεριά, καταναλώνει τα περισσότερα θρεπτικά στοιχεία, ενώ η δεύτερη απαιτητική περίοδος είναι η περίοδος συγκομιδής των καρπών.  

Τις περιόδους αυτές οι ανάγκες σε άζωτο είναι υψηλές καθώς είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη του φυτού, οπότε η παροχή αζώτου θα πρέπει να είναι μεγάλη στην έναρξη της καλλιέργειας και συμπληρωματικές εφαρμογές στη συνέχεια. Η εφαρμογή του είναι καλό να γίνεται με υδρολίπανση και κατά βάση σε μορφή νιτρικών.

Ο φωσφόρος είναι απαραίτητο στοιχείο για την ανάπτυξη των ριζών και των διάφορων αναπαραγωγικών οργάνων, οπότε θα πρέπει να χορηγείται όταν γίνεται η μεταφύτευση. Όταν υπάρχει τροφοπενία φωσφόρου τότε δημιουργούνται μικροί βλαστοί, πολλά μη ανεπτυγμένα άνθη με αποτέλεσμα την παραγωγή λιγότερων καρπών. 

Το κάλιο είναι απαραίτητο στοιχείο κυρίως για τη συσσώρευση υδατανθράκων, στην αντοχή στις χαμηλές θερμοκρασίες, τις καταπονήσεις, προσβολές και τους εχθρούς. Συνεπώς, όταν υπάρχει τροφοπενία καλίου το φυτό έχει μικρότερο ρυθμό ανάπτυξης και είναι ευαίσθητο στις προσβολές. 

Πριν αποφασιστεί το πρόγραμμα λίπανσης που θα ακολουθήσει ο παραγωγός θα πρέπει να γίνει ιδανικά ανά εξάμηνο ή ετησίως εδαφολογική ανάλυση. Τα αποτελέσματα για το κάθε έδαφος είναι τελείως διαφορετικά και για τον λόγο αυτό δεν μπορεί να υπάρξει μία σωστή συνταγή που θα ακολουθήσουν όλοι οι παραγωγοί. Όσες τιμές αναφέρονται παρακάτω είναι ενδεικτικές για να ξέρει περίπου ο παραγωγός τι αναμένει.

Βασική λίπανση

Η πιπεριά έχει ανάγκη από πρόσθετη λίπανση για να είναι περισσότερο αποδοτική. Η βασική λίπανση προστίθεται με την επιφανειακή μέσω του αρδευτικού συστήματος. Μία φυτεία πιπεριάς  απορροφά από το έδαφος περίπου 16 κιλά άζωτο, 2 κιλα φώσφορο και 16 κιλά κάλιο ανά στρέμμα. 

Ύστερα από ανάλυση του εδάφους καθορίζονται τα επίπεδα γονιμότητας τυ εδάφους από τα οποία εξαρτάται οι ποσότητες και οι τύπου των λιπασμάτων. Σε περίπτωση που το έδαφος δεν έχει αναλυθεί προτείνεται η προσθήκη  3-4 τόνους/στρέμμα χωνεμένη κοπριά, 40-60 κιλά/στρέμμα 26-0-0, 50-75 κιλά/στρέμμα 0-20-0 και 15-20 κιλά/στρέμμα 0-0-52.

Επιφανειακή λίπανση 

Η εφαρμογή της υδρολίπανσης ενδείκνυται σε κάθε πότισμα. Σε περίπτωση που η βασική λίπανση έχει χορηγηθεί σε μεγάλη ποσότητα, τότε η καλλιέργεια ποτίζεται με καθαρό νερό και αργότερα προστίθενται λιπάσματα. Πιο συχνή είναι η εφαρμογή επιφανειακής λίπανσης μέσω του αρδευτικού συστήματος με σταγόνες και συνήθως είναι η κύρια λίπανση που εφαρμόζεται. Στην παραπάνω περίπτωση εφαρμόζεται σε όλη τη διάρκεια της καλλιέργεια χορηγούνται 20-25 κιλά 34,5-0-0, 3-5 κιλά 12-61-0 και 25-30 κιλά 13-0-16 σε 10-12 δόσεις.

Άρδευση

Η καλλιέργεια της πιπεριάς είτε είναι στην ύπαιθρο είτε θερμοκηπίου είναι πάντοτε αρδευόμενη. Οι υδατικές απαιτήσεις στα διάφορα στάδια ανάπτυξης διαφέρουν. Η υδατική καταπόνηση έχει σοβαρές επιπτώσεις καθώς προκαλεί αποβολή ανθέων κατά τη διάρκεια της άνθησης και μειώνει τις αποδόσεις κατά τη διάρκεια καρπόδεσης και γεμίσματος του καρπού. 

Αμέσως μετά τη μεταφύτευση γίνεται η πρώτη άρδευση και  ακολουθούν ελαφρές αρδεύσεις ώσπου να αναπτυχθεί και να εισχωρήσει η ρίζα στο έδαφος. Θέλει μεγάλη προσοχή ώστε να μην γίνεται υπεράρδευση γιατί τότε το ριζικό σύστημα αναπτύσσεται επιφανειακά και το φυτό δεν είναι σταθερό στο χώμα. Η συχνότητα των αρδεύσεων εξαρτάται από τον τύπο του εδάφους, τις καιρικές συνθήκες και το στάδιο ανάπτυξης των φυτών. Όταν αρχίσει η συγκομιδή  μπορεί να μειωθεί η παροχή νερού. 

Το νερό πρέπει να είναι καλής ποιότητας και να έχει μικρή περιεκτικότητα σε άλατα (ΕC <750 μmhos/cm) για να είναι κατάλληλο για άρδευση. H πιπεριά είναι φυτό που δεν έχει υψηλή ανθεκτικότητα στην αλατότητα του νερού άρδευσης. Το ποσοστό  παραγωγής της καλλιέργειας μειώνεται κατά 10%, 25%, και 50% όταν η ηλεκτρική αγωγιμότητα του νερού άρδευσης είναι 1,5, 2,2 και 3,4 mmhos/cm αντίστοιχα.

Οι ανάγκες σε νερό κυμαίνονται ενδεικτικά μεταξύ των 600 έως 1200 mm νερού αλλά προφανώς μπορεί να είναι μεγαλύτερες ή μικρότερες αναλόγως τις εδαφοκλιματικές συνθήκες που επικρατούν, την ποικιλία και την μέθοδο άρδευσης. 

Για την άρδευση εφαρμόζεται η μέθοδος  στάγδην, με σωλήνα που τοποθετείται μεσο παράλληλα, στη διπλή γραμμή. Από το σωλήνα αυτό ξεκινούν οι λεπτοί σωλήνες (macaroni tubes) ένας για κάθε φυτό, που βρίσκονται και από τις δύο πλευρές του σωλήνα. Το κόστος της παραπάνου μεθόδου δεν είναι υψηλό. 

Υποστήριξη φυτών

Συνήθως η καλλιέργεια της πιπεριάς γίνεται με υποστύλωση των φυτών η οποία είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για το φυτό. Αρχικά δεν επιτρέπει τα φύλλα και τα φρούτα να αγγίζουν το έδαφος, απελευθερώνοντας έτσι περισσότερο χώρο για αερισμό.  Επίσης διευκολύνεται το στάδιο της συγκομιδής. Οι παραγωγοί χρησιμοποιούν πασσάλους ή πλαστικά στηρίγματα και δένουν απαλά τα φυτά πάνω τους. Όταν γίνεται στο θερμοκήπιο γίνεται με δέσιμο του σπάγκου σε σύρματα υποστύλωσης ή σε δίχτυα ειδικά για υποστύλωση

Κλάδεμα

Το κλάδεμα των φυτών εξαρτάται από  τον τύπο της καλλιέργειας (υπαίθρια ή θερμοκηπιακή) και το σύστημα υποστύλωσης των φυτών. Το κλάδεμα βασίζεται στις ιδιαιτερότητες της καλλιέργειας. Συγκεκριμένα, στην πιπεριά αναπτύσσεται αρχικά ένα στέλεχος, έπειτα διχάζεται σε δύο, το οποίο σχηματίζει ένα φύλλο και μετά ξανακάνει ένα διχάλα. Η ακολουθία συνεχίζει ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Από τα δύο θα παρθούν τέσσερα, από τα τέσσερα οκτώ και ούτω καθεξής μέχρι που γίνεται ένας θάμνος με διχαλωτή ανάπτυξη. Τότε ο παραγωγός πρέπει να αποφασίσει πόσα στελέχη θέλει να αφήσει. 

Σε αντίθεση με τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, οι υπαίθριες καλλιέργειες χρειάζονται κλάδεμα. Στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, όταν η υποστύλωση των φυτών γίνεται με κατακόρυφους σπάγκους τότε σε κάθε φυτό επιλέγονται 2-3 πλάγιοι βλαστοί, ενώ όταν η υποστύλωση γίνεται με οριζόντιο δίχτυ, τότε δεν εφαρμόζεται κλάδεμα. Στην περίπτωση που εφαρμόζεται κλάδεμα των φυτών, τότε παραμένουν 2-3 πλάγιοι βλαστοί, οι οποίοι υποστυλώνονται ο καθένας ξεχωριστά, ενώ όλοι οι υπόλοιποι κλαδεύονται στο 10 ή 20 φύλλο, έτσι ώστε να σχηματιστεί ο καρπός στη βάση τους.

Συγκομιδή

Η πιπεριά δεν είναι κλιμακτηριακός καρπός. Βάση της χρήσης που προορίζονται οι καρποί συγκομίζονται αναλόγως. Συγκομίζονται όταν είναι φυσιολογικά ανώριμοι καρποί χρώματος πράσινου (γρηγορότερη συγκομιδή) ή όταν θέλω χρωματιστή πιπεριά στην πλήρη ωρίμανση όπου το χρώμα του καρπού μεταβάλλεται σε κόκκινο, κίτρινο ή πορτοκαλί ανάλογα με την ποικιλία (αργότερη συγκομιδή). Η πιπεριά αρχίζει να ανθίζει συνήθως 1-2 μήνες μετά τη μεταφύτευση, με τον καρπό να διαμορφώνει  το πλήρες μέγεθός του ένα  περίπου μήνα μετά τη καρπόδεση. Απαιτούνται 2 – 2,5 μήνες από την καρπόδεση μέχρι την εμπορική ωρίμανση των καρπών.Οι έγχρωμες ποικιλίες πιπεριάς καθυστερούν σημαντικά πιο πολύ μέχρι να φτάσουν στο στάδιο της εμπορικής ωρίμανσης. Το στάδιο της συγκομιδής αρχίζει επομένως  60-90 ημέρες μετά τη μεταφύτευση. Κατά τη συγκομιδή ο καρπός πρέπει να κόβεται μαζί με μέρος του μίσχου, γιατί μετασυλλεκτικά παραμένει φρέσκο το προϊόν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.  Η συγκομιδή της θερμοκηπιακής πιπεριάς  ξεκινάει το Νοέμβριο και τελειώνει αρχές Ιουνίου, ανάλογα με τις τιμές του προϊόντος μετά τις γιορτές του Πάσχα.

Συντήρηση

Αμέσως μετά την συγκομιδή, ακολουθεί η συντήρηση των καρπών σε θερμοκρασία 7 έως 10 °C και υγρασία από 90 έως 95%. Είναι μέτρια ευαίσθητοι καρποί στους κρυοτραυματισμούς (είναι λίγο πιό ανθεκτικοί από εκείνους της τομάτας), αλλά σε καμία περίπτωση οι καρποί δεν πρέπει να εκτεθούν σε θερμοκρασία κάτω των 7°C γιατί εμφανίζουν ζημιές από ψύξη. Οι πιπεριές διατηρούνται για 14-21 ημέρες σε θερμοκρασία που κυμαίνεται από  7-10 °C και ποσοστό υγρασίας 95%.

Εντομολογικές ασθένειες

1) Αλευρώδης 

Οι αλευρώδεις προκαλούν ζημιές στην  καλλιέργεια σε όλα τα στάδια ανάπτυξής της. Προκαλούν χλωρώσεις και μείωση της φωτοσύνθεσης. Στα μελιτώδη αποχωρήματα τους αναπτύσσεται καπνιά, υποβαθμίζοντας σημαντικά την ποιότητα  των καρπών. Αποτελούν φορείς  ιολογικών ασθενειών και αναπτύσσουν σε γρήγορους ρυθμούς ανθεκτικότητα στα χημικά εντομοκτόνα.

Αντιμετώπιση:

• Καλλιεργητικά Μέτρα:  Η καλλιέργεια εγκαθίσταται από αρχές Οκτωβρίου και μετά, καθώς η πυκνότητα πτήσεων αλευρωδών στο περιβάλλον είναι χαμηλή  σε σχέση με την περίοδο Αυγούστου-Σεπτεμβρίου.
• Πριν την έναρξη των προσβολών, εφαρμόζονται κίτρινες κολλητικές παγίδες, για μαζική παγίδευση (40-60 / στρέμμα) και εξαπολύονται ωφέλιμοι οργανισμοί. Σε εγκατεστημένη προσβολή εξαπολύονται ωφέλιμοι οργανισμοί είτε  χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα εντομοκτόνα.  Όταν η προσβολή είναι έντονη εφαρμόζονται και οι δύο παραπάνω μέθοδοι.Στη περίπτωση που έχουν εφαρμοστεί  εξαπολύσεις ωφέλιμων οργανισμών προγενέστερα, επιλέγονται  χημικά με χαμηλή τοξικότητα σε ωφέλιμους οργανισμούς.

2) Θρίπες 

Παρόμοια οι θρίπες ζημιώνουν  την καλλιέργεια σε όλα τα στάδια ανάπτυξής της. Στα φύλλα προκαλούν νεκρωτικές κηλίδες, παραμορφώσεις ειδικά των νεαρών ιστών και μείωση της φωτοσύνθεσης. Στους καρπούς παρατηρούνται εσχαρώσεις και συστροφές, υποβαθμίζοντας έτσι την ποιότητα  των καρπών. Αποτελούν φορείς ιολογικών ασθενειών.Μεγάλο μέρος του βιολογικού τους κύκλου λαμβάνει χώρα σε προστατευόμενες θέσεις στο έδαφος δυσχεραίνοντας την αντιμετώπιση του εχθρού. Αναπτύσσουν σε γρήγορους ρυθμούς  ανθεκτικότητα στα χημικά εντομοκτόνα. 

Αντιμετώπιση: 

• Πριν την έναρξη των προσβολών, χρησιμοποιούνται μπλε κολλητικές παγίδες για μαζική παγίδευση (40-60 / στρέμμα και εξαπολύονται ωφέλιμοι οργανισμοί. Σε εγκατεστημένη προσβολή, γίνεται εξαπόλυση ωφέλιμων οργανισμών, εντατικοποιήση των εξαπολύσεων είτε χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα εντομοκτόνα. Όταν η προσβολή είναι έντονη εφαρμόζονται και οι δύο παραπάνω μέθοδοι. Στη περίπτωση που έχουν εφαρμοστεί εξαπολύσεις ωφέλιμων οργανισμών σε προγενέστερα , επιλέγονται χημικά με χαμηλή τοξικότητα σε ωφέλιμους οργανισμούς.

3) Αφίδες 

Οι αφίδες προκαλούν ζημιές  σε όλα τα στάδια ανάπτυξης της καλλιέργειας. Στα φύλλα εμφανίζονται  νεκρωτικές κηλίδες, παραμορφώσεις ειδικά των νεαρών ιστών και μείωση της φωτοσύνθεσης. Προκαλούν χλωρώσεις , μείωση της φωτοσύνθεσης και καχεξία. Στα μελιτώδη αποχωρήμματά τους αναπτύσσεται καπνιά με σοβαρή  υποβάθμιση της ποιότητας των καρπών. Αποτελούν φορείς των  ιολογικών ασθενειών. Αναπτύσσουν σε γρήγορους ρυθμούς ανθεκτικότητα στα χημικά εντομοκτόνα.

Αντιμετώπιση: 

• Πριν την έναρξη των προσβολών, εξαπολύονται οι ωφέλιμοι οργανισμοί. Σε εγκατεστημένη προσβολή, γίνεται εξαπόλυση ωφέλιμων οργανισμών, εντατικοποίηση των εξαπολύσεων είτε χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα εντομοκτόνα. Όταν η προσβολή είναι έντονη εφαρμόζονται και οι δύο παραπάνω μέθοδοι. Στη περίπτωση που έχουν εφαρμοστεί εξαπολύσεις ωφέλιμων οργανισμών σε προγενέστερα , επιλέγονται χημικά με χαμηλή τοξικότητα σε ωφέλιμους οργανισμούς.

4) Φυλλορύκτες 

Οι υπονομευτές ζημιώνουν την καλλιέργεια στο στάδιο της προνύμφης, κατά το οποίο ορύσσουν στοές πρωτίστως στα κατώτερα φύλλα. Σε έντονες προσβολές μειώνουν τη φωτοσύνθεση και προκαλούν καχεξία. Τα νεαρά φυτά είναι περισσότερο ευάλωτα σε προσβολές από υπονομευτές.

Αντιμετώπιση:

• Με τη διαπίστωση των πρώτων προσβολών, εξαπολύονται ωφέλιμοι οργανισμοί. με την εξαπόλυση ωφέλιμων οργανισμών.
• Σε εγκατεστημένη προσβολή, γίνεται εξαπόλυση ωφέλιμων οργανισμών, εντατικοποίηση των εξαπολύσεων είτε χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα εντομοκτόνα. Όταν η προσβολή είναι έντονη εφαρμόζονται και οι δύο παραπάνω μέθοδοι. Στη περίπτωση που έχουν εφαρμοστεί εξαπολύσεις ωφέλιμων οργανισμών σε προγενέστερα , επιλέγονται χημικά με χαμηλή τοξικότητα σε ωφέλιμους οργανισμούς.

5) Κάμπιες: 

Τα λεπιδόπτερα ζημιώνουν  την καλλιέργεια στο στάδιο της προνύμφης, κατά το οποίο ορύσσουν στοές και «κατατρώγουν» φύλλα, βλαστούς, καρπούς, ακόμα και το ριζικό σύστημα. Σε έντονες προσβολές μειώνουν τη φωτοσύνθεση και την παραγωγή.

Αντιμετώπιση:

• Πριν τη διαπίστωση προσβολών, εξαπολύονται ωφέλιμοι οργανισμοί.. 
• Με τη διαπίστωση των πρώτων προσβολών, γίνεται εξαπόλυση ωφέλιμων οργανισμών, εντατικοποίηση των εξαπολύσεων είτε χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα εντομοκτόνα. Στη περίπτωση που έχουν εφαρμοστεί εξαπολύσεις ωφέλιμων οργανισμών σε προγενέστερα , επιλέγονται χημικά με χαμηλή τοξικότητα σε ωφέλιμα. Μεγάλη προσοχή συνιστάται στην έγκαιρη της προσβολής η οποία είναι σοβαρή στα λεπιδόπτερα, διότι ένα μεγάλο μέρος του βιολογικού κύκλου μπορεί να είναι εντός των φυτικών ιστών, και δεν ελέγχονται σε ικανοποιητικό βαθμό.

Προσβολές από ακάρεα 

Χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα χημικά σκευάσμτα σε ελάχιστες περιπτώσεις και μόνο εκεί που δεν είναι εφικτός ο έλεγχος των φυτοφάγων ακάρων με άλλα μέσα. Η επιλογή των φυτοπροστατευτικών ουσιών υποβοηθούμενη από κάθε διαθέσιμο εργαλείο (βάσεις δεδομένων πληροφοριακές ιστοσελίδες κ.λ.π.) θα πρέπει να βασίζεται: α) στη διαχείριση ανθεκτικότητας των ακάρεων στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα (δεδομένου ότι πρόκειται για οργανισμούς που αναπτύσσουν γρήγορα ανθεκτικότητα), και β) στην τοξικότητά τους στους ωφέλιμους οργανισμούς, που τυχόν υπάρχουν στο θερμοκήπιο (επικονιαστές, φυσικοί εχθροί φυτοφάγων).

Προσβολές από νηματώδεις 

Οι νηματώδεις σκώληκες έχουν σχήμα μικρό, με μήκος 0,15 cm που βρίσκονται στο έδαφος και στη συνέχεια εισέρχονται μέσα στις ρίζες.

Αντιμετώπιση:

• Καλλιεργητικά μέτρα: Εφαρμόζεται η μέθοδος της ηλιοαπολύμανσης του εδάφους όπου είναι δυνατή. Το έδαφος χρειάζεται να παραμένει υγρό μέσω του συστήματος άρδευσης. Επίσης προωθείται η προσθήκη οργανικών υλικών στο έδαφος.  Τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται πρέπει να είναι καθαρά χωρίς υπολείμματα άλλων χωραφιών, που μπορεί να μολύνουν τον αγρό.  Εκτός των παραπάνω συστήνεται ο εμβολιασμός των υποκειμένων και η αποφυγή φύτευσης την περίοδο που η θερμοκρασία είναι άνω των 20°C. 
• Χημική καταπολέμηση: Πριν τη φύτευση εφαρμόζονται εγκεκριμένα νηματωδοκτώνα. Στα πρώτα στάδια ανάπτυξης ορισμένων φυτών είναι δυνατό να γίνουν πρόσθετες επεμβάσεις στις καλλιέργειες.

Μυκητολογικές  προσβολές

1) Σκληρωτινίαση: 

Η ασθένεα προσβάλλει όλα τα υπέργεια μέρη του φυτού, ιδιαίτερα τα στελέχη. Η μόλυνση παρουσιάζεται  σαν υδατώδης μεταχρωματισμός των ιστών, που στη συνέχεια αποκτά χρώμα ανοιχτό γκριί με μαλακή σήψη και έλκος. Το αποτέλεσμα είναι τα φυτά να μαραθούν και να νεκρώσουν πάνω από το σημείο προβολής. Στην επιφάνεια που έχει προσβεβληθεί είναι εμφανές ένα πυκνό λευκό μυκήλιο και αργότερα τα σκληρώτια (μαύρα συσσωματώματα σε μέγεθος φακής). Στο εσωτερικό μέρος του στλέχους μπορεί να εμφανιστούν και τα σκληρώτια. Στην περιοχή των καρπών εμφανίζονται μεγάλες υδαρείς κηλίδες, οι οποίες σύντομα παθαίνουν σήψη. Επίσης, σχηματίζεται  λευκή εξάνθηση και εμφανίζονται τα σκληρώτια.

Αντιμετώπιση:

• Καλλιεργητικά μέτρα: Το έδαφος οργώνεται βαθιά και απομακρύνονται τα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας.Η υγρασία περιορίζεται μέσω του καλού αερισμού, της αραιής φύτευσης, των ψεκασμών των φυτών τις πρωινές ώρες και τα κανονικά κλαδέματα.  Αποφεύγεται η πρόκληση πληγών στα φυτά και απομακρύνονται προσβεβλημένα φυτικά τμήματα ή και ολόκληρα τα φυτά. Στα επιφανειακά στρώματα προστίθεται μεγάλη ποσότητα  οργανικής ουσίας, κοπριάς και τύρφης.Χημική καταπολέμηση: Το έδαφος απολυμαίνεται.

2) Αλτερναρίωση: 

Τα συμπτώματα της αλτερναρίωσης εμφανίζονται πρώτα στα φύλλα της βάσης των αναπτυγμένων φυτών με τη μορφή καστανών κηλίδων ενός περίπου εκατοστού με συγκεντρικούς κύκλους (μορφή στόχου). Αργότερα οι κηλίδες είναι ορατές και στα νεότερα φύλλα Όταν τα φύλλα ειδικότερα της βάσης έχουν υποστεί έντονη προσβολή,κιτρινίζουν, σχίζονται και τελικά ξεραίνονται.  Συχνά οι κηλίδες στα παλαιότερα φύλλα περιβάλλονται από κίτρινη άλω. Οι κηλίδες παρουσιάζονται επίσης ι και στα στελέχη, στους μίσχους και στους ποδίσκους των καρπών. Η προσβολή στους καρπούς ξεκινά από το σημείο πρόσφυσης με τον ποδίσκο, με μικρή μαύρη κηλίδα, που στη συνέχεια βυθίζεται και εμφανίζει μαύρη εξάνθηση.

Αντιμετώπιση:

• Καλλιεργητικά μέτρα: Καταστρέφονται τα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας όπως και τα άρρωστα φυτά τα οποία απομακρύνονται και χρησιμοποιούνται υγιείς σπόροι. Επιτυγχάνεται ισορροπημένη λίπανση και εφαρμόζεται η μέθοδος της αμειψισποράς, εναλλάσσοντας τις καλλιέργειες. 
• Χημική καταπολέμηση:  Χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα σκευάσματα.

3) Ωίδιο: 

Τα συμπτώματα από ωίδιο είναι οι κιτρινοπράσινες κηλίδες στην πάνω επιφάνεια των φύλλων και η αραιή λευκή, αλευρώδης εξάνθηση στις αντίστοιχες θέσεις στην κλατω επιφάνεια. Οταν οι συνθήκες ευνοούν, η εξάνθηση είναι ορατή και στην πάνω επιφάνεια του ελάσματος. Όταν η θερμοκρασία πέφτει  το χρώμα των κηλίδων γίνεται έντονα κίτρινο και η αλευρώδης εξάνθηση περιορίζεται. Στις παλαιότερες κηλίδες, οι ιστοί ξεραίνονται στο κέντρο και σχηματίζονται συγκεντρικοί δακτύλιοι. Όταν το φυτό της πιπεριάς υποστεί έντονη προσβολή , μεγάλο μέρος του ελάσματος ξεραίνεται. Στη θερμοκηπιακή καλλιέργεια  η ασθένεια εντοπίζεταιι στην αρχή της καλλιεργητικής περιόδου (φθινόπωρο), ενώ τον χειμώνα δεν εμφανίζεται.

• Καλλιεργητικά μέτρα: Καλλιεργούνται ποκιλίες οι οποίες προσβάλλονται από την ασθένεια λιγότερο από άλλες.  Καταστρέφονται τα ζιζάνια-ξενιστές του παθογόνου που είναι κοντά στην καλλιέργεια.
• Χημική καταπολέμηση: Χρησιμοποιούνται δραστικές ουσίες όπως:  azoxystrobin, bupirimate, boscalid, sulphur, triadimenol, pyraclostrobin. Η προσθήκη θειάφι σε θερμοκρασίες λιγότερο από 30°C προκαλεί εγκαύματα.

4) Βοτρύτης 

Ο βοτρυτής προσβάλλει πρώτα την κορυφή των φυλλιδίων και αργότερα ολόκληρο το φύλλο, τον μίσχο, τον βλαστό και το στέλεχος.  Τα συμπτώματα στους βλαστούς είναι οι άσπρες  κηλίδες κατά μήκος του βλαστού. Οταν περιβάλλουν τον βλαστό, το τμήμα πάνω από την προσβολή ξεραίνεται. Τα στελέχη μπορούν να προσβληθούν από τις πληγές που προκαλούνται από το κλάδεμα ή τους σπάγγους υποστήλωσης.  Στην περιοχή που έχει προσβεβληθεί δημιουργούνται συγκεντρικοί κύκλοι με τις γκρι καρποφορίες του μύκητα.

Αντιμετώπιση:

• Καλλιεργητικά μέτρα: Καταστρέφονται τα ζιζάνια και απομακρύνονται τα υπολείμματα και τα προσβεβλημένα φυτά. Η υγρασία περιορίζεται μέσω του καλού αερισμού, της αραιής φύτευσης, των ψεκασμών των φυτών τις πρωινές ώρες και τα κανονικά κλαδέματα.  Διατηρούνται τα θερμοκήπια καθαρά, απομακρύνοντας άρρωστους, γερασμένους ή νεκρούς ιστούς. Απομακρύνεται μέρος, όταν αυτό είναι πολύ πυκνό, για να μη μένει  ο μίσχος πάνω στο στέλεχος. Χρησιμοποιείται πλαστική ταινία  για τη στερέωση των φυτών και για την αποφυγή πληγών του στελέχους.  Τέλος αποφεύγεται η υπερβολική δόση αζωτούχου λίπανσης και ασβέστωση των όξινων εδαφών.
• Χημική καταπολέμηση: Χρησιμοποιούνται δραστικές ουσίες όπως: boscalid, fenhexamid, iprodione, pyraclostrobin. Ωστόσο ο μύκητας μπορεί να αποκτήσει ανθεκτικότητα στα μυκητοκτόνα γι’αυτό καταπολεμείται δύσκολα.

5) Βακτηριακή στιγμάτωση 

Τα συμπτώματα της βακτηριακής στιγμάτωσης είναι ορατά σε όλα τα υπέργεια μέρη του φυτού. Στα φύλλα σχηματίζονται  μικρές (1-3 mm) κυκλικές ή γωνιώδεις σκούρες κηλίδες, που στη συνέχεια γίνονται νεκρωτικές και περικλείονταιι από χλωρωτικό δακτύλιο. Η συγκέντρωση πολλών κηλίδων προκαλούν στο έλασμα νεκρωτικές περιοχές. Οι κηλίδες πλεονάζουν προτίστως στην κορυφή και περιφέρεια του ελάσματος. Έπειτα τα φύλλα πέφτουν. Στους βλαστούς και μίσχους των σύνθετων φύλλων σχηματίζονται κηλίδες κυκλικές ή ελλειψοειδείς καστανού ή μαύρου χρώματος. Σε τρυφερούς και εύρωστους βλαστούς εμφανίζεται καστανός μεταχρωματισμός του φλοιού κατά θέσεις. Στην αρχή η προσβολή είναι επιφανειακή, αλλά στη συνέχεια εξαπλώνεται πιο βαθιά. 

Αντιμετώπιση:

• Καλλιεργητικά μέτρα: Απολυμαίνονται τα καλλιεργητικά εργαλεία, απομακρύνεται και καταστρέφεται η  προηγούμενη καλλιέργεια και χρησιμοποιούνται υγιείς σπόροι. Η υγρασία περιορίζεται μέσω του καλού αερισμού, της αραιής φύτευσης, των ψεκασμών των φυτών τις πρωινές ώρες και τα κανονικά κλαδέματα.  Επίσης χρησιμοποιούνται ανθεκτικά υβρίδια και αποφεύγονται οι καλλιεργητικές εργασίες, όταν τα φυτά είναι υγρά.  Τα ζιζάνια και τα φυτά-εθελοντές καταστρέφονται και τέλος ελέγχονται, εντοπίζονται, απομακρύνονται τα άρρωστα φυτά. 
• Χημική καταπολέμηση: Χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα σκευάσματα με  με τη δραστική ουσία copper sulfate tribasic. Ωστόσο υπάρχουν ανθεκτικά στελέχη του βακτηριού στο χαλκό.

6) Βακτηριακή κηλίδωση 

Η βακτηριακή κηλίδωση προσβάλλει όλα τα υπέργεια μέρη του φυτού. Η ασθένεια προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις  στα σπορεία, εξαιτίας της μεγάλης πυκνότητας φυτών και του υψηλού ποσοστού υγρασίας. Στα φύλλα εμφανίζονται  μικρές κυκλικές ελαφρά βυθισμένες κηλίδες διαμέτρου μέχρι 3 mm. Σιγά σιγά  αποκτούν κιτρινοπράσινο μέχρι βαθύ καστανό ή μαύρο χρώμα, ενώ οι ιστοί στο κέντρο της κηλίδας, καθώς είναι νεκρές, έχουν  καστανό ή τεφρό χρώμα. Τα κύρια συμπτώματα εμφανίζονται στους καρπούς, οι οποίες είναι ]πολύ μικρές υδαρείς σκούρες πράσινες κηλίδες οι οποίες μεγαλώνουν σε μέγεθος, γίνονται καστανές, ελαφρά υπερυψωμένες με φελλώδη και ελκώδη όψη. Στο τέλος οι πληγές βυθίζονται, ενώ η περιφέρεια μένει σταθερά υπερυψωμένη εκκρίνοντας, κάτω από συνθήκες υγρασίας, βλεννώδες βακτηριακό υγρό.

Αντιμετώπιση:

• Καλλιεργητικά μέτρα: Απολυμαίνονται τα καλλιεργητικά εργαλεία, απομακρύνεται και καταστρέφεται η  προηγούμενη καλλιέργεια και χρησιμοποιούνται υγιείς σπόροι  Η υγρασία περιορίζεται μέσω του καλού αερισμού, της αραιής φύτευσης, των ψεκασμών των φυτών τις πρωινές ώρες και τα κανονικά κλαδέματα. Επίσης χρησιμοποιούνται ανθεκτικά υβρίδια και αποφεύγονται οι καλλιεργητικές εργασίες, όταν τα φυτά είναι υγρά. Τα ζιζάνια και τα φυτά-εθελοντές καταστρέφονται και τέλος ελέγχονται, εντοπίζονται, απομακρύνονται τα άρρωστα φυτά.
• Χημική καταπολέμηση: Χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα σκευάσματαμε τη δραστική ουσία  calcium copper sulfate. Ωστόσο υπάρχουν ανθεκτικά στελέχη του βακτηριού στο χαλκό. 

7) Σήψη εντεριώνης: 

Η προσβολή ξεκινά από τις πληγές του κλαδέματος ή από άλλες πληγές και συνεχίζει προς την εντεριώνη του στελέχους. Η προσβολή εμφανίζεται σε αναπτυγμένα φυτά τομάτας. Εμφανίζεται χλώρωση του φυλλώματος ειδικότερα στο κάτω μέρος του φυτού, στη συνέχεια μάρανση, σπάσιμο βλαστών και στο τέλος ξήρανση του φυτού. Το κύριοσύμπτωμα είναι η αλλοίωση, ο καστανός μεταχρωματισμός, η σήψη και η νέκρωση της εντεριώνης στο στέλεχος, στους βλαστούς και στους μίσχους των φύλλων.

Αντιμετώπιση:

• Καλλιεργητικά μέτρα: Χρησιμοποιούνται υγιείς σπόροι και μεταφυτεύονται φυτάρια που προέρχονται από αμόλυντα σπορεία.Καταστρέφονται τα υπολείμματα της προηγούμενη καλλιέργειας και αποφεύγεται η υπερβολική δόση αζωτούχου λίπανσης.  Η υγρασία περιορίζεται μέσω του καλού αερισμού, της αραιής φύτευσης, των ψεκασμών των φυτών τις πρωινές ώρες και τα κανονικά κλαδέματα. Επίσης απομακρύνονται και καταστρέφονται τα άρρωστα φυτά και αποφεύγονται οι καλλιεργητικές εργασίες, όταν τα φυτά είναι υγρά.  Τέλος απολυμαίνονται τα εργαλείας κλαδέματος, βάζοντάς τα σε διάλυμα 0.5 % υποχλωριώδους νατρίου ή σε καθαρό οινόπνευμα για 5 λεπτά.
• Χημική καταπολέμηση: Το έδαφος απολυμαίνεται με ευρέως φάσματα απολυμαντικά. Χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα χημικά σκευάσματα με δραστική ουσία calcium copper sulfate, copper oxyhloride, copper sulfate tri-basic.

Ιολογικές προσβολές

Ιός του Μωσαϊκού του καπνού  

(Tobacco mosaic virus, TMV) Ο ιός είναι ένας σημαντικός εχθρός στην πιπεριά καθώς προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην πιπεριά. Τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με την ποικιλία. Μερικές  ποικιλίες αντιδρούν με χαρακτηριστικό διασυστηματικό μωσαϊκό, ενώ άλλες με νεκρωτικές κηλίδες στο στέλεχος. Ορισμένες έχουν ανθεκτικότητα στον ιό. Ο καρπός μπορεί να παραμορφωθεί και να συρρικνωθεί (νεκρωτική φυλή). 

Μετάδοση: Ο ιός είναι ιδιαίτερα  μολυσματικός και μπορεί να μεταδοθεί  με μηχανική επαφή μεταξύ των φυτών, με τα χέρια και τα μολυσμένα εργαλεία κατά την εκτέλεση καλλιεργητικών εργασιών.

Ζιζανιοκτονία  

Οι πρακτικές που εφαρμόζονται για τη καταστροφή των ζιζανίων είναι είτε με σκαλίσματα είτε με την τοποθέτηση μαύρου πλαστικού φύλλου στη γραμμή φύτευσης. Η τελευταία γίνεται πριν από τη μεταφύτευση των φυτών, η άρδευση γίνεται με τη μέθοδο στάγδην  και είναι η πιο εύκολη λύση. Στην περίπτωση αυτή, η άρδευση των φυτών γίνεται με τη στάγδην μέθοδο και οι σωλήνες άρδευσης βρίσκονται κάτω από το πλαστικό φύλλο εδαφοκάλυψης.. Η μέθοδος της ηλιοαπολύμανσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καταστροφή σπόρων ζιζανίων και υπόγειων τμημάτων πολυετών ζιζανίων. Εναλλακτικά μπορούμε να  εφαρμόζουμε πρόγραμμα εναλλαγής των καλλιεργειών (αμειψισπορά), με σκοπό  μετά το τέλος της καλλιέργειας της πιπεριάς ή κάποιου άλλου φυτού της ίδιας οικογένειας, να ακολουθεί χειμερινό σιτηρό ή μηδική με σκοπό να πνίξει τα ζιζάνια. Στο πρόγραμμα της αμειψισποράς ενδείκνυται να υπάρχει μία χρονιά ακαλλιέργειας κάθε 2-3 χρόνια.

Καλλιέργεια στο χώμα

Η προετοιμασία του εδάφους περιλαμβάνει  την απομάκρυνση των φυτικών υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας από το θερμοκήπιο και την καταστροφή τους με παράχωμα καθώς είναι δυνατόν να αποτελέσει  εστία παθογόνων οργανισμών για τη νέα καλλιέργεια. Επόμενο είναι η άρδευση του θερμοκηπίου μέχρι το έδαφος να έρθει στο ρώγο του. Αργότερα γίνεται άροση  του εδάφους, ακολουθεί οργανική λίπανση (με εφαρμογή χουμοποιημένων οργανικών υλικών και αν χρειάζεται σκόνης πετρωμάτων), φρεζάρισμα για την ένωση  των προϊόντων λίπανσης και τέλος ακολουθεί η ηλιοαπολύμανση.

Εγκατάσταση

Από το σπορείο τα φυτάρια θα εκριζωθούν αφού προηγηθεί καλό πότισμα για να φυτευτούν στην οριστική τους θέση στο θερμοκήπιο. Θα έχουν τότε αναπτύξει 5 - 6 φύλλα και θα έχουν ύψος 15 cm περίπου. Μπορούν όμως σε νεαρή ηλικία, 15 - 20 ημερών να μεταφυτευθούν σε γλαστράκια ή σακίδια από πλαστικό που περιέχουν απολυμασμένο υπόστρωμα, τα οποία θα μεταφερθούν σε θερμοκήπιο για να αναπτυχθούν εκεί μέχρι να φυτευτούν με το χώμα τους στη μόνιμη θέση στο θερμοκήπιο ή σε υπαίθριο αγρό, αναλόγως. Έτσι εγγυάται  η επιτυχία φύτευσης και ανάπτυξης των φυτών. Στόχος κάθε καλλιεργητή είναι η εξασφάλιση υψηλών αποδόσεων και κατά συνέπεια κερδών, έχοντας κατά νου τα διαθέσιμα μέσα καλλιέργειας και τις συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή.  Σύμφωνα με τα παραπάνω έχουν οριστεί στη χώρα μας 3 κυρίως περίοδοι καλλιέργειας πιπεριάς στα θερμοκήπια.

Καλλιέργεια για πρώιμη παραγωγή την άνοιξη

Για την πρώιμη παραγωγή πιπεριάς ισχύει περίπου το παρακάτω χρονοδιάγραμμα:

• Σπορά: Από τις αρχές Οκτωβρίου- αρχές Νοεμβρίου.
• Φύτευση στο θερμοκήπιο: Από τις αρχές Δεκεμβρίου.
• Συγκομιδή: Από τις αρχές Μαρτίου.

Καλλιέργεια για οψιμότερη παραγωγή την άνοιξη και ίσως νωρίς το φθινόπωρο

• Σπορά: Τον Δεκέμβριο.
• Φύτευση στο θερμοκήπιο: Κατά το Φεβρουάριο.
• Συγκομιδή: Από Μάϊο.

Καλλιέργεια για όψιμη φθινοπωρινή παραγωγή:

• Σπορά: Τέλος Ιουνίου με αρχές Αυγούστου.
• Φύτευση στο θερμοκήπιο: Αύγουστο-Σεπτέμβριο.
• Συγκομιδή: Από Νοέμβριο.

Καλλιέργεια σε υπόστρωμα (υδροπονία)

Η πιπεριά μπορεί να καλλιεργηθεί: 

• σε πλάκες υποστρώματος σταθερού σχήματος (π.χ. πετροβάμβακας) συσκευασμένες σε σάκους,
• σε σάκους γεμισμένους με κοκκώδη υποστρώματα (π.χ. περλίτης, κόκκος),
• σε κανάλια ή άλλα επιμήκη φυτοδοχεία γεμισμένα με κοκκώδη υποστρώματα,
• σε ατομικά φυτοδοχεία για κάθε φυτό (π.χ. γλάστρες) γεμισμένα με κοκκώδη υποστρώματα,
• σε ανακυκλούμενο θρεπτικό διάλυμα (NFT, αεροπονία).

Τι θέλει προσοχή στη θρέψη;

Η μεγαλύτερη προσοχή πρέπει να δοθεί  στα εξής:

• Μικρή ανθεκτικότητα στην αλατότητα (η παραγωγή μειώνεται κατά 7,6% περίπου για κάθε μονάδα αύξησης της EC πάνω από 2,8 dS m-1)
• Μικρή αύξηση της EC στο περιβάλλον των ριζών μειώνει την συχνότητα εμφάνισης σχισίματος καρπών και λευκών ή πράσινων κηλίδων
• Ευαίσθητη σε προσβολή από BER
• Σχετικά μειωμένη παροχή Κ και NH4+ για να μεγιστοποιηθεί η απορρόφηση Ca, ώστε να μειωθεί η BER
• Πιο απαιτητική από τομάτα σε N (αυξημένο Ν/Κ στην πιπεριά)
• Η πιπεριά είναι ευαίσθητη σε τοξικότητες Zn και Cu (pH>5,5 στο περιβάλλον των ριζών)

Γεωργία ακριβείας

H πιπεριά, παρά το ότι ανήκει στην ίδια οικογένεια με την τομάτα δεν έχει ίδια παραγωγή ανά την Ελλάδα. Όμως οι μέθοδοι γεωργίας ακριβείας που συναντώνται, είναι παρόμοιες με της τομάτας, αν όχι ίδιες.

Μία άλλη μέθοδος είναι η χαρτογράφηση του αγρού. Αυτό γίνεται είτε με τη βοήθεια δορυφορικών φωτογραφιών, είτε ακόμα καλύτερα μέσω φωτογραφιών που τραβήχτηκαν από drone (εναέρια, μη επανδρωμένα μέσα) με απλές, υπερφασματικές ή θερμικές κάμερες. Τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με την χαρτογράφηση που έχει επέλθει με τηλεσκοπικά μέσα, μπορούν να είναι χρήσιμα με το κατάλληλο πρόγραμμα (software) όπως για παράδειγμα το GIS, λογισμικό που χρησιμοποιείται για την επεξεργασία δεδομένων και χαρτών, συνδυαστικά με τη χαρτογράφηση που έχει γίνει έχοντας ένα GPS ικανό για να ελέγχει την ακριβή τοποθεσία.

Υπολογιστές οι οποίοι με βάση την χαρτογράφηση που έχει επέλθει και με τη βοήθεια ενός drone, μπορούν να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στην βελτιστοποίηση της άρδευσης και της ζιζανιοκτονίας, ώστε να υπάρχει οικονομία στις εισροές και να μειώνεται η επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Τα drones και τα επίγεια μέσα μπορούν να φανούν χρήσιμα στις καλλιεργητικές εργασίες. Οι ψεκασμοί μπορούν να εφαρμοστούν μέσω αυτών ώστε να μην υπάρχει μεγάλο ποσοστό απορροών. Με την χρήση ενός drone δεν υπάρχει αντίστοιχη διασπορά, όπως σε ένα τυπικό ψεκαστικό μηχάνημα κάνοντας τον ψεκασμό πιο ακίνδυνο και ευκολότερο, καθώς ο χειρισμός του γίνεται από απόσταση. Ακόμα μέσω των κατάλληλων αισθητήρων μετρώνται οι δείκτες βλάστησης (πχ. NDVI και NDRE). Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται καλύτερος έλεγχος της παραγωγής με πρόβλεψή της και συνάμα έλεγχο για πιθανές ελλείψεις στη λίπανση ή την άρδευση, όπως και για την ύπαρξη ασθενειών και ζιζανίων. Ειδικά για την άρδευση, η παρακολούθηση και η παράλληλη βελτίωσή της, συμβάλλει στην διατήρηση της γεύσης και ποιότητας της πιπεριάς, διατηρώντας τα σάκχαρα.

Τέλος, ένα χρήσιμο εργαλείο στην γεωργία ακριβείας είναι η μέτρηση της ηλεκτρικής αγωγιμότητας του εδάφους. Με αυτόν τον τρόπο αναγνωρίζουμε τη μεταβλητότητα του εδάφους, έχοντας πληροφορίες βασικές για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να επέμβουμε με τις διάφορες εισροές (πχ. άρδευση), όπως το πορώδες αλλά και την αλατότητα του εδάφους.

Η πιπεριά είναι από τα πιο συνηθισμένα κηπευτικά που καλλιεργούνται σε θερμοκήπια, αυτό σημαίνει ότι το περιβάλλον μπορεί να ελεγχθεί, ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη παραγωγή. Σε αυτήν την περίπτωση, οι αισθητήρες παίζουν σημαντικό ρόλο για τις συνθήκες που επικρατούν μέσα στο θερμοκήπιο. Με αυτόν τον τρόπο, ο αγρότης γνωρίζει τις ανάγκες της καλλιέργειάς του.

Όπως είναι ευρέως γνωστό, η πιπεριά είναι η πιο εύκολη καλλιέργεια ώστε να εφαρμοστεί η μέθοδος της υδροπονίας, πράγμα που την κάνει μια από τις πιο αναπτυσσόμενες στον κόσμο.

Ματιά στο εξωτερικό

Στην Ολλανδία, η πιπεριά είναι μία πολύ συνηθισμένη καλλιέργεια για υδροπονική εγκατάσταση. Υπάρχουν περιπτώσεις πλήρους αυτοματισμού, όπου η συγκομιδή και μεταφορά τους σε αποθηκευτικό χώρο για διανομή γίνεται από μη επανδρωμένα μηχανήματα.

Όσον αφορά την καλλιέργεια τους, η χρήση LED φωτισμού για την κάλυψη των αναγκών σε φως της πιπεριάς με τον πιο οικονομικό τρόπο χρησιμοποιείται σε χώρες όπως η Ολλανδία όπου δεν υπάρχει επαρκής ακτινοβολία του ήλιου.

Στο Μεξικό, όπου η πιπεριά μπορει να καλλιεργηθεί και στον αγρο και σε συμβατικά θερμοκήπια, η γεωργία ακριβείας συμβάλλει με αισθητήρες οι οποίοι εντοπίζουν αλλαγές και προβλήματα στις ανάγκες του νερού, στο έδαφος και στο περιβάλλον, μέσω των μετεωρολογικών σταθμών.

Στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται παρόμοιες τεχνικές αυτές που εφαρμόζονται στο Μεξικό, αλλά η έρευνα μπορεί να πάει την παραγωγή στην Ελλάδα  ένα βήμα παρακάτω. Ωστόσο, στη χώρα μας  η πιπεριά καλλιεργείται περισσότερο σε υδροπονικές εγκαταστάσεις. Οι αυτοματισμοί μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της παραγωγής, μια επένδυση που μπορεί να καλύψει σε απόδοση τις ανάγκες που εμφανίζονται ανά τον κόσμο στην πιπεριά.  

Τι ποικιλία να επιλέξω;

Υπάρχουν πληθώρες ποικιλίες που μπορούμε να επιλέξουμε για την καλλιέργεια της πιπεριάς στο κήπο μας ακόμη και στη γλάστρα μας. Οι πιο γνωστές που καλλιεργούνται είναι: 

Κέρατο πράσινες: Δίνει καρπό πρασινοκίτρινου χρώμα, 12 με 14 εκατοστών, με γλυκιά γεύση και δίνει αρκετούς καρπούς. Προτείνεται να φυτεύεται ανά 50 εκατοστά μεταξύ τους στην ίδια γραμμή και 70 εκατοστά απόσταση μεταξύ των γραμμών. Η σπορά του γίνεται σε βάθος 1 εκατοστού και θέλει περίπου μισό μήνα για  να φυτρώσει. Η σπορά του γίνεται την άνοιξη και παράγει καρπό από το καλοκαίρι έως το φθινόπωρο. Καλλιεργείται για ένα έτος.

Φλάσκες τετράγωνες: Δίνει καρπό πράσινου, κίτρινου, πορτοκαλί ή κόκκινου χρώματος, σχήματος στρογγυλού ή σχετικά τετράγωνου και είναι ιδανική επιλογή για γεμιστά. Δίνει πολλούς καρπούς, είναι γλυκιά ποικιλία και ο καρπός είναι πολύ σαρκώδης. Καλλιεργείται για ένα έτος, είναι μεσοπρώιμη, σε απόσταση μεταξύ των φυτών 50 εκατοστά και μεταξύ των γραμμών 70 εκατοστά. Η σπορά του γίνεται σε βάθος 1 με 1,5 εκατοστά και η συγκομιδή αρχίζει 2,5 μήνες μετά την φύτευση. Η σπορά γίνεται τον Απρίλη και η εποχή συγκομιδής είναι το καλοκαίρι με φθινόπωρο.

Φλωρίνης: Από τις πιο γνωστές ποικιλίες πιπεριάς, είναι ποικιλία κέρατο με ελληνική καταγωγή. Η συγκομιδή γίνεται όταν έχουν πάρει κόκκινο χρώμα, είναι επιμήκους σχήματος, σαρκώδεις, με γλυκιά γεύση. Ιδανική επιλογή για γεμιστά. Η απόσταση μεταξύ των φυτών ενδεικτικά μπορεί να είναι 50 εκατοστά και μεταξύ των γραμμών 70 εκατοστά. Το βάθος σποράς είναι 1 εκατοστό και φυτρώνει μισό μήνα από την ημέρα σποράς. Η συγκομιδή ξεκινάει σχεδόν 2,5 μήνες μετά την σπορά η οποία έχει γίνει την άνοιξη.

Καυτερή κόκκινη: Ιδανική επιλογή για chili. Δίνει καρπούς κόκκινου χρώματος, στενόμακρη, σχεδόν 14 εκατοστών συνήθως, με πικάντικη γεύση. Δίνει πολλούς καρπούς, η φύτευση γίνεται 50 εκατοστά μεταξύ της ίδια γραμμής και 70 εκατοστά μεταξύ των γραμμών. Η σπορά γίνεται την άνοιξη και η συγκομιδή 2,5 μήνες μετά.
 

Ποια είναι η εποχή φύτευσης της πιπεριάς;

Η πιπεριά φυτεύεται όταν αρχίζει η θερμοκρασία να αυξάνεται, δηλαδή από τα μέσα της άνοιξης (πρώιμες ποικιλίες) έως και τις αρχές καλοκαιριού. Ο ακριβής χρόνος εξαρτάται από την ποικιλία αλλά και τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή. Ωστόσο, στη νότια Ελλάδα που ο καιρός είναι πιο ήπιος και το φυτό δεν ξεραίνεται όταν τελειώσει η καλλιεργητική του περίοδος, μπορεί να γίνει κατάλληλο κλάδεμα και να δώσει ξανά παραγωγή, καθώς είναι διετές φυτό. Η καλλιέργεια της για πρώιμη παραγωγή γίνεται σε χαμηλές σήραγγες, επομένως  η φύτευσή της μπορεί να αρχίσει και από τις αρχές Μαρτίου. Στα πιο βόρεια και ορεινά  διαμερίσματα της χώρας η φύτευση της πιπεριάς μπορεί να ξεκινήσει τον Μάιο ή και τον Ιούνιο.

Πώς γίνεται η καλλιέργεια της πιπεριάς σε γλάστρα; 

Η καλλιέργεια της πιπεριάς στη γλάστρα είναι μια εύκολη διαδικασία. Η πιπεριά δεν έχει πολύ μεγάλη ανάπτυξη, επομένως  μπορείτε να επιλέξετε γλάστρες διαμέτρου 25-30 εκατοστών με τρύπες στη βάση. Τοποθετήστε στο κάτω μέρος ένα λεπτό στρώμα 3-4 εκατοστά από χαλίκια ή ελαφρόπετρα για να απομακρύνεται το νερό.

Φροντίστε να αγοράσετε  ειδικό φυτόχωμα για λαχανικά πλούσιο σε  θρεπτικά συστατικά. Τοποθετήστε τη γλάστρα σε φωτεινά  σημεία με νότιο προσανατολισμό, μακριά από δυνατούς ανέμους. 

Πώς κάνω το πότισμα στην πιπεριά;

Η καλλιέργεια της πιπεριάς συνοδεύεται πάντα από ποτίσματα. Οι υδατικές απαιτήσεις στα διάφορα στάδια ανάπτυξης διαφέρουν. Η υδατική καταπόνηση έχει σοβαρές επιπτώσεις καθώς προκαλεί αποβολή ανθέων κατά τη διάρκεια της άνθησης και μειώνει τις αποδόσεις κατά τη διάρκεια καρπόδεσης και γεμίσματος του καρπού. 

Αμέσως μετά τη μεταφύτευση γίνεται η πρώτη άρδευση και  ακολουθούν ελαφρές αρδεύσεις ώσπου να αναπτυχθεί και να εισχωρήσει η ρίζα στο έδαφος. Θέλει μεγάλη προσοχή ώστε να μην γίνεται υπεράρδευση γιατί τότε το ριζικό σύστημα αναπτύσσεται επιφανειακά και το φυτό δεν είναι σταθερό στο χώμα. Αρκούν στην αρχή 2 ποτίσματα την εβδομάδα και το καλοκαίρι μέρα παρά μέρα.

Τι ανάγκες έχει η πιπεριά σε λίπασμα;

Η πιπεριά έχει υψηλές  ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά. Κατά τον πρώτο ενάμιση μήνα που αρχίζει να αναπτύσσεται η πιπεριά, καταναλώνει τα περισσότερα θρεπτικά στοιχεία, ενώ η δεύτερη απαιτητική περίοδος είναι η περίοδος συγκομιδής των καρπών.  Προσθέτουμε πλήρες υγρό λίπασμα περίπου μια φορά την εβδομάδα. Όταν πλησιάζουμε στη συγκομιδή συμπληρώνουμε περισσότερο  κάλιο σε υγρή μορφή για καλύτερους γευστικούς καρπούς.

Πότε γίνεται η συγκομιδή της πιπεριάς;

Η πιπεριά δεν είναι κλιμακτηριακός καρπός. Βάση της χρήσης που προορίζονται οι καρποί συγκομίζονται αναλόγως., Συγκομίζονται όταν είναι φυσιολογικά ανώριμοι καρποί χρώματος πράσινου (γρηγορότερη συγκομιδή) ή όταν θέλω χρωματιστή πιπεριά στην πλήρη ωρίμανση όπου το χρώμα του καρπού μεταβάλλεται σε κόκκινο, κίτρινο ή πορτοκαλί ανάλογα με την ποικιλία (αργότερη συγκομιδή). Η πιπεριά αρχίζει να ανθίζει συνήθως 1-2 μήνες μετά τη μεταφύτευση, με τον καρπό να διαμορφώνει  το πλήρες μέγεθός του ένα  περίπου μήνα μετά τη καρπόδεση. Απαιτούνται 2 – 2,5 μήνες από την καρπόδεση μέχρι την εμπορική ωρίμανση των καρπών. Οι έγχρωμες ποικιλίες πιπεριάς καθυστερούν σημαντικά πιο πολύ μέχρι να φτάσουν στο στάδιο της εμπορικής ωρίμανσης. Το στάδιο της συγκομιδής αρχίζει επομένως  60-90 ημέρες μετά τη μεταφύτευση. Κατά τη συγκομιδή ο καρπός πρέπει να κόβεται μαζί με μέρος του μίσχου, γιατί μετασυλλεκτικά παραμένει φρέσκο το προϊόν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.  Η συγκομιδή της θερμοκηπιακής πιπεριάς  ξεκινάει το Νοέμβριο και τελειώνει αρχές Ιουνίου, ανάλογα με τις τιμές του προϊόντος μετά τις γιορτές του Πάσχα.

1. ΚΑΛΟΡΙΖΟΥ Ε., ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ Α. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ.

2. ΚΟΣΜΑΣ Π. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ (2009). ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Εκδόσεις Ψύχαλος.
3. Μιούλεν Πατρικ (2007). Μτφ.:Σαλίμπα Α. & Δημητριάδη Α. Εγκυκλοπαίδεια καλλιεργητή. Εκδόσεις Ψύχαλος.
4. ΟΛΥΜΠΙΟΣ Μ. ΧΡΗΣΤΟΣ (2015). Η Τεχνική της Καλλιέργειας των Υπαίθριων Κηπευτικών. Εκδόσεις Σταμούλη.
5. Σάββας Δ.(2016). Γενική Λαχανοκομία. Εκδόσεις ΠΕΔΙΟ.
6. Χρήστου Ολύμπιου, Η τεχνική της καλλιέργειας των κηπευτικών στα θερμοκήπια, του, Καθηγητή Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα 2001
7. Οδηγίες ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας στην πιπεριά θερμοκηπίου