Μπάμια

Γενικά 

Η μπάμια κατάγεται από την Βόρεια Αφρική. Σήμερα, σημαντικότερα κέντρα παραγωγής είναι η Ινδία, η Νιγηρία, το Σουδάν, το Ιράκ, η Αίγυπτος κ.α. Η παγκόσμια παραγωγή το έτος 2010 έφτασε τα 7 εκ. τόνους. Στην χώρα μας η μπάμια καλλιεργείται σε έκταση 13.000 στρ. με παραγωγή 9.500 τόνους.

Κλίμα και Έδαφος 

Η μπάμια είναι θερμοαπαιτητικό φυτό , ευπαθές στις χαμηλές θερμοκρασίες. Οι άριστες θερμοκρασίες ανάπτυξης και καρποφορίες του φυτού είναι 25-30 βαθμοί κελσίου. Είναι ανθεκτικό στην ξηρασία , ωστόσο οι αρδεύσεις είναι απαραίτητες για μεγιστοποίηση της παραγωγής. Η μπάμια ευδοκιμεί σε ποικιλία εδαφών. Καλύτερη όμως ανάπτυξη παρατηρείται σε ελαφρά ως μέσης σύστασης εδάφη(αμμοπηλώδη), βαθιά, γόνιμα με pH 5,8-6,5.

Ποικιλίες

• Πυλαίας: Καλλιεργείται στη Βόρεια Ελλάδα. Είναι ποικιλία παραγωγική, μέτριας πρωιμότητας, με καρπούς καλής ποιότητας, μικρού μήκους (6-7 cm), πεντάχωρη, χρώματος ανοιχτού πράσινου.
•  Μπογιατίου: Καλλιεργείται στην Κεντρική και Νότιο Ελλάδα. Είναι ποικιλία προσαρμοσμένη σε ξηρικές συνθήκες, παραγωγική, με καλής ποιότητας καρπούς. Ο καρπός είναι πεντάχωρος, μικρού μεγέθους (6-8 cm μήκος), με σκούρο πράσινο χρώμα. 
• Λασιθίου: Καλλιεργείται στην Κρήτη. Είναι παραγωγική, πρώιμη ποικιλία με καρπούς μικρού - μέτριου μεγέθους.

Καλλιεργητικές πρακτικές-Τεχνικές 

Η εγκατάσταση της καλλιέργειας γίνεται με απευθείας σπορά στον αγρό. Η σπορά γίνεται την άνοιξη (Απρίλιο- Μάιο) σε καλά κατεργασμένο έδαφος, όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι 24-32 βαθμούς κελσίου. Για διευκόλυνση του φυτρώματος οι σπόροι τοποθετούνται για 1-2 ημέρες πριν την σπορά σε νερό θερμοκρασίας 30 βαθμών κελσίου. Η σπορά γίνεται σε γραμμές με αποστάσεις 60-90 cm μεταξύ των γραμμών και 30-35 cm μεταξύ των φυτών στη γραμμή φύτευσης. Σε κάθε θέση τοποθετούνται 3-5 σπόροι. Όταν τα φυτά αναπτύξουν τα πρώτα πραγματικά φύλλα ή το ύψος του φυτού είναι 5-10 cm γίνεται αραίωση αφήνοντας 1 φυτό ανά 30 cm.

Άρδευση και λίπανση

Η μπάμια είναι ανθεκτική στην ξηρασία. Ωστόσο οι αρδευόμενες καλλιέργειες δίνουν υψηλότερη παραγωγή. Οι αρδεύσεις πρέπει να γίνονται συχνά με μικρή ποσότητα νερού για αποφυγή της μείωσης της θερμοκρασίας του εδάφους. Συνήθως, παρέχονται 25 mm νερού ανά εβδομάδα με το σύστημα της στάγδην άρδευσης.

Η ποσότητα των λιπασμάτων που δίνονται στην καλλιέργεια εξαρτάται από τις συνθήκες της καλλιέργειας και από τη γονιμότητα του εδάφους. Γενικά σε μέσης σύστασης εδάφη ενσωματώνονται στο έδαφος πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας 5 κιλά Ν/στρέμμα, 7-9 κιλά P/στρέμμα και 7-9 κιλά Κ/στρέμμα. Κατά τη διάρκεια ανάπτυξης των φυτών γίνεται επιφανειακή λίπανση με 10 κιλα Ν /στρέμμα  σε 2 δόσεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα με το νερό άρδευσης.

Συγκομιδή - Συντήρηση 

Οι καρποί συγκομίζονται 5-6 ημέρες μετά την άνθηση, όταν είναι μικροί(μήκος 5-8 com) και  τρυφεροί. Η συγκομιδή γίνεται με τα χέρια κάθε 2-3 ημέρες ή πιο συχνά όταν η θερμοκρασία  είναι πολύ υψηλή. Οι καρποί κόβονται μαζί με τον ποδίσκο και τοποθετούνται σε σκιερό-δροσερό μέρος μέχρι το τέλος της συγκομιδής. Σε υψηλές θερμοκρασίες οι καρποί πρέπει να προψύχονται σε θερμοκρασία 15 βαθμών κελσίου αμέσως μετά τη συγκομιδή. Οι μπάμιες διατηρούνται σε θερμοκρασία 7 βαθμών κελσίου και 90-95% σχετική υγρασία για 7-10 ημέρες. Ο καρπός της μπάμιας δεν πρέπει να τοποθετείται στον ίδιο χώρο με καρπούς που ελκύουν αιθυλένιο όπως μήλα, μπανάνες κ.α.

Εχθροί και Ασθένειες

Από τους εχθρούς σημαντικές ζημιές προκαλούν : οι αφίδες

•  τα έντομα εδάφους
•  οι τετράνυχοι 
•  οι νηματώδεις

Οι κυριότερες ασθένειες είναι : 

• το ωίδιο
•  η σεπτόρια
•  οι ανδρομυκώσεις.

Πηγές :

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ , ΔΡ. ΕΛΕΝΗ ΚΑΛΟΡΙΖΟΥ,  ΔΡ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ 
ΣΥΓΧΟΝΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ, ΚΟΣΜΑΣ Π. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ , ΓΕΩΠΟΝΟΣ